Sân bay Long Thành: Cú hích thế kỷ cho kinh tế Đồng Nai

2 giờ trướcBài gốc

Thi công lắp đặt các thiết bị của công trình nhà ga hành khách Sân bay Long Thành giai đoạn 1. Ảnh: Phạm Tùng

Kết nối quốc gia, thay đổi vị thế phát triển của Việt Nam

Đầu tháng 8-2025, trong lần thứ 8 kiểm tra thực tế công trường thi công Dự án Sân bay Long Thành giai đoạn 1, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh: Việc hoàn thành dự án, đưa vào khai thác sớm có ý nghĩa rất quan trọng. Khẳng định bản lĩnh, sự tự tin, vượt qua khó khăn, thách thức của các chủ thể liên quan; chứng minh sự lớn mạnh của Bộ Xây dựng, Ban Quản lý dự án, của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), các chủ đầu tư, nhà thầu, tư vấn.

Đồng thời, việc đưa dự án về đích sớm sẽ nâng cao hiệu quả đầu tư cũng như sự phối hợp nhịp nhàng, hiệu quả giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương. Từ đó góp phần tạo việc làm, sinh kế cho người dân, thúc đẩy tăng trưởng.

“Việc hoàn thành sớm dự án cũng chứng minh “không có gì là không thể”, vấn đề là có quyết tâm không và có biết cách làm không trong triển khai các công việc” - Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Dự án Sân bay Long Thành là công trình trọng điểm quốc gia, nằm trong tốp 16 dự án sân bay được mong chờ nhất thế giới. Hướng tới đưa Sân bay Long Thành trở thành một trong những trung tâm trung chuyển hàng không quốc tế của khu vực. Sau khi dự án hoàn thành và đưa vào sử dụng, dự kiến có thể đóng góp vào tăng trưởng kinh tế hằng năm từ 3-5% cho GDP của nước ta.

Theo Dự thảo Ðề án Khu FTZ (khu thương mại tự do) của tỉnh Ðồng Nai gắn với Sân bay Long Thành, có diện tích hơn 8,5 ngàn hécta, tích hợp 4 khu chức năng gồm: sản xuất (hơn 3 ngàn hécta), logistics (hơn 2,2 ngàn hécta), tài chính - thương mại - dịch vụ (1,5 ngàn hécta), và nghiên cứu đổi mới sáng tạo - kinh tế số (1,4 ngàn hécta). Tổng vốn đầu tư toàn khu ước tính khoảng 16 tỷ USD. Trong đó, vốn đầu tư công chiếm khoảng 5%, vốn đầu tư tư nhân trong nước 40%, còn lại 55% là vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Giai đoạn 1 của dự án dự kiến thực hiện trong 5 năm trên diện tích 3,7 ngàn hécta với kinh phí hơn 9,2 tỷ USD.

Theo kế hoạch ban đầu, Dự án Sân bay Long Thành giai đoạn 1 sẽ hoàn thành xây dựng, đưa vào khai thác trong năm 2026. Tuy nhiên, với mục tiêu đẩy nhanh tiến độ xây dựng, rút ngắn thời gian hoàn thành, sớm đưa dự án vào khai thác, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các đơn vị liên quan phải cơ bản hoàn thành dự án trước ngày 19-12-2025 và đưa vào khai thác thương mại trong nửa đầu năm 2026.

Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng, Sân bay Long Thành giải quyết rất nhiều vấn đề cơ bản ở tầm quốc gia, trong bối cảnh đua tranh quốc tế ngày càng quyết liệt như hiện nay.

Trong đó, vấn đề đầu tiên mà Sân bay Long Thành sẽ giải quyết được chính là câu chuyện tắc nghẽn về hàng không cũng như giao thông đô thị.

“Lâu nay, Sân bay Tân Sơn Nhất cũng như hệ thống giao thông đô thị phục vụ sân bay này đã trở nên quá tải, tắc nghẽn. Đây là một tắc nghẽn ở tầm quốc gia chứ không đơn giản là của một địa phương hay một vùng. Do đó, sự ra đời của Sân bay Long Thành chính là giải quyết tắc nghẽn ở tầm quốc gia, kết nối quốc gia với thế giới” - ông Trần Đình Thiên cho hay.

Mặt khác, khi có Sân bay Long Thành, đòi hỏi cấu trúc hệ thống đường bộ cũng phải thay đổi theo để phục vụ kết nối cho sân bay này. Trong thời đại tốc độ cao toàn cầu hiện nay, Sân bay Long Thành có sứ mệnh kết nối quốc tế, thay đổi vị thế phát triển của Việt Nam. Bởi vậy không phải tình cờ mà Sân bay Long Thành được đặt mục tiêu trở thành sân bay trung chuyển quốc tế.

