Thức dậy muộn là thói quen nhiều người duy trì, đặc biệt vào những ngày nghỉ hoặc khi không bị ràng buộc bởi lịch trình. Tuy nhiên, đây không chỉ là vấn đề sinh hoạt cá nhân, mà còn liên quan mật thiết đến sức khỏe tổng thể.
Nhiều chuyên gia y tế cho rằng, khi cơ thể không còn vận hành theo nhịp ngày – đêm tự nhiên, những rối loạn âm thầm có thể hình thành và tích tụ theo thời gian.
Ảnh minh họa
Rối loạn nhịp sinh học và hệ lụy sức khỏe
Theo các chuyên gia dinh dưỡng và thần kinh học, đồng hồ sinh học của con người hoạt động dựa vào chu kỳ sáng – tối, điều chỉnh thời điểm tiết ra các hormone quan trọng như melatonin và cortisol.
Việc thường xuyên thức khuya và ngủ đến tận trưa khiến đồng hồ sinh học bị lệch pha, dẫn đến sự rối loạn trong hoạt động nội tiết, tiêu hóa và chuyển hóa năng lượng.
Những người duy trì thói quen này lâu ngày dễ gặp các triệu chứng như mệt mỏi kéo dài, khó tập trung, hay cáu gắt và rối loạn tiêu hóa. Đồng thời, cơ thể cũng có xu hướng tích lũy mỡ nhiều hơn, làm tăng nguy cơ béo phì, kháng insulin và các bệnh lý tim mạch.
Những người thường xuyên dậy muộn sẽ khiến cơ thể mệt mỏi kéo dài. Ảnh minh họa
Một số nghiên cứu quốc tế cũng chỉ ra rằng những người thường xuyên ngủ dậy sau 9 giờ sáng có tỷ lệ mắc hội chứng chuyển hóa cao hơn đáng kể so với người dậy sớm.
Thói quen này cũng dễ khiến họ bỏ bữa sáng, hoặc ăn vào thời điểm mà hệ tiêu hóa hoạt động không hiệu quả, làm giảm khả năng hấp thụ dưỡng chất và gây hại cho dạ dày về lâu dài.
Ngoài ra, việc ít tiếp xúc với ánh sáng mặt trời buổi sớm còn ảnh hưởng đến tâm trạng, làm tăng nguy cơ trầm cảm, đặc biệt ở những người làm việc tại nhà hoặc thiếu vận động.
Giải pháp điều chỉnh thói quen một cách lành mạnh
Các chuyên gia sức khỏe giấc ngủ khuyến nghị rằng thời điểm lý tưởng để thức dậy là vào khoảng 6 đến 7 giờ 30 sáng, khi cơ thể có thể tận dụng được lợi ích của ánh sáng tự nhiên và bắt đầu ngày mới với nhịp sinh học đồng bộ.
Để hình thành thói quen dậy sớm, cần duy trì giờ đi ngủ ổn định mỗi ngày, hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ và tạo môi trường ngủ yên tĩnh, mát mẻ. Việc tiếp xúc với ánh sáng mặt trời ngay sau khi thức dậy cũng là một cách hiệu quả để “đặt lại” đồng hồ sinh học và giúp cơ thể tỉnh táo nhanh hơn.
Việc tiếp xúc với ánh sáng mặt trời sau khi ngủ dậy sẽ giúp cơ thể tỉnh táo nhanh hơn. Ảnh minh họa
Ngoài ra, chuyên gia dinh dưỡng cũng lưu ý tầm quan trọng của bữa sáng trong việc kích hoạt quá trình trao đổi chất sau giấc ngủ kéo dài. Một bữa sáng nhẹ nhàng nhưng đầy đủ dưỡng chất sẽ giúp ổn định đường huyết, tăng hiệu suất làm việc và hạn chế cảm giác đói vào buổi tối.
Cuối cùng, để nhịp sinh học không bị đảo lộn, nên tránh ngủ bù quá nhiều vào cuối tuần, vì điều này sẽ làm cơ thể lặp lại chu kỳ mệt mỏi và khó ngủ vào đầu tuần sau.
Thức dậy đúng giờ không đơn thuần là sự kỷ luật với bản thân, mà còn là nền tảng để duy trì sức khỏe bền vững trong một cuộc sống hiện đại vốn luôn khiến chúng ta dễ đánh mất thăng bằng sinh học.
Yến Nguyễn