Sử dụng nguồn lực 'vàng' đúng mục đích: Đẩy nhanh sắp xếp, xử lý tài sản công

2 giờ trướcBài gốc

Thực tế, tiến độ sắp xếp, xử lý tài sản công đang chậm trễ. Ảnh: N.LỘC

Sắp xếp, xử lý nhà, đất công còn chậm, kém hiệu quả

Trong thời gian qua, cả nước đã cơ bản hoàn thành việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp. Với sự vào cuộc quyết liệt của toàn hệ thống chính trị, từ ngày 01/7/2025, Việt Nam có 34 tỉnh, thành phố; 3.321 xã, phường, đặc khu và mô hình chính quyền địa phương hai cấp đã chính thức vận hành. Toàn hệ thống chính trị tiếp tục chăm lo, kiến tạo để mô hình chính quyền địa phương hai cấp hoạt động hiệu lực, hiệu quả, phục vụ nhân dân tốt hơn.

Cùng với việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính, Trung ương cũng yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương rốt ráo thực hiện sắp xếp, xử lý tài sản công để đưa vào khai thác, sử dụng, tránh lãng phí nguồn lực này. Tuy nhiên, trên thực tế, tiến độ sắp xếp, xử lý tài sản công đang chậm trễ.

Ông Nguyễn Tân Thịnh - Cục trưởng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính - cho biết, sau khi chính quyền địa phương đi vào vận hành theo mô hình hai cấp, Bộ Tài chính đã đề nghị các địa phương rà soát và tổng hợp, báo cáo. Tuy nhiên, tiến độ và hiệu quả sắp xếp tài sản công tại các địa phương, đơn vị còn khác biệt; một số nơi thực hiện chưa đạt hiệu quả.

Đánh giá tiến độ sắp xếp tài sản công hiện nay, nhiều chuyên gia cho rằng, đây không phải lần đầu tiên việc triển khai chủ trương này chậm trễ, chưa đạt yêu cầu. Trước đó, công tác quản lý, sử dụng, sắp xếp và xử lý nhà, đất công theo Nghị định số 167/2017/NĐ-CP và Nghị định số 67/2021/NĐ-CP tại các Bộ, ngành, địa phương cũng chậm trễ, gây lãng phí.

Liên quan vấn đề này, Kiểm toán nhà nước (KTNN) nhiều lần tổ chức kiểm toán việc sắp xếp, xử lý nhà, đất công theo các Nghị định trên. Bên cạnh kết quả đạt được, KTNN chỉ ra công tác quản lý nhà, đất công tại nhiều Bộ, ngành, địa phương vẫn tồn tại hạn chế, bất cập, xử lý, sắp xếp chậm so với mục tiêu đề ra, tiềm ẩn nguy cơ thất thoát, lãng phí.

Theo số liệu Bộ Tài chính, đến ngày 10/11/2025, tổng số cơ sở nhà, đất đã thực hiện xử lý là 18.589 cơ sở.

Trong đó:

- 1.059 cơ sở bố trí cho y tế;

- 4.992 cơ sở cho giáo dục;

- 1.383 cơ sở cho văn hóa, thể thao;

- 9.141 cơ sở làm trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp.

Số cơ sở nhà, đất dôi dư tiếp tục phải xử lý là 9.914 cơ sở.

Khẩn trương đưa tài sản công vào khai thác

PGS,TS. Đinh Trọng Thịnh (nguyên Trưởng Khoa Tài chính Quốc tế - Học viện Tài chính) nhận định, việc chậm trễ trong sắp xếp nhà, đất công là vấn đề không thể xem nhẹ, bởi đây là nguồn lực “vàng” cho phát triển đất nước. Sau khi tinh gọn bộ máy và tập trung cho phát triển, nhu cầu sử dụng nguồn lực này rất lớn, cần được khai thác kịp thời.

TS. Nguyễn Minh Phong cũng nhấn mạnh, việc sắp xếp tài sản công đã được triển khai trước đây, nhưng hiệu quả chưa cao, thể hiện qua các kết quả kiểm toán của KTNN. “Các cơ quan chức năng cần quyết liệt hơn, tránh lặp lại những tồn tại đã được KTNN chỉ ra. Nếu tài sản không được khai thác kịp thời, đúng mục đích, sẽ ảnh hưởng lớn đến phát triển chung” - TS. Phong nói.

