Tăng cường chế tài đối với đơn vị chậm thực hiện kết luận, kiến nghị của kiểm toán

2 giờ trướcBài gốc

Sáng 3/12, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội làm việc tại hội trường nghe báo cáo của Tổng Kiểm toán nhà nước và thảo luận về kết quả thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề và chất vấn.

Tập trung kiểm toán những lĩnh vực “nóng” dễ phát sinh tham nhũng, lãng phí, tiêu cực

Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn cho biết, căn cứ các nhiệm vụ được giao tại các Nghị quyết của Quốc hội, Kiểm toán nhà nước đã nghiêm túc quán triệt, phổ biến và triển khai đồng bộ các giải pháp để tổ chức thực hiện.

Theo đó, Kiểm toán nhà nước đã đẩy mạnh cải cách hành chính, đổi mới phương pháp và cách thức tổ chức kiểm toán; ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong mọi hoạt động, đặc biệt là sử dụng trí tuệ nhân tạo và phân tích dữ liệu lớn trong công tác kiểm toán; thực hiện nghiêm việc công khai kết quả kiểm toán, danh sách tổ chức, cá nhân chậm hoặc chưa thực hiện kiến nghị kiểm toán; kịp thời đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện kiến nghị kiểm toán.

Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn trình bày báo cáo. (Ảnh: DUY LINH)

Triển khai thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội, Kiểm toán nhà nước đã tập trung kiểm toán những vấn đề “nóng” được dư luận xã hội, cử tri quan tâm, những lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao, dễ phát sinh tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Qua kiểm toán, Kiểm toán nhà nước đã chỉ ra nhiều hạn chế, bất cập trong quản lý, sử dụng ngân sách, tài sản công.

Trong chi thường xuyên còn xảy ra tình trạng phân bổ dự toán chậm, nhiều lần, chưa sát thực tế; có trường hợp phân bổ khi chưa đủ điều kiện, dẫn đến không giải ngân được, phải hủy dự toán; có nơi phân bổ vượt định mức; sử dụng kinh phí không đúng mục đích…

Trong chi đầu tư phát triển, Kiểm toán nhà nước chỉ ra tình trạng bố trí vốn khi chưa đủ điều kiện, không nằm trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, phân bổ vượt khả năng thực hiện, hoặc vượt nhu cầu thực tế; tỷ lệ giải ngân thấp, phải điều chỉnh, hủy bỏ kế hoạch vốn; nhiều dự án thiết kế chưa tiết kiệm; thực hiện chậm tiến độ, chậm đưa vào sử dụng làm giảm hiệu quả đầu tư, gây lãng phí nguồn lực.

Trong quản lý, sử dụng tài sản công, Kiểm toán nhà nước phát hiện tình trạng cơ sở nhà, đất bị bỏ hoang, sử dụng không đúng mục đích hoặc kém hiệu quả; chậm thực hiện phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất. Tình trạng lấn chiếm, tranh chấp đất đai, liên doanh, liên kết, cho thuê, cho mượn tài sản không đúng quy định vẫn xảy ra ở nhiều nơi.

Cùng với đó là hiện tượng giao đất, cho thuê đất không đúng quy định; sử dụng đất khi chưa có quyết định hoặc hợp đồng thuê đất; chưa kê khai, nộp tiền thuê đất, chưa điều chỉnh đơn giá thuê đất, khi hết thời kỳ ổn định; xác định giá đất, vị trí thửa đất chưa phù hợp; miễn, giảm tiền thuê đất khi chưa đủ hồ sơ, sai đối tượng.

Đại biểu Quốc hội thảo luận tại hội trường. (Ảnh: DUY LINH)

Đề xuất đưa tỷ lệ thực hiện kiến nghị kiểm toán vào tiêu chí đánh giá mức hoàn thành nhiệm vụ người đứng đầu

Báo cáo tóm tắt tổng hợp nội dung thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình chỉ ra bên cạnh một số kết quả đạt được, một số vấn đề cần quan tâm như: hoạt động kiểm toán và việc thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán gặp nhiều khó khăn, vướng mắc; nội dung, phương pháp, chất lượng kiểm toán còn chưa đáp ứng yêu cầu của công tác quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công; việc ứng dụng công nghệ thông tin, đặc biệt là công nghệ cao vào hoạt động kiểm toán còn hạn chế.

