Thủ tướng Pháp chưa thể từ chức ngay vì yêu cầu của Tổng thống Macron, điều gì có thể xảy ra tiếp theo?

5 giờ trướcBài gốc

Thủ tướng Pháp Sébastien Lecornu (trái), đồng minh của Tổng thống Emmanuel Macron bất ngờ từ chức chỉ sau chưa đầy một tháng nhậm chức. (Nguồn: Politico)

Vào sáng 6/10, chỉ vài giờ sau khi công bố nội các mới và chưa đầy một tháng kể từ khi nhậm chức, Thủ tướng Sébastien Lecornu tuyên bố từ chức cùng toàn bộ chính phủ.

Đến chiều muộn cùng ngày, Tổng thống Emmanuel Macron cho biết, ông đã đề nghị Thủ tướng Lecornu ở lại thêm hai ngày, nỗ lực cuối cùng nhằm tìm lối thoát cho cuộc khủng hoảng chính trị đang ngày càng sâu sắc của đất nước.

Đây là diễn biến mới nhất trong chuỗi biến cố cho thấy nước Pháp – thành viên đông dân thứ hai của Liên minh châu Âu (EU) – đang trở nên ngày càng khó điều hành.

Điều gì vừa xảy ra?

Ông Lecornu, được bổ nhiệm 27 ngày trước, đã đệ đơn từ chức cùng nội các vào ngày 6/10, chỉ 12 giờ sau khi công bố các bộ trưởng chủ chốt, trở thành thủ tướng có nhiệm kỳ ngắn nhất trong lịch sử hiện đại của Pháp.

Vị cựu Bộ trưởng Quốc phòng 39 tuổi, một đồng minh thân cận của Tổng thống Macron, là thủ tướng thứ năm kể từ khi ông Macron tái đắc cử năm 2022. Ông cũng là vị thủ tướng thứ ba của nước Pháp kể từ sau khi Quốc hội bị giải tán và bầu cử sớm được tổ chức vào mùa hè năm 2024.

Trong tuyên bố từ chức, ông Lecornu đổ lỗi cho “sự bế tắc chính trị” và “thiếu tinh thần thỏa hiệp” từ các đảng phái đối lập. Ông chỉ trích “cái tôi chính trị” và “lòng tham đảng phái”, nhấn mạnh rằng ông “đã sẵn sàng thỏa hiệp, nhưng đảng nào cũng muốn các đảng khác chấp nhận toàn bộ chương trình của mình”.

“Tôi tin rằng chỉ cần thêm một chút thiện chí là mọi việc đã có thể tiến triển. Bằng lòng vị tha hơn, bằng sự khiêm tốn hơn… Mỗi người cần đặt lợi ích đất nước lên trên lợi ích đảng phái”, vị Thủ tướng sắp mãn nhiệm nói.

Sự ra đi của Lecornu gây chấn động các thị trường tài chính: chỉ số chứng khoán CAC 40 giảm 2%, còn đồng Euro mất 0,7% giá trị. Tỷ lệ nợ công của Pháp hiện đứng thứ ba trong EU, chỉ sau Hy Lạp và Italy, gần gấp đôi mức trần 60% cho phép theo quy định của khối, trong khi thâm hụt ngân sách dự kiến gần 6% GDP.

Chỉ vài giờ sau khi Thủ tướng Lecornu tuyên bố từ chức, Tổng thống Macron đã giao cho ông Lecornu 48 giờ để “tiến hành các cuộc thương lượng cuối cùng nhằm xác định một chương trình hành động và ổn định”. Ông Lecornu cho biết đã đồng ý với đề nghị của nhà lãnh đạo Pháp và sẽ báo cáo lại với ông vào tối 8/10 “liệu điều đó có khả thi hay không”.

Các nguồn tin chính phủ nói với truyền thông Pháp rằng, nếu nỗ lực này thất bại, Tổng thống Macron sẽ “chịu trách nhiệm đưa ra quyết định tiếp theo”, song chưa rõ điều đó sẽ bao gồm những gì.

Vì sao khủng hoảng nổ ra?

Căn nguyên của cuộc khủng hoảng bắt nguồn từ mùa Hè năm 2024, khi ông Macron giải tán Quốc hội và tổ chức bầu cử sớm. Kết quả là một nghị viện “ba mảnh” gồm khối cánh tả, khối cực hữu và liên minh trung dung của ông Macron, không bên nào giành được đa số rõ rệt.

