Start-up Việt 'trình làng' loạt công nghệ ứng phó biến đổi khí hậu tại AlterCOP 30

một giờ trướcBài gốc

Sự kiện Founder meetup: Climate Tech. Ảnh: BTC

Hướng tới mục tiêu quốc gia về trung hòa carbon và Net Zero giai đoạn 2030–2050, sáng kiến AlterCOP (“Alternative COP”) lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam và TP.HCM là một trong những điểm dừng chân. Chuỗi sự kiện gồm 130 phiên thảo luận về tài chính xanh, kinh tế tuần hoàn, thị trường carbon, năng lượng tái tạo và đổi mới sáng tạo khí hậu.

Mở đầu là sự kiện Founder Meetup: Climate Tech ngày 18/11, do AlterCOP Việt Nam phối hợp Sở Khoa học và công nghệ TP. Hồ Chí Minh, Trung tâm khởi nghiệp sáng tạo SIHUB và các đối tác trong hệ sinh thái tổ chức. Sự kiện mở ra không gian trao đổi và kết nối giữa các start-up về giải pháp ứng dụng công nghệ môi trường (Climate Tech), với vườn ươm, doanh nghiệp và nhà đầu tư.

VIỆT NAM VẪN THIẾU “ĐẤT” ĐỂ THỬ NGHIỆM CÔNG NGHỆ MỚI

AlterCOP 30 (Alternative COP) là sáng kiến song hành cùng Hội nghị Thượng đỉnh Khí hậu Liên Hợp Quốc (COP 30), đây là lần đầu tiên sáng kiến này có mặt tại Việt Nam.

Theo bà Duyên Lê, Đại diện AlterCOP Việt Nam, chương trình năm nay tập trung vào hai trọng tâm: phát triển Climate Tech dành cho founder và xây dựng hành trình nghề nghiệp bền vững cho sinh viên. Mục tiêu lớn hơn là tạo dựng một hệ sinh thái hiểu biết sâu về kinh tế tuần hoàn, chuỗi cung ứng bền vững, ESG, dữ liệu và tài chính khí hậu cho thế hệ trẻ.

Tầm nhìn của AlterCOP Vietnam bám sát định hướng COP30 năm 2025 với hai ưu tiên then chốt: đổi mới sáng tạo dựa trên khoa học và đảm bảo chuyển đổi công bằng. Bà Duyên cho biết Việt Nam đang ở vị thế đặc biệt: vừa là quốc gia chịu tác động khí hậu nặng nề nhất châu Á – Thái Bình Dương, vừa là một trong những nền kinh tế có tốc độ đổi mới sáng tạo nhanh nhất khu vực. “Đó là lợi thế hiếm có. Climate Tech chính là cầu nối giữa thách thức và năng lực sáng tạo của Việt Nam,” bà nói.

Tuy nhiên, đại diện AlterCOP Vietnam thừa nhận Việt Nam vẫn thiếu một “sân chơi” thử nghiệm công nghệ, nơi start-up có thể kết nối chuyên gia, tiếp cận tài chính khí hậu và triển khai giải pháp ở quy mô lớn. Diễn đàn do SIHUB và AlterCOP Vietnam đồng tổ chức được kỳ vọng giúp lấp đầy khoảng trống này.

Chủ đề mở màn “Climate Tech”, tổ chức ngày 18/11, được kỳ vọng trở thành chìa khóa giúp Việt Nam vừa thích ứng khí hậu, vừa duy trì tăng trưởng bền vững trong 10–20 năm tới.

Theo bà Duyên, doanh nghiệp – tổ chức ươm tạo – trường đại học là các bên đóng vai trò không thể thiếu trong hệ sinh thái Climate Tech. Doanh nghiệp mang đến nhu cầu chuyển đổi thật; các tổ chức ươm tạo như New Energy Nexus cung cấp mạng lưới cố vấn và tài chính khí hậu; trường đại học giữ vai trò nền tảng tri thức và nuôi dưỡng thế hệ founder mới. Khi ba lực lượng phối hợp, Climate Tech không chỉ là công nghệ, mà trở thành hạ tầng chiến lược cho nông nghiệp, năng lượng, logistics, giáo dục, sản xuất và phát triển đô thị.

Việt Nam có lực lượng lao động trẻ, nhu cầu chuyển đổi mạnh và sức sáng tạo cao để theo đuổi hướng đi này. “Muốn xây dựng tương lai bền vững, phải bắt đầu từ thế hệ trẻ – những người sẽ dẫn dắt quốc gia trong vài thập kỷ tới,” bà Duyên nhấn mạnh.

START-UP VIỆT ĐANG TẠO RA NHIỀU GIẢI PHÁP CÔNG NGHỆ MÔI TRƯỜNG TỐI ƯU

Sự kiện Founder Meetup: Climate Tech ghi nhận sự tham gia của nhiều start-up Việt với loạt giải pháp xanh phản ánh rõ xu hướng dịch chuyển sang kinh tế tuần hoàn. Đại diện SIHUB chia sẻ rằng phần lớn mô hình đều hướng tới phát triển bền vững: vừa giải quyết vấn đề môi trường, vừa tạo giá trị kinh tế.

