Hành trình từ ý tưởng đến hiện thực
Dự án xây dựng Nhà máy chế biến nông sản Pha Daeng (thuộc Công ty TNHH MTV Phát triển miền núi, Tổng công ty Hợp tác kinh tế, Quân khu 4) được khởi công vào tháng 11-2023. Dự án do Ban Chỉ đạo phát triển tuyến biên giới Lào - Việt Nam (Bộ Quốc phòng nước CHDCND Lào) làm chủ đầu tư; Tổng công ty Hợp tác kinh tế, Quân khu 4 là đơn vị tư vấn thiết kế, thi công; với tổng giá trị đầu tư 26 tỷ Kip cùng hệ thống máy móc, thiết bị sản xuất tiên tiến, hiện đại. Chỉ sau một năm thi công khẩn trương, ngày 10-12-2024, nhà máy đã chính thức khánh thành và đi vào hoạt động.
Các đồng chí lãnh đạo địa phương, Bộ Quốc phòng Lào và Quân khu 4 tham quan Nhà máy chế biến nông sản Pha Daeng.
Để bảo đảm nguồn nguyên liệu ổn định cho nhà máy, năm 2023, ngay sau khi dự án được phê duyệt, Công ty TNHH MTV Phát triển miền núi đã phối hợp với chính quyền địa phương khảo sát, quy hoạch vùng nguyên liệu tại 30 bản, đồng thời tổ chức tuyên truyền, vận động người dân tham gia canh tác cây dong riềng.
Bắt đầu với 2 hecta trồng thí điểm, chỉ sau một năm, diện tích dong riềng đã mở rộng lên 84 hecta, cùng với 200 hecta sắn. Nhà máy không chỉ thu mua toàn bộ sản lượng nông sản của bà con, mà còn hướng dẫn kỹ thuật trồng trọt, chăm sóc để bảo đảm năng suất, chất lượng cao nhất. Tính đến tháng 2-2025, nhà máy đã thu mua hơn 2.000 tấn củ dong, sản xuất 200 tấn tinh bột và 20 tấn miến dong chất lượng cao, với tổng giá trị thu mua gần 4 tỷ Kip. Dự án không chỉ giúp nhân dân Lào thoát nghèo mà còn mở ra một tương lai bền vững cho những hộ gia đình từng chật vật mưu sinh.
Cán bộ, nhân viên Nhà máy chế biến nông sản Pha Daeng vận hành dây chuyền sản xuất.
Gia đình ông Xeng Po Tho, bản Pung Ka (cụm bản Pha Daeng) từng sống trong cảnh thiếu trước hụt sau vì làm nương rẫy bấp bênh theo kiểu “nhờ trời”. Giờ đây, nhờ trồng dong riềng, gia đình ông đã có nguồn thu nhập ổn định. Ông hồ hởi kể: “Trước đây, cuộc sống rất vất vả, không có gạo, không có sắn để ăn. Nhưng từ khi tham gia dự án trồng dong riềng của Công ty TNHH MTV Phát triển miền núi, nhà tôi được cấp giống, phân bón, được hướng dẫn trồng và thu hoạch. Vụ mùa năm 2024, gia đình tôi thu hoạch được 5 tấn dong riềng, bán được gần 10 triệu Kip. Nhờ đó, tôi có tiền mua gạo, sắm sửa đồ dùng sinh hoạt, chăm lo cho con cái”.
Không riêng gì ông Xeng Po Tho, nhiều gia đình khác ở cụm bản Pha Daeng như anh Chia Mua (bản Pa Khom) cũng từng loay hoay với miếng cơm, manh áo, nay cuộc sống khấm khá hơn nhờ thu nhập từ cây dong riềng. “Trước kia, tôi nghĩ chỉ có đi làm thuê xa mới có tiền. Nhưng giờ, ngay trên đất quê hương, tôi vẫn có thể kiếm sống, thậm chí còn khá hơn trước. Tôi sẽ ở lại làm ăn mà không đi đâu xa nữa”, anh Chia Mua chia sẻ.
Nền tảng cho sự phát triển bền vững
Ít ai biết rằng, để có được kết quả này là cả một hành trình dài đầy gian nan, vất vả, lao động nghiêm túc và đầy tâm huyết, nghĩa tình. Đại tá Thái Ngọc Thể, Giám đốc Công ty TNHH MTV Phát triển miền núi chia sẻ: “Ngay từ khi bắt tay vào thực hiện dự án, chúng tôi đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền tỉnh, huyện của nước bạn Lào để khảo sát, quy hoạch vùng nguyên liệu. Mọi công tác từ tuyên truyền, vận động bà con, đến hướng dẫn kỹ thuật, hỗ trợ phân bón, giống cây đều được thực hiện bài bản. Chúng tôi không chỉ xây dựng nhà máy mà còn đồng hành cùng bà con trong chăm sóc cây trồng, giúp họ thay đổi tư duy sản xuất, nâng cao thu nhập một cách bền vững”.
Cán bộ, nhân viên Nhà máy chế biến nông sản Pha Daeng vận hành dây chuyền sản xuất.
Nhờ sự hỗ trợ từ phía công ty, năm 2024, hàng trăm gia đình ở cụm bản Pha Daeng và vùng lân cận không chỉ có thu nhập trung bình từ 8-10 triệu Kip/hộ, mà còn góp phần giảm tình trạng di cư lao động. Những người từng phải rời quê đi làm thuê giờ đã quay về tham gia sản xuất, chung tay xây dựng quê hương.
Đồng chí Suksomphan Keomixay, Bí thư, Chủ tịch huyện Khuan nhấn mạnh: “Chúng tôi trân trọng cảm ơn sự hỗ trợ của Công ty phát triển miền núi. Dự án trồng và chế biến dong riềng không chỉ giúp địa phương phát triển kinh tế mà còn tạo công ăn việc làm, góp phần xóa đói giảm nghèo, giảm tệ nạn xã hội và khắc phục được tình trạng di canh, di cư. Bên cạnh hỗ trợ sản xuất, công ty còn giúp xây dựng cơ sở hạ tầng, đường giao thông, thủy lợi, điểm trường học, nhà văn hóa… và tổ chức khám chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí cho nhân dân; nhờ đó, đời sống kinh tế, sức khỏe, văn hóa, đời sống của người dân được nâng lên; tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn và vùng biên được ổn định”.
Cây dong riềng không chỉ mang lại sinh kế, dự án còn mở ra một tương lai tươi sáng hơn cho nhân dân Pha Daeng và vùng lân cận. Hạt giống của sự phát triển và hy vọng đã được gieo xuống và từ đây, những cánh đồng trù phú sẽ tiếp tục nở rộ, minh chứng cho tình đoàn kết keo sơn giữa hai nước Việt - Lào anh em. Như một câu nói quen thuộc của bà con nơi đây: “Có đất, có cây, có tình nghĩa - ắt có ngày ấm no”.
Bài và ảnh:HOÀNG THÁI