Việc can thiệp nhẹ, đúng lúc có thể mang lại hiệu quả hạ đường huyết nhanh và an toàn hơn bạn nghĩ. Ảnh: Getty Images
Đường huyết tăng đột ngột sau ăn là tình trạng phổ biến ở người bệnh tiểu đường và cả những người có rối loạn chuyển hóa đường chưa được chẩn đoán. Trong bối cảnh nhiều bệnh nhân có xu hướng phụ thuộc hoàn toàn vào thuốc hoặc insulin tiêm, các chuyên gia nội tiết đang nhấn mạnh một công cụ can thiệp đơn giản hơn, dễ thực hiện hơn: đi bộ sau bữa ăn.
Theo bác sĩ nội tiết Florence Comite, nhà sáng lập Comite Center for Precision Medicine and Health, vận động cơ bắp mang lại tác động gần như tức thì lên nồng độ glucose trong máu. “Khi cơ co lại trong lúc tập, cơ thể sử dụng đường dự trữ trong cơ và gan làm năng lượng”, bà giải thích với Prevention. Cùng lúc, tế bào cơ trở nên nhạy cảm hơn với insulin, giúp glucose được vận chuyển từ máu vào cơ hiệu quả hơn, hạn chế hiện tượng đường huyết tăng vọt.
Cơ bắp, theo bác sĩ Comite, là kho dự trữ carbohydrate lớn nhất của cơ thể. Do đó, người có mô cơ hoạt động tốt và khối cơ nhiều thường có khả năng “dọn” đường thừa trong máu nhanh hơn, góp phần cải thiện chuyển hóa đường về dài hạn.
Thời điểm đi bộ quyết định hiệu quả
Không chỉ bản thân hoạt động, thời điểm vận động cũng được xem là yếu tố then chốt. Nghiên cứu đăng trên tạp chí Nutrients cho thấy, vận động nhẹ 30 - 45 phút sau bữa ăn giàu tinh bột giúp giảm đáng kể đường huyết sau ăn. Nếu vận động quá sớm, carbohydrate chưa kịp đi vào máu với lượng đủ lớn, khiến hiệu quả hạ đường huyết bị hạn chế.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra, vận động nhẹ đúng thời điểm có thể giúp glucose trong máu hạ xuống đáng kể chỉ trong thời gian ngắn.
“Thời điểm tốt nhất là sau khi ăn, khi cơ thể bắt đầu hấp thu tinh bột”, bác sĩ Comite khuyến nghị. Các chuyên gia cho rằng, 10 - 20 phút đi bộ ở cường độ vừa phải sau bữa ăn có thể giúp hạ nhanh đường huyết, đồng thời giảm gánh nặng cho tuyến tụy và cơ chế điều tiết insulin nội sinh.
Những cảnh báo an toàn cần lưu ý
Mặc dù đi bộ là hoạt động an toàn với đa số bệnh nhân, chuyên gia nội tiết vẫn đưa ra khuyến cáo thận trọng trong một số tình huống:
Người bệnh tiểu đường type 1 có đường huyết cực cao kèm ketone: vận động trong trạng thái này có thể làm tăng nguy cơ nhiễm toan ceton do tiểu đường (DKA) - một biến chứng nghiêm trọng của bệnh tiểu đường, xảy ra khi cơ thể bệnh nhân sản sinh quá nhiều axit trong máu. Bệnh nhân nên đo ketone trước khi tập.
Người đang hạ đường huyết: không nên vận động, bởi đi bộ có thể khiến glucose tiếp tục giảm, làm tăng nguy cơ chóng mặt, ngất, chấn thương do té ngã.
Lợi ích rộng hơn kiểm soát bệnh
Thói quen đi bộ sau ăn không chỉ hữu ích với người bệnh tiểu đường. Bác sĩ Comite nhấn mạnh: chuyển hóa đường tối ưu là điều hiếm gặp, và nhiều người không được chẩn đoán vẫn có thể mang nguy cơ rối loạn đường huyết do yếu tố di truyền hoặc lối sống ít vận động.
Mặc dù đi bộ là hoạt động an toàn với đa số bệnh nhân, chuyên gia nội tiết vẫn đưa ra khuyến cáo thận trọng trong một số tình huống.
Bên cạnh khả năng ổn định glucose, đi bộ sau ăn còn mang lại lợi ích đa chiều:
• Hỗ trợ sức khỏe tim mạch
• Cải thiện sức mạnh và độ linh hoạt của cơ bắp
• Giảm căng thẳng, cải thiện tinh thần
• Tăng cường sức bền thể chất
Can thiệp nhỏ, tác động lớn
Giới chuyên môn không xem đi bộ là giải pháp thay thế điều trị y khoa, nhưng coi đây là một phần quan trọng trong chiến lược quản lý đường huyết chủ động.
Trong nhịp sống hiện đại, khi bữa ăn nhiều tinh bột và stress khiến đường huyết dễ biến động, một vòng đi bộ ngắn sau ăn có thể trở thành “đơn thuốc không kê đơn” giúp người bệnh tự tin hơn trong kiểm soát bệnh, giảm lệ thuộc vào can thiệp dược lý cấp tốc và cải thiện chuyển hóa về dài hạn.
Hồng Nhung