“Sân bay Long Thành tự nó sẽ trở thành một tọa độ để thực hiện đua tranh quốc tế của Việt Nam, hình thành một cấu trúc phát triển mới cho Việt Nam. Đây là vai trò đặc biệt quan trọng của Sân bay Long Thành” - PGS.TS Trần Đình Thiên cho biết thêm.

Trước đó, vào cuối tháng 8-2023, phát biểu tại Lễ khởi công xây dựng các công trình nhà ga hành khách và đường cất, hạ cánh, sân đỗ máy bay Sân bay Long Thành giai đoạn 1, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá Dự án Sân bay Long Thành giai đoạn 1 và nhà ga hành khách T3, Sân bay Tân Sơn Nhất là 2 dự án đặc biệt lớn, có vai trò đặc biệt quan trọng trong hệ thống cảng hàng không quốc gia, thuộc công trình quan trọng liên quan đến quốc phòng - an ninh, phát triển kinh tế - xã hội của khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam nói riêng và cả nước nói chung.

“Hai dự án này sau khi hoàn thành sẽ góp phần đưa Việt Nam trở thành trung tâm vận chuyển lớn trong khu vực và trên thế giới. Mở ra không gian phát triển mới với hệ sinh thái kinh tế hàng không, tạo động lực tăng trưởng mới, thúc đẩy phát triển và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia” - Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Đường băng lớn để Đồng Nai “cất cánh”

Sân bay Long Thành giai đoạn 1 sẽ cơ bản hoàn thành vào cuối năm 2025, đưa vào khai thác thương mại trong nửa đầu năm 2026 được kỳ vọng tạo ra cú hích để Đồng Nai phát triển. Ảnh: Phạm Tùng

Là địa phương “đóng chân” của Dự án Sân bay Long Thành, Đồng Nai xác định Sân bay Long Thành sẽ là “hạt nhân” trong định hướng phát triển của tỉnh thời gian tới.

“Đô thị Sân bay Long Thành và hành lang sông Đồng Nai là 2 khu vực động lực phát triển mới cho tỉnh” - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức cho biết.

Với vị thế của một sân bay lớn nhất cả nước, Sân bay Long Thành được kỳ vọng sẽ tạo ra một động lực phát triển to lớn cho cả nước nói chung và Đồng Nai nói riêng. Để đưa Sân bay Long Thành trở thành “hạt nhân” trong chiến lược phát triển của tỉnh, Đồng Nai đã bắt tay ngay vào việc “tìm kiếm” mô hình phát triển đô thị sân bay nhằm phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của Sân bay Long Thành đối với mục tiêu “vươn mình” trong kỷ nguyên mới.

Theo quy hoạch, tổng thể khu đô thị Sân bay Long Thành và vùng phụ cận có quy mô hơn 57 ngàn hécta. Trong đó khu vực đô thị Sân bay Long Thành chiếm diện tích lớn nhất, hơn 43 ngàn hécta.

Về định hướng phát triển mô hình Đô thị Sân bay Long Thành, theo phương án của liên danh Viện Kiến trúc quốc gia - Công ty Nihon Sekkei, Inc (Nhật Bản) - Công ty CP Tư vấn công nghệ, thiết bị và kiểm định xây dựng Coninco (liên danh VIAR-NS-Coninco), đơn vị đoạt giải nhất Cuộc thi tuyển Ý tưởng quy hoạch chung đô thị sân bay Long Thành và vùng phụ cận, đô thị Sân bay Long Thành được định hướng phát triển mô hình đô thị Aerotropolis. Đây là mô hình phát triển đô thị mang tính chuyển mình, đặt sân bay làm trung tâm phát triển kinh tế. Khác với các hình thức đô thị truyền thống, Aerotropolis tận dụng sự kết nối, logistics và công nghiệp để tạo ra các trung tâm đô thị phát triển mạnh mẽ, mở rộng ra ngoài phạm vi sân bay. Đặc biệt, Long Thành Aerotropolis và Thành phố Hồ Chí Minh sẽ kết nối theo mô hình thành phố song sinh, tạo nên khu vực cạnh tranh toàn cầu, trong đó lấy Sân bay Long Thành làm trung tâm.

Kiến trúc sư Khương Văn Mười, nguyên Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam cho rằng: Trên thế giới, nhiều đô thị có sân bay, riêng với Long Thành sẽ hình thành đô thị sau khi có sân bay. Do đó, khi đô thị Sân bay Long Thành với những dự án đầu tư có cấu trúc hoàn chỉnh nhất, hiện đại nhất, ứng dụng công nghệ 4.0, phát triển các loại hình công nghệ cao thì đây sẽ là một cực phát triển trong tương lai có thể thúc đẩy cả khu vực này phát triển.

