"Thỏa thuận Hòa bình Trump" - tên được Nhà Trắng công bố - được Tổng thống Mỹ Donald Trump cùng với các nhà lãnh đạo quan trọng trong khu vực là Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah el-Sisi, Quốc vương Qatar - ông Tamim bin Hamad Al-Thani và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan ký tại hội nghị thượng đỉnh về Gaza ở TP Sharm el-Sheikh (Ai Cập) hôm 13-10.
Theo đài CNN, những người ký kết đánh giá rất cao và tự hào về lời hứa của họ trong việc biến thỏa thuận hòa bình này thành hiện thực.
Tổng thống Donald Trump phát biểu trong hội nghị thượng đỉnh tại Sharm el-Sheikh - Ai Cập vào ngày 13-10. Ảnh: AP
"Thỏa thuận Hòa bình Trump" nhấn mạnh cam kết chấm dứt hơn hai năm xung đột tại Gaza và đưa ra tầm nhìn về khu vực được xác định bởi "hy vọng, an ninh và tầm nhìn chung về hòa bình và thịnh vượng" nhưng không nêu rõ chi tiết làm thế nào đạt được tầm nhìn này.
Thỏa thuận này tái khẳng định mong muốn giải quyết các tranh chấp trong tương lai thông qua ngoại giao thay vì xung đột kéo dài, đồng thời nhấn mạnh việc ký thỏa thuận mở ra một chương mới cho khu vực.
Thỏa thuận thừa nhận rằng Trung Đông không thể chịu đựng được một chu kỳ dai dẳng của chiến tranh kéo dài, đàm phán bế tắc, hay việc áp dụng rời rạc, không đầy đủ hoặc có chọn lọc các điều khoản đã đàm phán thành công.
Đài CNN cho biết Tổng thống Donald Trump đã đưa ra những tuyên bố táo bạo về tương lai của Trung Đông trong hội nghị thượng đỉnh quan trọng tại Sharm el-Sheikh.
Thế nhưng, ông đưa ra rất ít chi tiết cụ thể về cách thỏa thuận sẽ giải quyết các vấn đề gai góc hơn của khu vực.
Vẫn chưa rõ ai sẽ triển khai "lực lượng ổn định quốc tế" do ông Donald Trump đề xuất, hay sứ mệnh chính thức là gì cũng như khi nào lực lượng đó được phép sử dụng vũ lực.
Thay vào đó, ông Donald Trump chủ yếu tập trung vào việc tái thiết dải Gaza trong bài phát biểu của mình hôm 13-10.
Phát biểu sau khi ký kết thỏa thuận, ông chủ Nhà Trắng nói rằng trọng tâm hiện nay phải là khôi phục những điều cơ bản của một cuộc sống tốt đẹp.
Theo ông Donald Trump, sẽ có rất nhiều tiền đổ vào Gaza và rất nhiều công cuộc tái thiết, xây dựng sẽ diễn ra khi nhấn mạnh rằng nhiều quốc gia "giàu có, hùng mạnh và có phẩm giá" đã lên tiếng và nói rằng họ muốn giúp đỡ tái thiết Gaza.
Ông Donald Trump cũng đề cập đến điều kiện tiên quyết rằng "việc tái thiết Gaza đòi hỏi phải phi quân sự hóa và một lực lượng cảnh sát dân sự mới, trung thực phải được phép tạo điều kiện an toàn cho người dân Gaza".
Một số nhà lãnh đạo thế giới tham dự đã hết lời ca ngợi tổng thống Mỹ trong hội nghị thượng đỉnh, nhưng dường như họ không đạt được động lực mà họ tìm kiếm để nhanh chóng chuyển đổi lệnh ngừng bắn thành một nền hòa bình lâu dài.
Tuy nhiên, CNN nghĩ rằng điều đáng chú ý hơn có lẽ là những người vắng mặt.
Tổng thống Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) Mohamed bin Zayed và Thái tử Mohammed bin Salman của Ả Rập Saudi – hai trong số những nhân vật chủ chốt trong khu vực – đã không tham dự hội nghị thượng đỉnh mà thay vào đó cử các quan chức cấp cao.
Cả hai đều duy trì quan điểm cứng rắn về vấn đề nhà nước Palestine và ngày càng mất tinh thần trong việc hợp tác với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Huệ Bình