Thảo luận tại hội trường, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh) nhận định: Báo cáo của Kiểm toán nhà nước đã phản ánh toàn diện việc thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội khóa XIV, XV về giám sát chuyên đề và chất vấn, cho thấy nỗ lực rất lớn của Kiểm toán nhà nước trong tăng cường kỷ luật, kỷ cương, tài chính, ngân sách và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo yêu cầu của Quốc hội.

Song, từ phân tích dữ liệu trong báo cáo, đại biểu nhận thấy còn một số hạn chế cần tiếp tục hoàn thiện nền tảng pháp lý và năng lực tổ chức thực hiện như: nhiều kiến nghị sửa đổi cơ chế, chính sách còn chậm được thực hiện. Một số kiến nghị của Kiểm toán nhà nước liên quan đến sửa đổi, ban hành văn bản quản lý ở địa phương còn tồn đọng, kéo dài, điển hình như nhóm kiến nghị sau kiểm toán Covid-19 đến nay mới chỉ hoàn thành 6/28 nội dung, phần lớn do thay đổi bối cảnh và thiếu quy định chuyển tiếp tương ứng.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh). (Ảnh: DUY LINH)

Bên cạnh đó, báo cáo cho thấy công tác quản lý, sử dụng đất đai, tài sản công tại nhiều địa phương vẫn còn tồn tại phổ biến và lặp lại qua nhiều năm, cho thấy hiệu lực kiến nghị của kiểm toán còn chưa tương xứng và việc khắc phục sau kiểm toán chưa tạo được chuyển biến đồng bộ, kịp thời.

Đại biểu cũng nêu việc thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán vẫn còn hạn chế về tiến độ, đến ngày 30/9/2025 tỷ lệ thực hiện kiến nghị kiểm toán của năm liền trước mới đạt 58%, kiến nghị về kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân mới đạt 22,5%. Điều này, theo đại biểu cho thấy tính răn đe của kết luận kiểm toán chưa đủ mạnh, cơ chế giám sát liên thông giữa các cơ quan có thẩm quyền còn phân tán và đặc biệt cần tăng cường việc công khai các tổ chức, cá nhân không thực hiện kiến nghị như quy định tại Nghị quyết số 141 của Quốc hội.

Từ những tồn tại nêu trên, đại biểu Tâm Hùng đề xuất ba nhóm giải pháp trọng tâm như sau:

Một là, tiếp tục hoàn thiện pháp luật về Kiểm toán nhà nước, nhất là Luật Kiểm toán nhà nước (sửa đổi) dự kiến giai đoạn 2027-2030 theo hướng tăng quyền tiếp cận dữ liệu, tăng tính ràng buộc của kết luận kiểm toán và đặc biệt là quy định rõ trách nhiệm của các cơ quan trong thực hiện kiến nghị.

Hai là, Quốc hội cần yêu cầu các bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch riêng về khắc phục tồn tại qua kiểm toán, có lộ trình chi tiết theo từng nhóm kiến nghị, tăng cường chế tài đối với đơn vị chậm thực hiện, kéo dài hoặc không giải trình được nguyên nhân. Theo đại biểu, việc đưa tỷ lệ thực hiện kiến nghị kiểm toán vào tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của người đứng đầu là rất cần thiết và phù hợp với yêu cầu siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính công.

Ba là, nâng cao hiệu quả phối hợp giữa Kiểm toán nhà nước và các cơ quan thanh tra, điều tra, kiểm tra của Đảng và Nhà nước, đặc biệt trong chia sẻ cơ sở dữ liệu và xử lý các dấu hiệu vi phạm ngay trong quá trình kiểm toán.

Đại biểu Tô Thị Bích Châu (Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh). (Ảnh: DUY LINH)

Nêu thực trạng kiểm toán nguồn hỗ trợ Covid-19 do nhân dân ủng hộ còn gặp khó khăn, lúng túng do chưa có tiền lệ, đại biểu Tô Thị Bích Châu (Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh) đề nghị bổ sung những quy định pháp luật về phân chia nguồn hỗ trợ của nhân dân, của các doanh nghiệp trong các nguồn quỹ để khi có kiểm tra, thanh tra hoặc kiểm toán thì được áp dụng đầy đủ về cơ sở pháp lý.

THU HẰNG

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/tang-cuong-che-tai-doi-voi-don-vi-cham-thuc-hien-ket-luan-kien-nghi-cua-kiem-toan-post927611.html