Tôm hùm bông Việt Nam, món ăn thượng hạng được yêu thích nhờ giá trị dinh dưỡng cao. Ảnh: Unsplash.
Theo thống kê mới nhất từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu tôm hùm sang Trung Quốc trong những ngày đầu năm đạt 70 triệu USD, chiếm gần nửa tổng kim ngạch thủy sản sang thị trường này và tăng gấp 9 lần so với cùng kỳ năm 2024.
Tôm hùm không chỉ là mặt hàng giá trị mà còn giàu dinh dưỡng, chứa nhiều protein, ít calo, ít chất béo, cùng omega-3 và vi chất hỗ trợ sức khỏe não, phòng ngừa xơ vữa động mạch và ung thư, theo Healthline.
Tôm hùm bổ dưỡng đến mức nào?
- Giàu protein, hỗ trợ giảm cân
Tôm hùm là nguồn protein dồi dào, cung cấp đầy đủ axit amin thiết yếu - thành phần quan trọng để tổng hợp protein trong cơ thể. Lượng protein trong tôm hùm có thể sánh ngang, thậm chí vượt trội so với sữa, thịt đỏ hay đậu nành.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, thực phẩm giàu protein như tôm hùm giúp giảm cân hiệu quả nhờ thúc đẩy trao đổi chất, đốt cháy nhiều calo hơn khi tiêu hóa so với carbohydrate hay chất béo. Ngoài ra, protein còn kiểm soát cơn đói bằng cách giảm hormone kích thích thèm ăn và tăng cảm giác no lâu.
- Bổ não, tăng cường tinh thần
Với 80 mg choline trong 85 gram thịt nấu chín, tôm hùm hỗ trợ chức năng não và nhận thức. Nghiên cứu trên tạp chí Nutrients (2019) cho thấy choline đóng vai trò quan trọng trong phát triển não bộ trẻ nhỏ.
Tôm hùm cũng chứa omega-3 và vitamin B12 – hai dưỡng chất thiết yếu cho sức khỏe tinh thần. Thiếu omega-3 có thể làm tăng nguy cơ lão hóa não, đột quỵ, trầm cảm, sa sút trí tuệ và Alzheimer. Tương tự, thiếu vitamin B12 liên quan đến các bệnh như Alzheimer, Parkinson. Một số nghiên cứu chỉ ra bổ sung B12 có thể giảm 20% nguy cơ mất trí và cải thiện trí nhớ ở người cao tuổi.
Tôm hùm có thể được chế biến theo nhiều phong cách độc đáo, hấp dẫn. Ảnh: Unsplash.
- Bảo vệ tim mạch, chống ung thư
EPA và DHA – hai loại omega-3 trong tôm hùm – giúp giảm cholesterol, hạ huyết áp, giảm viêm, từ đó ngăn ngừa xơ vữa động mạch, nguyên nhân chính gây đột quỵ. Ngoài ra, omega-3 và selen trong tôm hùm có tiềm năng phòng chống ung thư.
Nghiên cứu cho thấy chế độ ăn giàu EPA, DHA và selen có thể giảm nguy cơ ung thư vú, đại trực tràng, tuyến tiền liệt, phổi, dạ dày, gan và buồng trứng. Thí nghiệm trên tế bào và động vật chỉ ra omega-3 làm chậm sự phát triển khối u, ngăn tế bào ung thư lan rộng, trong khi selen, với đặc tính chống oxy hóa, hỗ trợ tiêu diệt tế bào ung thư.
Selen trong tôm hùm còn hỗ trợ người mắc bệnh tuyến giáp tự miễn như viêm tuyến giáp Hashimoto, đồng thời tăng cường miễn dịch, giúp cơ thể hoạt động khỏe mạnh.
Tôm hùm được bảo quản lạnh khi bầy bán trong những siêu thị. Ảnh: Pexels.
Nguồn protein tốt nhưng cần thận trọng
Theo Eating Well, 85 g thịt tôm hùm nấu chín chứa 124 mg protein, là nguồn protein chất lượng cao, ít chất béo bão hòa, dù thuộc nhóm thực phẩm giàu cholesterol. Các chuyên gia khẳng định mức cholesterol trong tôm hùm không đáng lo ngại cho sức khỏe nếu tiêu thụ hợp lý.
Tuy nhiên, tôm hùm dễ hỏng và cần được xử lý đúng cách để tránh nhiễm khuẩn như Vibrio, Listeria, Salmonella hay Shigella. Nếu không, người dùng có thể gặp tiêu chảy, buồn nôn, sốt, đau bụng, thậm chí nhức đầu. Ngoài ra, tôm hùm là một trong những tác nhân gây dị ứng phổ biến, có thể dẫn đến sốc phản vệ, gây co thắt đường thở trong trường hợp nghiêm trọng.
Do ô nhiễm nguồn nước, tôm hùm có thể chứa kim loại nặng như thủy ngân, chì, cadmium và arsenic, gây hại cho não, thận, tim, đặc biệt ở trẻ sơ sinh nếu tích tụ lâu dài. Dù vậy, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) xếp tôm hùm vào nhóm thực phẩm có hàm lượng thủy ngân thấp, an toàn với 2-3 phần/tuần. Phụ nữ mang thai, cho con bú và trẻ em nên hạn chế để tránh rủi ro.
Bác sĩ khuyến cáo mọi người nên chọn tôm hùm tươi, bảo quản đúng cách và không lạm dụng, đặc biệt với nhóm nhạy cảm, để tận dụng dinh dưỡng mà vẫn đảm bảo an toàn.
Nguyễn Thuận