Thủ tướng Pháp François Bayrou trong phiên họp Quốc hội ngày 8.9.2025. Ảnh: LE MONDE
Đáng chú ý, ông Bayrou là Thủ tướng đầu tiên trong lịch sử hiện đại của Pháp bị phế truất trong một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm. Cuộc bỏ phiếu này vốn do chính ông đề xuất, thay vì bỏ phiếu bất tín nhiệm như thông lệ.
Trước đó, ông kêu gọi cuộc bỏ phiếu này để tìm kiếm sự ủng hộ của quốc hội cho kế hoạch cắt giảm ngân sách, nhằm giải quyết tình trạng thâm hụt gần gấp đôi mức trần 3% của Liên minh châu Âu và khoản nợ công tương đương 114% GDP.
Kế hoạch của ông Bayrou dự kiến tiết kiệm khoảng 44 tỷ euro (52 tỷ USD), bao gồm hủy bỏ 2 ngày nghỉ lễ và đóng băng chi tiêu chính phủ. Tuy nhiên, đề xuất này gây chia rẽ mạnh mẽ, vấp phải phản đối gay gắt từ cả cánh tả lẫn cánh hữu.
“Các ông có thể lật đổ chính phủ, nhưng không thể xóa bỏ thực tế: chi tiêu sẽ tiếp tục gia tăng và gánh nặng nợ công ngày càng không thể chịu đựng nổi”, ông Bayrou phát biểu trước các Nghị sĩ.
Thất bại của ông Bayrou nối tiếp người tiền nhiệm Michel Barnier, người từng bị quốc hội lật đổ hồi tháng 12 năm ngoái. Ông Bayrou là Thủ tướng thứ 6 dưới thời Tổng thống Emmanuel Macron kể từ năm 2017, phản ánh tình trạng bất ổn chính trị gia tăng tại Pháp.
Phủ Tổng thống cho biết, ông Macron sẽ chấp nhận đơn từ chức của Bayrou vào ngày 9.9 và bổ nhiệm Thủ tướng mới trong những ngày tới.
Các ứng viên hàng đầu được nhắc đến gồm Bộ trưởng Các lực lượng vũ trang Sébastien Lecornu và Bộ trưởng Tư pháp Gérald Darmanin. Tuy nhiên, phe đối lập tuyên bố sẽ ngay lập tức kêu gọi bỏ phiếu bất tín nhiệm nếu một thủ tướng trung dung khác được lựa chọn.
Khủng hoảng chính trị diễn ra trong bối cảnh nền tài chính Pháp chịu áp lực nặng nề. Lợi suất trái phiếu chính phủ đã vượt mức của Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và Hy Lạp – những quốc gia từng chìm trong khủng hoảng nợ eurozone.
Trong khi đó, một khảo sát của Elabe cho thấy nếu bầu cử quốc hội trước hạn diễn ra, đảng cực hữu Mặt trận Quốc gia sẽ dẫn đầu, phe cánh tả về nhì, còn khối trung dung của ông Macron tụt lại phía sau.
Việc ông Bayrou mất chức buộc Tổng thống Macron phải gấp rút tìm ra một thủ tướng mới có khả năng điều hành đất nước trong giai đoạn đầy thách thức về cả tài khóa lẫn chính trị.
N. THANH