1. Tác dụng của thực phẩm bổ sung với viêm tuyến mồ hôi mủ
Nội dung
1. Tác dụng của thực phẩm bổ sung với viêm tuyến mồ hôi mủ
1.1. Kẽm
1.2. Vitamin D
1.3. Omega-3 (axit béo EPA, DHA)
1.4. Curcumin
1.5. Kẽm kết hợp nicotinamide (vitamin B3)
1.6. Probiotics
1.7. Vitamin C và E
2. Lưu ý khi sử dụng thực phẩm bổ sung
1.1. Kẽm
Kẽm là khoáng chất thiết yếu cho sức khỏe, hỗ trợ hệ miễn dịch và quá trình chữa lành vết thương. Nghiên cứu chỉ ra rằng bệnh nhân viêm tuyến mồ hôi mủ thường có nồng độ kẽm huyết thanh thấp, ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát viêm và hồi phục. Để cải thiện tình trạng này, thực phẩm bổ sung chứa kẽm là lựa chọn hữu ích.
Bổ sung kẽm (thường 30–90 mg kẽm gluconat/ngày) giúp: Giảm kích thước và số lượng tổn thương viêm, tăng tốc độ lành vết thương, ổn định hoạt động bạch cầu trung tính và giảm sản xuất cytokine tiền viêm (như TNF-α)…
Thực phẩm giàu kẽm gồm: Hàu, thịt bò, trứng, hạt bí, yến mạch, hoặc có thể dùng dạng viên bổ sung.
Viêm tuyến mồ hôi mủ gây ra các nốt sần, áp xe, sẹo đau đớn, thường xuất hiện ở nách, bẹn và các vùng nếp gấp da khác.
1.2. Vitamin D
Vitamin D có vai trò điều hòa miễn dịch và giảm phản ứng viêm quá mức. Các khảo sát lâm sàng cho thấy hơn 70% bệnh nhân viêm tuyến mồ hôi mủ có thiếu hụt vitamin D, đặc biệt ở những người ít tiếp xúc ánh nắng.
Bổ sung vitamin D giúp giảm số lần bùng phát, cải thiện đau và giảm viêm mô mềm quanh tổn thương. Liều an toàn: 1.000 - 2.000 IU/ngày, hoặc cao hơn nếu có thiếu hụt nặng. Có thể bổ sung từ nguồn tự nhiên từ ánh nắng buổi sáng, cá béo (cá hồi, cá thu), trứng, sữa tăng cường vitamin D.
1.3. Omega-3 (axit béo EPA, DHA)
Omega-3 có đặc tính chống viêm mạnh nhờ ức chế tổng hợp prostaglandin và leukotriene – các chất trung gian gây viêm trong viêm tuyến mồ hôi mủ. Một số nghiên cứu nhỏ cho thấy bổ sung omega-3 (2–3g/ngày) giúp giảm đau, sưng và mụn viêm ở bệnh nhân HS, đồng thời cải thiện tình trạng viêm hệ thống.
Thực phẩm chứa nhiều omega-3: Cá hồi, cá mòi, hạt lanh, hạt chia…
1.4. Curcumin
Curcumin trong nghệ có khả năng ức chế NF-κB và các cytokine gây viêm, đồng thời thúc đẩy lành thương và chống oxy hóa mạnh. Một số thử nghiệm lâm sàng nhỏ ghi nhận curcumin liều 500–1.000 mg/ngày có thể giảm đau, giảm tiết dịch và hỗ trợ phục hồi mô da khi phối hợp cùng kháng sinh hoặc liệu pháp sinh học.
Có thể dùng dạng curcumin nano hoặc phytosome giúp tăng hấp thu so với bột nghệ thông thường.
1.5. Kẽm kết hợp nicotinamide (vitamin B3)
Kẽm kết hợp nicotinamideđược sử dụng trong điều trị mụn trứng cá cũng cho thấy lợi ích tương tự trong viêm tuyến mồ hôi mủ nhờ:
- Giảm hoạt động tuyến bã và viêm nang lông;
- Hỗ trợ chức năng hàng rào da;
- Có tính kháng khuẩn nhẹ.
Bổ sung kẽm gluconat kết hợp niacinamide có thể giúp làm giảm tần suất bùng phát viêm tuyến mồ hôi mủ mức độ nhẹ đến trung bình.
1.6. Probiotics
Sự mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột có thể làm tăng tình trạng viêm toàn thân, yếu tố thúc đẩy viêm tuyến mồ hôi mủ. Probiotics, đặc biệt là các chủng Lactobacillus và Bifidobacterium, giúp cân bằng hệ miễn dịch, giảm phản ứng viêm và hỗ trợ chức năng da - ruột.
Các nghiên cứu sơ bộ cho thấy dùng probiotics 8–12 tuần giúp giảm mẩn đỏ, rò mủ và cải thiện cảm giác khó chịu tại vùng tổn thương. Bổ sung từ nguồn tự nhiên như sữa chua, kim chi, kefir, hoặc dạng viên bổ sung.
Việc dùng thực phẩm bổ sung có thể giúp giảm mức độ viêm, hỗ trợ chức năng miễn dịch và thúc đẩy quá trình phục hồi mô da.
1.7. Vitamin C và E
Hai vitamin chống oxy hóa này giúp trung hòa gốc tự do, bảo vệ mô da và hỗ trợ tái tạo collagen. Vitamin C tham gia tổng hợp collagen và tăng sức bền mao mạch; trong khi vitamin E bảo vệ màng tế bào khỏi tổn thương do oxy hóa. Việc kết hợp vitamin C + E giúp tăng khả năng lành sẹo, hạn chế sẹo xơ và sẹo lồi sau viêm.
Ngoài thực phẩm bổ sung, người bệnh cần hạn chế đường tinh luyện, sữa bò nguyên kem, thực phẩm chiên rán và đồ chế biến sẵn; tăng rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, cá béo và dầu thực vật; giữ cân nặng hợp lý, ngừng hút thuốc, hạn chế rượu bia; Hoạt động thể chất nhẹ nhàng và ngủ đủ giấc cũng giúp cải thiện hệ miễn dịch, hỗ trợ tác dụng của các vi chất bổ sung.
2. Lưu ý khi sử dụng thực phẩm bổ sung
Để dùng thực phẩm bổ sung trong điều trị viêm tuyến mồ hôi mủ hiệu quả cần lưu ý:
- Thực phẩm bổ sung không thay thế thuốc điều trị, chỉ có vai trò hỗ trợ trong phác đồ toàn diện.
- Nên tham khảo bác sĩ da liễu hoặc chuyên khoa dinh dưỡng trước khi dùng, nhất là khi phối hợp nhiều loại hoặc đang dùng thuốc kháng sinh, thuốc sinh học.
- Tránh tự ý tăng liều vì có thể gây ngộ độc vitamin D, dư kẽm hoặc rối loạn tiêu hóa khi dùng omega-3 liều cao.
- Duy trì chế độ ăn lành mạnh, hạn chế thực phẩm giàu đường, chất béo bão hòa và tuân thủ phác đồ điều trị y khoa để đạt hiệu quả tối ưu.
BS. Cao Như Đạt