Trung Đông bất ngờ căng thẳng trở lại với sự đối đầu giữa Israel và Iran. Hai bên tăng cường các đòn tập kích tầm xa nhắm vào lãnh thổ của nhau, với cường độ ngày càng khốc liệt.
Hãng thông tấn Fars News của Iran cho biết trong đòn tấn công rạng sáng 15/6, lực lượng nước này đã khai hỏa các loại tên lửa Emad, Qader và Khaibar vào thành phố Haifa và Tel Aviv của Israel.
Đây là lần đầu tiên Iran sử dụng tên lửa đạn đạo thế hệ mới Khaibar trong các đợt tấn công nhằm vào lãnh thổ Israel.
Hình ảnh trên truyền thông cho thấy ít nhất một đầu đạn tên lửa lao xuống thành phố Haifa với vận tốc cực lớn trong đòn tập kích rạng sáng 15/6, khiến hệ thống phòng không của Israel bất lực.
Động thái này không chỉ đánh dấu bước tiến mới trong năng lực quân sự của Iran mà còn làm dấy lên lo ngại về nguy cơ xung đột lan rộng, kéo theo sự tham gia của các cường quốc bên ngoài.
Trong kho tên lửa đạn đạo của Iran có nhiều chủng loại, một trong số đó là dòng tên lửa đạn đạo Khaibar, còn được biết với tên gọi Khorramshahr-4 cực nguy hiểm.
Tehran hồi giữa năm 2023 tuyên bố thử nghiệm thành công tên lửa này, từ đó mở rộng năng lực tác chiến tầm xa.
Được biết Khaibar có tầm bắn lên tới 2.000 km và khả năng mang đầu đạn nặng 1,5 tấn.
Được đặt tên theo trận chiến lịch sử Khaibar, một sự kiện quan trọng trong lịch sử Hồi giáo, tên lửa này được thiết kế với khả năng tấn công chính xác, tốc độ và khả năng sống sót cao trước các hệ thống phòng thủ tiên tiến.
Theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) tại Mỹ, Khaibar thuộc nhóm tên lửa đạn đạo tầm trung (MRBM), có khả năng mang nhiều đầu đạn và được tối ưu hóa để xuyên thủng các hệ thống phòng không hiện đại.
CSIS nhận định Iran hiện sở hữu ít nhất 8 loại tên lửa tấn công với tầm bắn từ 300 đến 2.500 km, trong đó Khaibar là một trong những mẫu tiên tiến nhất, với khả năng cơ động cao và thời gian phóng nhanh, giúp giảm nguy cơ bị phát hiện trước khi tấn công.
Bộ trưởng Quốc phòng Iran Mohammadreza Ashtiani từng tuyên bố năm 2023 rằng Khaibar là biểu tượng cho khả năng tự vệ của Iran, nhấn mạnh thông điệp gửi tới các đồng minh khu vực rằng Iran muốn đóng góp vào sự ổn định của Trung Đông.
Tom Karako, giám đốc Dự án Phòng thủ Tên lửa tại CSIS, nhận định rằng Khaibar đại diện cho bước tiến đáng kể trong công nghệ tên lửa của Iran.
Tuy nhiên, các chuyên gia quân sự phương Tây cho rằng tên lửa này không chỉ phục vụ mục đích phòng thủ, mà còn là một công cụ chiến lược nhằm răn đe các đối thủ như Israel và các căn cứ quân sự của Mỹ trong khu vực.
"Với tầm bắn 2.000 km và khả năng mang đầu đạn cỡ lớn, Khaibar có thể tấn công các mục tiêu chiến lược ở Israel và các quốc gia láng giềng khác, đặt ra thách thức lớn cho các hệ thống phòng thủ như THAAD", ông Karako nói.
"Việc lưới phòng không Israel bị xuyên thủng, dù chỉ ở mức độ hạn chế, cho thấy Iran đã cải thiện đáng kể khả năng tấn công chính xác của mình", Tướng Mỹ về hưu Stephen Twitty nhận định.
CBS News dẫn lời chuyên gia quân sự Michael Savill cho rằng tên lửa đạn đạo như Khaibar có lợi thế hơn so với các loại vũ khí khác như UAV hay tên lửa hành trình, do chúng có tốc độ cao và quỹ đạo khó đoán.
"Khaibar được thiết kế để xuyên thủng các hệ thống phòng thủ như Vòm Sắt, vốn hiệu quả hơn với các mục tiêu tốc độ thấp", Savill nhận xét.
Với đầu đạn nặng 1,5 tấn, có thể chứa nhiều loại chất nổ hoặc thậm chí nhiều đầu đạn con, tên lửa Khaibar có khả năng gây thiệt hại trên diện rộng khi đánh trúng mục tiêu trên mặt đất.
Sức công phá từ vụ nổ có thể phá hủy các cấu trúc trong bán kính 100-200 m, gây vỡ cửa kính ở khoảng cách lên tới 500 m.
Việc triển khai Khaibar cho thấy Iran không chỉ có số lượng mà còn đang cải thiện chất lượng vũ khí, với khả năng tấn công chính xác tốc độ cao để xuyên thủng hệ thống phòng thủ đối phương.
"Việc sử dụng Khaibar cho thấy Iran sẵn sàng tung ra các vũ khí chiến lược trong cuộc chiến. Đó là thông điệp cứng rắn gửi tới đối thủ rằng Iran sẽ không lùi bước", Ali Vaez, Giám đốc Dự án Iran tại Nhóm Khủng hoảng Quốc tế (ICG), nhận định.
Việt Hùng
Theo Reuters, Al Jazeera, NBC