Để sớm đưa tài sản công vào khai thác, tránh lãng phí, tiêu cực, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 213/CĐ-TTg ngày 11/11/2025 về đẩy nhanh tiến độ sắp xếp, xử lý cơ sở nhà, đất sau khi sắp xếp bộ máy, đơn vị hành chính. Công điện nêu rõ: Số lượng nhà, đất dôi dư còn nhiều, cần lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện quyết liệt, hiệu quả.

Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố chỉ đạo nghiêm túc các kết luận, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về rà soát, xây dựng phương án quản lý, sử dụng, xử lý trụ sở, tài sản công sau sắp xếp bộ máy, đơn vị hành chính, đảm bảo đúng quy định, hiệu quả, tránh thất thoát, lãng phí, tiêu cực. Các Bộ, cơ quan chức năng cũng phải thực hiện nghiêm các kết luận, chỉ đạo; báo cáo cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật để xử lý cơ sở nhà, đất còn vướng mắc.

Ưu tiên cho văn hóa, giáo dục, tránh lãng phí, tiêu cực

Một trong những lưu ý trong quá trình sắp xếp trụ sở, tài sản công dôi dư là ưu tiên cho y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao và các mục đích công cộng khác, trên tinh thần “bảo đảm chặt chẽ, hiệu quả kinh tế, đúng quy định pháp luật, không để thất thoát, lãng phí” - như Công điện nêu.

Chỉ đạo này cụ thể hóa quan điểm của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về việc sắp xếp trụ sở, tài sản công dôi dư. Tuy nhiên, thực tế vẫn còn tình trạng sắp xếp, sử dụng tài sản công chưa đúng chủ trương Trung ương và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Nhiều trụ sở, tài sản công từng được KTNN chỉ ra chưa được xử lý triệt để.

Trong năm 2026, KTNN sẽ kiểm toán đánh giá hiệu quả sắp xếp bộ máy, trong đó có việc sắp xếp nhà, đất công, thông qua kiểm toán quản lý, sử dụng tài chính công và tài sản công. Qua khảo sát, thu thập thông tin, kiểm toán viên KTNN khu vực V cho biết, nhiều cơ quan, đơn vị tiếp tục cho thuê, liên doanh, liên kết với tài sản công dôi dư mà chưa có phép của cơ quan có thẩm quyền. Thậm chí, có trường hợp cho thuê trụ sở, đất công vào mục đích kinh doanh, chưa ưu tiên cho mục đích công cộng. “Đây sẽ là nội dung chúng tôi kiến nghị lãnh đạo đơn vị kiểm toán để đánh giá chính xác, từ đó đề xuất cơ quan có thẩm quyền chấn chỉnh” - một kiểm toán viên chia sẻ.

Trước lý do một số cơ quan, đơn vị viện dẫn khó khăn để giải thích chậm trễ hoặc sắp xếp tài sản công chưa đúng tinh thần chỉ đạo, nhiều chuyên gia cho rằng không thuyết phục. Đặc biệt, trong bối cảnh Luật Đất đai 2024 có hiệu lực; Nghị định số 03/2025/NĐ-CP về sắp xếp, xử lý tài sản công là nhà, đất đã đi vào cuộc sống, các cơ quan chức năng đang hỗ trợ các địa phương tháo gỡ vướng mắc để đảm bảo việc sắp xếp trụ sở, tài sản công hiệu quả: “Trường hợp có khó khăn, vướng mắc trong quá trình sắp xếp, bố trí, xử lý các cơ sở nhà, đất thì kịp thời tổng hợp, báo cáo Bộ Tài chính để được hướng dẫn” - Công điện số 213/CĐ-TTg nêu rõ./.

NGUYỄN LỘC

Nguồn Kiểm Toán : http://baokiemtoan.vn/su-dung-nguon-luc-vang-dung-muc-dich-day-nhanh-sap-xep-xu-ly-tai-san-cong-44625.html