Các diễn giả chia sẻ tại sự kiện. Ảnh: BTC

Điểm qua một số giải pháp như mô hình thu gom ve chai thông minh VECA, nhằm số hóa toàn bộ quy trình và hình thành mạng lưới giao dịch minh bạch giữa người bán và lực lượng thu gom. Giải pháp này giúp ổn định nguồn nguyên liệu cho ngành tái chế và nâng cao thu nhập cho người thu gom.

Trong logistics, GreenSys.io giới thiệu nền tảng vận tải xanh, tối ưu lộ trình, giám sát đội xe theo thời gian thực và hỗ trợ doanh nghiệp giảm phát thải trong chuỗi cung ứng. Rynan Technologies mang đến hệ sinh thái AIoT, cùng công nghệ MethanEYE đo khí mê-tan trực tiếp trên ruộng lúa – một trong những nguồn phát thải lớn nhất của nông nghiệp Việt Nam. Công nghệ này có thể giúp ngành lúa gạo tiến gần hơn mục tiêu trung hòa carbon.

Nổi bật tại sự kiện là Alternō với công nghệ “pin cát” – hệ thống lưu trữ năng lượng nhiệt độ cao (khoảng 600°C) phục vụ sấy, gia nhiệt và sưởi công nghiệp. Đây là giải pháp thay thế nhiên liệu hóa thạch bằng việc lưu trữ điện tái tạo dưới dạng nhiệt, giúp doanh nghiệp giảm chi phí và phát thải.

Theo ông Hải Hồ, CEO Alternō, khi nhắc đến pin, phần lớn người dùng thường chỉ nghĩ đến lithium-ion, trong khi pin cát có thể lưu trữ cả nhiệt lẫn điện. Hệ thống được tạo từ cát, than chì, điện trở và lớp cách nhiệt, cho phép tích trữ năng lượng tái tạo nhiều ngày liền với tổn hao chỉ vài độ mỗi ngày.

Trên nền tảng đó, Alternō phát triển mô-đun lưu trữ điện Alternō E, sử dụng các cell pin muối nhiệt độ cao đặt trong khối cát cách nhiệt, tạo thành hệ thống an toàn, không cháy nổ và chi phí thấp. Theo Alternō, giải pháp mang lại ba tác động lớn:

Thứ nhất, giảm chi phí và rủi ro năng lượng. Pin cát lưu trữ điện mặt trời, điện gió dưới dạng nhiệt cho quá trình sấy, gia nhiệt hoặc tạo hơi nước – thay thế dầu, gas và than. Khi áp dụng Alternō E, doanh nghiệp có thể ổn định đồng thời cả chi phí điện và nhiệt.

Thứ hai, mở ra thế hệ lưu trữ năng lượng mới cho công nghiệp và trung tâm dữ liệu. Trong Alternō E, cát vừa là bình tích nhiệt, vừa là hệ quản lý nhiệt cho pin muối. Hệ thống có thể tận dụng nhiệt thải để sưởi hoặc làm nóng nước, giúp tối ưu hiệu suất năng lượng – đặc biệt hữu ích cho trung tâm dữ liệu.

Thứ ba, tăng tính bền vững và tiến gần mục tiêu carbon thấp. Các hệ thống dung lượng đa-MWh có thể giảm hàng nghìn tấn CO₂ mỗi năm tùy cách vận hành. Việc thay thế đốt nhiên liệu hóa thạch bằng pin cát tạo nền tảng cho tín chỉ carbon và các cơ chế tài chính xanh.

Ông Hải nhấn mạnh: “Nếu chỉ tập trung vào điện mà bỏ qua 50% năng lượng toàn cầu tiêu thụ dưới dạng nhiệt, chúng ta rất khó đạt Net Zero.” Theo ông, pin cát là một hạ tầng năng lượng mới, từ vật liệu rẻ như cát, có khả năng lưu trữ nhiệt dài ngày và tích hợp điện – nhiệt cho mọi ngành sản xuất.

Đánh giá về AlterCOP, ông Hải cho rằng chương trình đã tạo ra một không gian đối thoại hiếm hoi để start-up khí hậu có cơ hội lên tiếng bình đẳng bên cạnh doanh nghiệp lớn, nhà đầu tư và tổ chức hoạch định chính sách – điều khó xảy ra nếu tiếp cận từng đơn vị riêng lẻ.

“Những diễn đàn như vậy hình thành một hệ sinh thái trao đổi mở, nơi các bên cùng tìm câu trả lời cho bài toán lớn: giảm phát thải nhưng vẫn duy trì chi phí hợp lý cho doanh nghiệp,” ông nhận định.

Như Quỳnh

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/start-up-viet-trinh-lang-loat-cong-nghe-ung-pho-bien-doi-khi-hau-tai-altercop-30.htm