Thị trường sầu riêng luôn có tình trạng trà trộn giữa hàng chín cây và hàng chín ép bằng thuốc, khiến người tiêu dùng lo ngại về chất lượng và sự an toàn. Để lựa chọn được trái sầu riêng thơm ngon, điều quan trọng là bạn cần hiểu rõ sự khác biệt giữa hai loại này.
Phân biệt sầu riêng chín cây và chín ép
Sầu riêng chín cây là loại được thu hoạch khi đã đạt đến độ già hoàn chỉnh và tự chín trong điều kiện tự nhiên. Những trái này thường rụng khi chín hoặc được cắt xuống ở thời điểm đủ già, đảm bảo hương vị đậm đà, múi dẻo và thơm dịu.
Ngược lại, sầu riêng chín ép thường được thu hoạch khi quả còn non hoặc chưa đủ độ già, sau đó được xử lý bằng hóa chất hoặc ủ trong môi trường đặc biệt để thúc đẩy quá trình chín nhanh. Việc ép chín này giúp rút ngắn thời gian vận chuyển, bảo quản nhưng dễ làm giảm chất lượng và tiềm ẩn nguy cơ về an toàn thực phẩm.
Sầu riêng chín cây và chín ép: nhận biết thế nào? (Ảnh: Happynest)
Dấu hiệu nhận biết sầu riêng chín cây
Mùi hương tự nhiên, đậm và lan tỏa: Sầu riêng chín cây có mùi thơm đặc trưng, lan tỏa nhẹ nhưng rất dễ nhận ra. Hương thơm sâu, béo và tự nhiên, không gắt hay nồng nặc như loại được ép chín bằng hóa chất.
Gai mềm và thưa: Gai của sầu riêng chín cây thường mềm, có độ đàn hồi nhẹ. Khi bóp hai gai gần nhau, bạn sẽ cảm nhận được độ chuyển động nhẹ của vỏ. Khoảng cách giữa các gai cũng thưa hơn.
Màu vỏ chuyển vàng nhẹ: Vỏ sầu riêng chín cây chuyển từ xanh sang vàng nâu ở phần chân gai. Dù vẫn có một số giống có màu vỏ xanh đậm, nhưng phần rãnh giữa các múi vẫn sáng và có cảm giác “già” hơn.
Cuống còn tươi nhưng không quá cứng: Cuống của sầu riêng chín cây không khô nhưng cũng không quá cứng. Khi bấm tay vào sẽ thấy hơi mềm, có nhựa nhẹ và mùi thơm thoang thoảng.
Múi dẻo, béo, tách dễ dàng: Khi bổ ra, múi sầu riêng chín cây thường tách dễ, không bị dính vào vỏ. Múi có màu vàng tươi hoặc vàng đậm tùy giống, vị béo, ngọt sâu, cấu trúc dẻo hoặc hơi mềm nhưng không bở.
Dấu hiệu nhận biết sầu riêng chín ép
Mùi thơm hắc, gắt và không tự nhiên: Sầu riêng chín ép thường có mùi thơm khá gắt, thậm chí khét hoặc nồng. Mùi không lan tỏa nhẹ nhàng mà cảm giác “xộc lên”, thiếu độ béo dịu vốn có.
Gai cứng và dày: Do được thu hoạch non, sầu riêng chín ép có gai cứng, nhọn và khoảng cách giữa các gai dày hơn. Khi bóp hai gai lại, bạn sẽ thấy chúng rất cứng, gần như không di chuyển.
Vỏ xanh đậm, không chuyển màu: Ngay cả khi đã chín ép, nhiều trái vẫn giữ màu xanh đậm, chân gai không đổi màu. Một số vỏ có vết loang vàng không đều do tác động của hóa chất.
Cuống héo hoặc quá xanh: Cuống của sầu riêng chín ép thường héo, khô hoặc ngược lại rất xanh vì bị cắt khi còn non. Khi bấm vào cuống sẽ thấy cứng, không có nhựa hoặc chỉ có rất ít.
Múi nhạt, sượng hoặc bở: Đây là dấu hiệu dễ nhận biết nhất. Múi sầu riêng chín ép có thể bị nhạt, không có vị béo, thậm chí sượng, khô, hoặc bị nhão bất thường. Màu múi thường nhạt hơn so với chín cây.
Tác hại của sầu riêng chín ép bằng hóa chất
Không phải tất cả phương pháp ép chín đều nguy hiểm, nhưng một số nơi sử dụng hóa chất trái phép như ethrel hoặc thuốc kích chín nhanh gây ra nhiều nguy cơ, bao gồm:
- Ảnh hưởng hệ tiêu hóa, gây buồn nôn hoặc đau bụng.
- Tích tụ hóa chất trong cơ thể nếu ăn nhiều.
- Giảm giá trị dinh dưỡng vốn có của sầu riêng.
- Gây mất niềm tin vào sản phẩm nông nghiệp.
Người tiêu dùng nên ưu tiên mua sầu riêng có nguồn gốc rõ ràng, tránh ham rẻ mà chọn những nơi không uy tín.
Cách chọn sầu riêng chín cây ngon
Để tránh mua phải sầu riêng chín ép, bạn có thể áp dụng những mẹo sau:
Gõ nghe âm thanh “bộp bộp”: Dùng cán dao hoặc ngón tay gõ vào vỏ. Nếu nghe âm trầm, đục giống tiếng “bộp bộp”, đó là trái đã già. Nếu nghe tiếng “coong” thanh, nghĩa là trái còn non.
Quan sát đường rãnh: Sầu riêng ngon thường có đường rãnh rõ, nhìn thấy vết nứt nhẹ tự nhiên. Trái nào rãnh mờ, vỏ căng bóng bất thường dễ là hàng chín ép.
Chọn những trái có cuống to, tươi: Cuống to, tươi và có nhựa là dấu hiệu trái được thu hoạch khi đã đạt độ già.
Tránh mua trái quá nặng hoặc quá nhẹ: Trái quá nhẹ có thể bị khô múi, trong khi trái quá nặng thường còn non. Nên chọn trái có trọng lượng vừa phải so với kích thước.
Nên mua ở cửa hàng uy tín: Các nhà vườn hoặc cửa hàng chuyên sầu riêng thường có giá cao hơn nhưng đảm bảo chất lượng.
NGUYỆT ÁNH