Lý do rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV
Chiều 4/5/2025, tại Nhà Quốc hội, diễn ra buổi họp báo về dự kiến chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.
Bà Nguyễn Phương Thủy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp (Ảnh: Q.N)
Trả lời câu hỏi của phóng viên về lý do rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và Hội đồng nhân dân (HĐND) các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, bà Nguyễn Phương Thủy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét cho ý kiến một bước trước khi trình ra Quốc hội để cho ý kiến xem xét, quyết định.
"Việc rút ngắn là đáp ứng tình hình thực tiễn. Đây cũng là vấn đề được đặt ra ở nhiều nhiệm kỳ trước" - bà Nguyễn Phương Thủy nói.
Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng thường kết thúc vào tháng 1, sau đó công tác bầu cử được tiến hành vào cuối tháng 5. Như vậy, có khoảng 4 tháng để tiến hành công tác bầu cử, kiện toàn nhân sự cấp cao của Đảng, Nhà nước.
Tuy nhiên, theo bà Thủy, thời gian như vậy là dài. "Để thực hiện yêu cầu về sắp xếp tổ chức bộ máy, hoàn thiện sớm về tổ chức nhân sự các cơ quan gắn với yêu cầu kiện toàn nhân sự trong Đảng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét nhất trí với chủ trương báo cáo Quốc hội xem xét rút ngắn 3 tháng nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và nhiệm kỳ đại biểu HĐND các cấp để cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND các cấp sẽ được tiến hành gần nhất sau khi kết thúc Đại hội Đảng toàn quốc. Qua đó, có điều kiện kiện toàn bộ máy và nhân sự cơ quan Đảng, Nhà nước" - bà Thủy nhấn mạnh.
Với tinh thần đó, Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND sẽ được nghiên cứu sửa đổi theo hướng đơn giản hóa các bước trong tiến trình bầu cử, rút ngắn thời gian thực hiện, đảm bảo công tác bầu cử được tiến hành khẩn trương, thuận lợi đồng thời đáp ứng, bảo đảm quyền bầu cử và ứng cử.
Vì sao không bầu mà chỉ định Chủ tịch UBND tỉnh sau sáp nhập?
Đối với câu hỏi về việc vì sao không bầu chủ tịch, phó chủ tịch tỉnh, thành phố sau sáp nhập mà thay vào đó là chỉ định, bổ nhiệm, bà Nguyễn Phương Thủy cho hay, đây là nội dung được xem xét và được các cấp có thẩm quyền nghiên cứu, thảo luận.
Họp báo về dự kiến chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV
Tại Kết luận 150, Bộ Chính trị đã nêu rõ trong lần sắp xếp đơn vị hành chính lần này sẽ thực hiện chỉ định bổ nhiệm người giữ các chức vụ trong HĐND, Ủy ban nhân dân ở các đơn vị sắp xếp thay vì thực hiện bầu tại HĐND như thông thường. Đồng thời, có thể chỉ định nhân sự không phải đại biểu HĐND để làm lãnh đạo HĐND cấp tỉnh/xã.
Theo bà Thủy, trước đây, chúng ta đã thực hiện sắp xếp đơn vị hành trong năm 2019-2021 và đợt sắp xếp năm 2023-2025 nhưng lần này ngoài việc nhập xã, tỉnh, chúng ta còn thực hiện chủ trương lớn là không tổ chức đơn vị hành chính cấp huyện nên các cơ quan chính quyền địa phương cấp huyện sẽ kết thúc hoạt động cùng thời điểm nhập tỉnh, xã.
Để đáp ứng yêu cầu bố trí, sắp xếp cán bộ, đặc biệt cán bộ đang công tác ở cấp huyện để làm việc ở cơ quan mới, khai thác tối đa nguồn nhân lực tối đa, Bộ Chính trị có chỉ đạo lần này sẽ chỉ định, bổ nhiệm với người giữ chức vụ lãnh đạo ở các cơ quan UBND, HĐND tại các đơn vị thực hiện sắp xếp.
Song bà Thủy lưu ý, việc này chỉ thực hiện trong năm 2025 ứng với lần thực hiện sắp xếp quy mô lớn, còn những năm sau sẽ thực hiện bầu bình thường như thông lệ, HĐND sẽ bầu các chức danh của HĐND và Ủy ban nhân dân.
Việc này cũng sẽ được ghi nhận trong Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013 tại quy định chuyển tiếp, để làm cơ sở pháp lý cho việc thực hiện.
Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV sẽ họp phiên trù bị và khai mạc trọng thể vào ngày 5/5/2025, dự kiến bế mạc vào ngày 30/6/2025, theo hình thức họp tập trung tại Nhà Quốc hội, Thủ đô Hà Nội. Tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ xem xét, quyết định 54 nội dung về công tác lập hiến, lập pháp, gồm 3 nghị quyết về công tác lập hiến và 51 luật, nghị quyết thuộc công tác lập pháp; 14 nhóm nội dung về kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, giám sát và các vấn đề quan trọng khác...
Quỳnh Nga