Tạo động lực phát triển bền vững nông nghiệp, nông thôn

6 giờ trướcBài gốc

Tam nông phát triển toàn diện

Kể từ khi Luật Thủ đô năm 2012 được ban hành và đi vào cuộc sống, Hà Nội đã tranh thủ những điều kiện thuận lợi, sự quan tâm, đầu tư lớn của T.Ư; chủ động bố trí nguồn lực đầu tư lớn để triển khai các chính sách phát triển nông nghiệp, thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, đạt được nhiều kết quả nổi bật.

Đường làng, ngõ xóm được chỉnh trang xanh, sạch, đẹp tại xã Song Phượng (huyện Đan Phượng). Ảnh: Lâm Nguyễn

Phó Chánh Văn phòng chuyên trách Văn phòng Điều phối chương trình xây dựng nông thôn mới Hà Nội Ngọ Văn Ngôn cho biết, đến nay sau gần 15 năm tập trung triển khai Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, toàn TP đã có 18/18 huyện, thị xã đạt chuẩn nông thôn mới (trong đó, có 6 huyện về đích nông thôn mới nâng cao gồm: Thanh Trì, Đông Anh, Hoài Đức, Gia Lâm, Thanh Oai, Thường Tín).

Trong tổng số 382/382 xã đạt chuẩn nông thôn mới, hiện TP đã công nhận 229 xã về đích nông thôn mới nâng cao và 109 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Đặc biệt, ngày 22/6/2025 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1226/QĐ-TTg về việc công nhận “Thành phố Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới”.

Việc Hà Nội được Thủ tướng công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới là thành quả xứng đáng cho những nỗ lực không ngừng nghỉ của Đảng bộ, chính quyền và các tầng lớp Nhân dân trên địa bàn Thủ đô. Đồng thời hoàn thành sớm trước 1 năm mục tiêu Chương trình số 04-CTr/TU của Thành ủy giai đoạn 2021 - 2025 và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVII đã đề ra.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Đình Hoa, không chỉ kết quả xây dựng nông thôn mới, việc vận dụng hiệu quả Luật Thủ đô năm 2012 đã giúp sản xuất nông nghiệp của TP duy trì phát triển ổn định; chỉ số tăng trưởng liên tục đạt và vượt kế hoạch đề ra. Nông nghiệp chuyển dịch mạnh mẽ, bước đầu đã hình thành được một số vùng chuyên canh sản xuất nông sản hàng hóa tập trung, quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao.

Sự phát triển đa dạng của các mô hình kinh tế nông thôn, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và làng nghề, đã góp phần nâng cao thu nhập cho người dân ở khu vực nông thôn. Con số này liên tục tăng qua từng năm, hiện đã đạt bình quân hơn 75 triệu đồng/người/năm. Đặc biệt, từ cuối năm 2024, toàn TP Hà Nội đã không còn hộ nghèo.

Hệ thống chính trị ở cơ sở được xây dựng vững mạnh, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được giữ vững; các thiết chế văn hóa, giáo dục ở khu vực nông thôn tiếp tục được quan tâm đầu tư… Nông thôn ngày càng trở thành những miền quê đáng sống, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân trên địa bàn Thủ đô.

Kỳ vọng từ cơ chế, chính sách đặc thù

Bên cạnh những kết quả tích cực đạt được, thẳng thắn nhìn nhận, phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới trên địa bàn Hà Nội vẫn còn những khó khăn nhất định. Việc đầu tư cơ sở hạ tầng nông thôn đã được quan tâm nhưng vẫn thiếu hạ tầng phát triển kinh tế. Vấn đề quy hoạch, quản lý quy hoạch, đầu tư theo quy hoạch, quản lý đất đai, môi trường, thu gom rác thải, nước sạch ở khu vực nông thôn còn những bất cập.

