Thiếu hụt hướng dẫn viên trầm trọng, ngành du lịch Nhật Bản báo động tình trạng khủng hoảng nhân lực

14 giờ trướcBài gốc

Du khách nước ngoài chụp ảnh selfie tại chùa Kiyomizu ở Kyoto, Nhật Bản. (Nguồn: Nikkei Asia)

Lượng khách tăng, hướng dẫn viên giảm

Nhật Bản đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng hướng dẫn viên song ngữ khi lượng du khách quốc tế đến nước này tăng mạnh hậu đại dịch. Theo cơ quan chức năng và các doanh nghiệp du lịch, nguyên nhân xuất phát từ việc nhiều hướng dẫn viên đã nghỉ hưu hoặc chuyển sang ngành nghề khác trong thời kỳ Covid-19.

Đại diện một hãng lữ hành lớn ở Nhật Bản chia sẻ, “một số tour đã phải lên lịch lại hoặc hủy bỏ hoàn toàn vì chúng tôi không thể tìm đủ hướng dẫn viên. Thật đáng tiếc khi không thể phục vụ khách đúng theo khung thời gian mà họ mong muốn”.

Trước kia, doanh nghiệp này vẫn có thể thuê các hướng dẫn viên tự do khi đội ngũ chính thức kín lịch, nhưng tình hình hiện nay khiến điều đó trở nên khó khăn hơn.

Theo Cơ quan Du lịch Nhật Bản, tính đến tháng 4/2024, nước này có khoảng 27.000 người được cấp phép hành nghề hướng dẫn viên song ngữ. Tuy nhiên, gần 60% trong số đó đã trên 60 tuổi. Chỉ có khoảng 380 người vượt qua kỳ thi cấp phép trong năm tài khóa 2024 - con số thấp thứ hai trong vòng 20 năm qua.

Số lượng hướng dẫn viên song ngữ đã cấp phép và chưa cấp phép giai đoạn 2013-2023 ở Nhật Bản. (Nguồn: Nikkei Asia)

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm ứng viên là mức thu nhập chưa tương xứng. Khảo sát tháng 12/2023 của Cơ quan Du lịch Nhật Bản cho thấy chỉ 6% hướng dẫn viên toàn thời gian kỳ vọng kiếm được từ 4 triệu Yen (khoảng 27.800 USD) mỗi năm trở lên.

Thực tế này được phản ánh rõ qua số liệu của True Japan Tour, một công ty cung cấp nhân lực hướng dẫn viên song ngữ. Nếu như tháng 7/2019, công ty có khoảng 1.800 hướng dẫn viên được cấp phép đăng ký làm việc, thì đến tháng 2/2025, con số này chỉ còn khoảng 1.260 – giảm gần 30%.

Giám đốc điều hành True Japan Tour Ryozo Yonehara cho biết: “Kể từ đại dịch, nhiều người đã chuyển sang các ngành nghề có thu nhập cao hơn hoặc chọn nghỉ hưu”.

Số liệu từ Hiệp hội Du lịch và Lữ hành Nhật Bản cũng cho thấy xu hướng tương tự. Năm tài khóa 2023, Nhật Bản có khoảng 37.700 hướng dẫn viên song ngữ bao gồm cả người có bằng cấp quốc gia, chứng nhận địa phương và người không có giấy phép. So với con số 46.100 của năm 2019, lực lượng này đã giảm gần 20%.

Trong khi đó, năm 2024 ghi nhận số lượng du khách nước ngoài đến Nhật cao kỷ lục với 36,8 triệu lượt, theo ước tính của Tổ chức Du lịch Quốc gia Nhật Bản. Đồng Yen yếu đã góp phần thúc đẩy sự hồi phục mạnh mẽ của ngành du lịch.

Ứng dụng công nghệ để thích nghi

Ứng dụng mới từ Himeji Convention Support cung cấp thông tin lịch sử theo vị trí người dùng ở Nhật Bản. (Nguồn: Nikkei Asia))

Để bù đắp cho sự thiếu hụt nguồn nhân lực, nhiều tổ chức và doanh nghiệp đã lựa chọn giải pháp công nghệ. Tại thành phố Himeji, tỉnh Hyogo, một tổ chức phi lợi nhuận đã hợp tác phát triển ứng dụng tham quan tự hướng dẫn.

Ứng dụng này sử dụng GPS để định vị vị trí của người dùng và tự động phát audio giới thiệu khi du khách đến gần các điểm tham quan như lâu đài Himeji – Di sản Thế giới UNESCO.

Đơn vị phát triển Himeji Convention Support kỳ vọng ứng dụng sẽ thu hút du khách từ sự kiện Expo 2025 tại Osaka ghé thăm Himeji, nơi chỉ cách Osaka hơn một giờ đi tàu cao tốc.

Tại Okinawa, Công ty lữ hành Cerulean Blue cũng đã triển khai dịch vụ hướng dẫn tự động đa ngữ từ năm 2023. “Hệ thống có thể xử lý nhiều ngôn ngữ hơn con người, và khách quốc tế rất thích”, đại diện Công ty chia sẻ.

Trước thách thức hiện tại, một hội đồng chuyên môn của Cơ quan Du lịch Nhật Bản cũng được thành lập vào năm 2023 để nghiên cứu giải pháp. Báo cáo tháng 6/2024 của hội đồng này nhấn mạnh, một trong những hướng đi quan trọng là nâng cao nhận thức về nghề hướng dẫn viên trong giới trẻ.

Giáo sư Megumi Uesugi của Đại học Meikai nhận định: “Việc cung cấp trải nghiệm chất lượng cao cho du khách là yếu tố then chốt giúp ngành du lịch phát triển. Hướng dẫn viên ngôn ngữ là cầu nối giữa khách du lịch quốc tế và các điểm đến, và họ sẽ tiếp tục đóng vai trò chủ đạo”, bà nói.

Theo Giáo sư Megumi Uesugi, để tăng cường và giữ chân lực lượng hướng dẫn viên, cần có sự hỗ trợ liên tục từ các bên liên quan. Toàn ngành cần chú trọng đào tạo nhân lực. Các công ty du lịch và chính quyền địa phương nên tổ chức các buổi trao đổi để hướng dẫn viên cập nhật thông tin mới về du lịch.

Dù công nghệ đang góp phần giải quyết một phần bài toán nhân lực, nhưng trong bối cảnh Nhật Bản hướng đến mục tiêu tăng trưởng bền vững, việc đầu tư phát triển đội ngũ hướng dẫn viên chất lượng cao, đặc biệt từ thế hệ trẻ vẫn là con đường dài hơi, mang tính quyết định.

(theo Nikkei Asia)

Kha Ninh

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/thieu-hut-huong-dan-vien-tram-trong-nganh-du-lich-nhat-ban-bao-dong-tinh-trang-khung-hoang-nhan-luc-317593.html