Bối cảnh khủng hoảng tài chính trong nước cùng với cuộc bầu cử tổng thống 2027 đang đến gần càng khiến các đảng phái cứng rắn hơn trong việc giữ lập trường, khiến việc tìm kiếm đồng thuận quốc hội gần như bế tắc.

Ông Lecornu được giao nhiệm vụ khó khăn là thông qua ngân sách thắt lưng buộc bụng nhằm giảm thâm hụt – nhiệm vụ mà hai người tiền nhiệm François Bayrou và Michel Barnier đều thất bại và bị hạ bệ bởi các nghị sĩ.

Căng thẳng leo thang sau khi nội các mới công bố tối 5/10 hầu như giữ nguyên thành phần cũ. Các đảng đối lập cáo buộc ông Lecornu “phản bội cam kết đổi mới chính trị sâu sắc”. Giọt nước tràn ly là phản ứng của đảng Cộng hòa Pháp khi cho rằng, thành phần nội các mới không thể hiện “sự thay đổi sâu sắc” mà ông Lecornu từng cam kết.

Việc ông Bruno Le Maire, cựu Bộ trưởng Kinh tế, quay trở lại chính phủ với cương vị Bộ trưởng Quốc phòng cũng gây phẫn nộ trên diện rộng – bị xem là dấu hiệu cho thấy chính sách kinh tế thân doanh nghiệp của Tổng thống Macron vẫn không thay đổi. Đến tối 6/10, ông Le Maire tuyên bố rút lui khỏi chính phủ, động thái được coi là nhằm xoa dịu khủng hoảng.

Điều gì có thể xảy ra tiếp theo?

Theo truyền thông Pháp, Tổng thống Macron “sẽ tự gánh trách nhiệm” nếu nỗ lực tìm đồng thuận sau 48 giờ của ông Lecornu thất bại. Ba kịch bản chính đang được đặt ra, song không kịch bản nào dễ chịu.

Kịch bản đầu tiên là bổ nhiệm thủ tướng mới, tuy nhiên, tiếp tục chọn một ứng viên trong phe trung dung của ông Macron khó khả thi, song chọn một nhân vật cánh tả ôn hòa có thể làm lung lay cải cách hưu trí, dấu ấn quan trọng của ông Macron.

Ngược lại, nếu bổ nhiệm một chính khách cánh hữu cứng rắn, Tổng thống Pháp sẽ đánh mất sự ủng hộ của khối cánh tả. Một số chuyên gia cho rằng, lựa chọn khả dĩ nhất là một nhân vật kỹ trị phi đảng phái.

Kịch bản thứ hai là giải tán Quốc hội và tổ chức bầu cử mới. Đây là lựa chọn mà ông Macron nhiều lần bác bỏ, vì các cuộc thăm dò cho thấy kết quả có thể vẫn là một Quốc hội chia rẽ, hoặc tệ hơn là trao quyền cho phe cực hữu. Đảng Tập hợp quốc gia (RN) của bà Marine Le Pen và ông Jordan Bardella đang tích cực kêu gọi tổng tuyển cử mới.

Kịch bản thứ ba, cay đắng hơn, là Tổng thống từ chức. Dù một số đảng cánh tả, đặc biệt là Phong trào Nước Pháp bất khuất, đã nhiều lần kêu gọi ông Macron rời nhiệm sở, song nhà lãnh đạo này kiên quyết bác bỏ khả năng từ chức trước bầu cử 2027, cuộc bầu cử được xem là bước ngoặt lịch sử trong chính trị Pháp, với việc bà Marine Le Pen đang ở vị thế mạnh nhất từ trước tới nay để giành quyền lãnh đạo đất nước.

Bà Le Pen cho rằng, ông Macron nên từ chức là "khôn ngoan", nhưng cũng kêu gọi tổ chức bầu cử lập pháp sớm vì "hoàn toàn cần thiết".

Tổng thống Macron sẽ giải quyết cuộc khủng hoảng chính trị trên chính trường Pháp ra sao? Câu trả lời vẫn còn ở phía trước.

Hoàng Hà

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/thu-tuong-phap-chua-the-tu-chuc-ngay-vi-yeu-cau-cua-tong-thong-macron-dieu-gi-co-the-xay-ra-tiep-theo-330176.html