Sản xuất nông nghiệp quy mô nhỏ lẻ, manh mún vẫn phổ biến. Việc kêu gọi sự tham gia của các tổ chức, DN vào phát triển nông nghiệp còn hạn chế. Đời sống của một bộ phận nông dân dù đã từng bước được cải thiện nhưng vẫn còn nhiều khó khăn. Khoảng cách về thu nhập và mức sống của người dân thành thị - nông thôn và vùng dân tộc thiểu số, miền núi vẫn còn khoảng cách khá xa...

Một trong những nguyên nhân dẫn đến hạn chế nêu trên là do Luật Thủ đô năm 2012 còn thiếu quy định về phát triển nông nghiệp, nông thôn Thủ đô, làm ảnh hưởng lớn đến tính thống nhất, đồng bộ, toàn diện của hệ thống chính sách về Thủ đô; chưa tạo được cơ sở pháp lý vững chắc để mở đường cho việc đổi mới và phát triển các mô hình tổ chức kinh tế nông thôn…

Nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách, tạo đà cho nông nghiệp Thủ đô bứt phá, Quốc hội đã thông qua Luật Thủ đô năm 2024, trong đó phân quyền mạnh mẽ cho HĐND TP Hà Nội. Theo đó, HĐND TP Hà Nội có thẩm quyền quy định các biện pháp đặc thù về sử dụng đất nông nghiệp; áp dụng ưu đãi đầu tư về tiền thuê đất, thuê mặt nước, về thuế suất thuế thu nhập DN; đặc biệt là thu hút nhà đầu tư chiến lược vào lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, phát triển khu công nghệ cao.

HĐND TP Hà Nội còn được trao thẩm quyền quy định phạm vi, đối tượng, nội dung, mức hỗ trợ cao hơn mức quy định hoặc chưa được quy định trong văn bản của cơ quan Nhà nước cấp trên trong các lĩnh vực như: giống, chuyển giao công nghệ trong sản xuất giống; công nghệ bảo quản, chế biến sản phẩm nông nghiệp; ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp...

Đặc biệt, Luật Thủ đô 2024 trao cho HĐND TP Hà Nội quyền quy định hình thức sử dụng, khai thác quỹ đất nông nghiệp tại bãi sông, bãi nổi ở tuyến sông có đê để sản xuất nông nghiệp kết hợp du lịch, giáo dục trải nghiệm trên cơ sở bảo đảm quy hoạch. Đây được xem là một nút thắt đã được tháo gỡ để TP Hà Nội có cơ hội khai thác tối đa dư địa phát triển.

Theo TS Cao Đức Phát, nguyên Bộ trưởng Bộ NN&PTNT (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường), những cơ chế, chính sách đặc thù được đề cập trong Luật Thủ đô 2024 được xem là hành lang pháp lý vững chắc, hứa hẹn tạo động lực mới cho phát triển bền vững nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn Hà Nội.

Để việc triển khai thi hành Luật Thủ đô 2024 thực sự mang lại hiệu quả, TS Cao Đức Phát cho rằng, cần có các chính sách cụ thể hóa rõ và mạnh mẽ nhằm tháo gỡ những tồn tại kéo dài, thúc đẩy các xu hướng mới trong phát triển nông nghiệp; kiến tạo nông thôn thành những miền quê đáng sống. Từ đó, góp phần gắn kết nông thôn, hình thành nên những cộng đồng dân cư văn minh, hạnh phúc.

Trên cơ sở Luật Thủ đô 2024, Hà Nội cần sớm quy hoạch vùng sản xuất nông nghiệp tập trung phù hợp với điều kiện tự nhiên, sinh thái và gắn với nhu cầu thị trường. Quy hoạch là đòi hỏi cấp thiết đặt ra. Từ đây, không chỉ giúp định hình nông nghiệp, nông thôn của Thủ đô, mà còn tạo động lực thu hút các nguồn lực về vốn đầu tư, công nghệ và nhân lực, của các tổ chức, cá nhân tham gia vào phát triển lĩnh vực này trong những năm tới.

PGS.TS Chu Tiến Quang, nguyên Trưởng ban Chính sách phát triển nông thôn (Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế T.Ư)

Lâm nguyễn

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/tao-dong-luc-phat-trien-ben-vung-nong-nghiep-nong-thon.745542.html