“Với một sân bay quốc tế lớn như Sân bay Long Thành sẽ thu hút một lượng du khách quốc tế rất lớn đến đây để kết nối với các địa phương tìm cơ hội đầu tư, làm việc, du lịch. Vì thế, có thể nói, đây sẽ là một cực phát triển của Đồng Nai nói riêng và khu vực phía Nam nói chung” - kiến trúc sư Khương Văn Mười chia sẻ.

Cũng với mục tiêu phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế từ Sân bay Long Thành phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, bên cạnh phát triển mô hình đô thị Sân bay Long Thành, Đồng Nai đã triển khai các thủ tục để kiến nghị Chính phủ xây dựng nghị quyết đặc thù trình Quốc hội về thành lập và phát triển Khu thương mại tự do (FTZ) tại tỉnh, gắn với sân bay này. Từ đó, tạo động lực tăng trưởng kinh tế, thu hút đầu tư mạnh mẽ nhằm thực hiện mục tiêu đưa địa phương thành trung tâm kinh tế, công nghiệp, logistics hàng đầu.

Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Tài chính Trương Thị Hương Bình cho biết: Trên cơ sở tiếp thu các nội dung hướng dẫn của Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính) và ý kiến của các thành viên Tổ Tư vấn kinh tế - xã hội, Sở Tài chính đã hoàn thiện Dự thảo Đề án thành lập Khu FTZ của tỉnh gắn với Sân bay Long Thành. Đồng thời, có văn bản báo cáo UBND tỉnh, Đảng ủy UBND tỉnh về việc xin ý kiến Ban Thường vụ Tỉnh ủy chấp thuận chủ trương thông qua đề án và chấp thuận chủ trương để UBND tỉnh kiến nghị Chính phủ xây dựng Nghị quyết đặc thù trình Quốc hội về thành lập Khu FTZ của tỉnh.

Trên thực tế, với việc “sở hữu” Sân bay Long Thành, Cảng biển Phước An cũng như các không gian phát triển mới sau sáp nhập tỉnh, Đồng Nai có nhiều lợi thế để hình thành, phát triển Khu FTZ gắn với các cực phát triển này.

TS Trần Du Lịch, Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia, thành viên Tổ Tư vấn kinh tế - xã hội của tỉnh đánh giá: Sau sáp nhập, tỉnh Đồng Nai mới sẽ có không gian phát triển rất thuận lợi vì có sân bay, cảng biển, biên giới. Đây sẽ là lợi thế cho tỉnh phát triển logistics, thương mại dịch vụ. Do đó, việc xây dựng Khu FTZ là rất cần thiết.

“Đây sẽ là nơi tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, khai thác lợi thế đặc biệt của Sân bay Long Thành, Cảng biển Phước An và gắn kết với Cảng Cái Mép - Thị Vải của Thành phố Hồ Chí Minh” - TS Trần Du Lịch đánh giá.

Trong khi đó, kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn cho rằng: Sân bay Long Thành sẽ là một trong những sân bay lớn hàng đầu Đông Nam Á, Khu FTZ của Đồng Nai sẽ có đặc thù gắn kết đặc biệt với sân bay này. Hơn nữa, hệ thống hạ tầng trọng điểm của Đồng Nai và Thành phố Hồ Chí Minh cũng đang trong quá trình hoàn thiện.

“Việc phát triển đô thị gắn kết khu thương mại tự do, gắn kết với các hạ tầng trọng điểm sẽ là yếu tố thu hút đầu tư rất mạnh. Những nhà đầu tư địa ốc sẽ là những người bỏ tiền ra để làm hạ tầng. Với định hướng thu hút nguồn vốn đầu tư xã hội hóa, cần gắn kết tổng thể phát triển đô thị với hạ tầng” - kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn đánh giá.

Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, xác định, một trong những nhiệm vụ trọng tâm của tỉnh trong nhiệm kỳ tới là phát triển dịch vụ với hạt nhân là đô thị dịch vụ tổng hợp Sân bay Long Thành, bao gồm khu thương mại tự do và hệ sinh thái dịch vụ hàng không - logistics - thương mại - du lịch. Đồng thời, khai thác tối đa tác động lan tỏa của Sân bay Long Thành, cả về đầu tư hạ tầng, kết nối giao thông, đô thị và gia tăng giá trị kinh tế để biến đây thành động lực “cất cánh” cho Đồng Nai.

Trong buổi làm việc giữa đoàn công tác của Chính phủ với UBND tỉnh vào ngày 15-8-2025, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đánh giá: Sân bay Long Thành khi hoàn thành 3 giai đoạn sẽ là sân bay có quy mô lớn thứ 6 thế giới và là một trong những sân bay hiện đại nhất thế giới. Vị thế của Sân bay Long Thành cũng sẽ khẳng định tầm vóc của tỉnh Đồng Nai.

P.T

Nguồn Đồng Nai : https://baodongnai.com.vn/kinh-te/202509/san-bay-long-thanh-cu-hich-the-ky-cho-kinh-te-dong-nai-5eb15f1/