Thực phẩm 'vàng' trong 1000 ngày đầu để bé cao lớn, thông minh

3 giờ trướcBài gốc

1000 ngày đầu đời – bao gồm 270 ngày mang thai và 730 ngày đầu sau sinh – được các chuyên gia y tế gọi là "giai đoạn vàng" để quyết định sự phát triển về chiều cao, trí tuệ và sức khỏe lâu dài của trẻ.

TS.BS Hoàng Thị Đức Ngàn, Viện Dinh dưỡng, khẳng định rằng đây chính là quãng thời gian trẻ có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất cả về chiều cao, cân nặng và chu vi vòng đầu, nó cũng quyết định khoảng 75–80% cấu trúc não bộ của trẻ khi trưởng thành.

Dinh dưỡng hợp lý trong giai đoạn đầu đời quyết định chiều cao và trí tuệ của trẻ.

1000 ngày đầu đời là giai đoạn hệ miễn dịch, tiêu hóa, xương khớp của trẻ phát triển và hoàn thiện về chức năng. Vì vậy, chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chiều cao, IQ, EQ cũng như nguy cơ mắc bệnh mạn tính khi trưởng thành.

Ăn gì để bé "cao lớn" vượt chuẩn?

Trong thời kỳ mang thai

Bà mẹ cần tăng cường tiêu thụ thực phẩm giàu canxi, protein, vi chất như sắt, kẽm, DHA, choline, vitamin D, vitamin A. Các sản phẩm bổ sung sắt – acid folic, canxi cũng rất cần thiết.

Thực phẩm khuyến nghị cho mẹ bầu hằng ngày bao gồm:

Sữa hoặc chế phẩm từ sữa (ưu tiên sữa ít đường, không béo)
Thủy hải sản, đặc biệt là cá nhỏ ăn cả xương, tôm đồng, trứng
Rau xanh đậm, đậu đỗ, hạt mè/vừng Viên sắt – acid folic, đa vi chất theo chỉ định của cán bộ y tế

Mẹ bầu cần ăn uống đủ dinh dưỡng cho thai trong bụng mẹ.

TS.BS Đức Ngàn nhấn mạnh: "Mẹ bầu cần tránh ăn mặn, chất béo bão hòa từ thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh và hạn chế bánh kẹo, nước ngọt có gas, trà sữa hay nước trái cây đóng hộp. Những thực phẩm này có thể làm tăng nguy cơ thừa cân, rối loạn chuyển hóa và ảnh hưởng đến thai nhi."

Giai đoạn sau sinh (0–6 tháng)

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo nhất cho trẻ trong 6 tháng đầu đời. Trẻ được bú mẹ hoàn toàn sẽ nhận đủ năng lượng, canxi, DHA và các kháng thể miễn dịch.

Để có nguồn sữa chất lượng, người mẹ cần ăn uống đầy đủ chất, uống đủ nước, nghỉ ngơi hợp lý và giữ tâm lý thoải mái.

Giai đoạn ăn dặm (6–24 tháng)

Bắt đầu từ khi trẻ tròn 6 tháng tuổi (180 ngày) bước sang tháng thứ 7, trẻ cần được cho ăn bổ sung hợp lý, song song với bú mẹ càng nhiều càng tốt.

Nguyên tắc ăn dặm khoa học:

+ Cho ăn từ loãng đến đặc, từ ít đến nhiều, để trẻ quen dần với thức ăn mới.

+ Tăng số lượng thức ăn theo độ tuổi, đảm bảo đủ 4 nhóm chất: tinh bột – đạm – chất béo – vitamin và khoáng chất.

+ Chế biến món ăn mềm, dễ nhai nuốt, nhiều màu sắc để hấp dẫn trẻ.

+ Thêm dầu, mỡ, vừng, lạc để tăng năng lượng và giúp hấp thu vitamin tan trong dầu

+ Giữ vệ sinh dụng cụ chế biến, rửa tay sạch sẽ trước khi chế biến và cho trẻ ăn.

+ Không cho trẻ ăn vặt bằng bánh kẹo, nước ngọt trước bữa chính để tránh làm trẻ chán ăn.

Trẻ ăn dặm khi cai sữa mẹ cần có chế độ ăn đa dạng thực phẩm, giàu dinh dưỡng.

Mẫu thực đơn một ngày cho bé 9–12 tháng

Sáng: Cháo cá quả/cá hồi, rau cải xanh + 2 thìa mỡ
Bữa phụ: ½ quả chuối chín hoặc 1 lát bơ dằm
Trưa: Cháo thịt bò, củ dền, dầu thực vật
Bữa phụ chiều: 150ml sữa công thức hoặc sữa mẹ
Tối: Cháo đậu đỏ, trứng, bí đỏ + nước cam loãng
Tiếp tục bú mẹ

Những sai lầm cha mẹ thường mắc phải

Không cho trẻ ăn dầu/mỡ hoặc chỉ dùng nước luộc rau khiến trẻ thiếu năng lượng, thiếu vitamin tan trong dầu.
Chỉ cho ăn cháo thịt + rau, bỏ qua nhóm đạm thực vật và hạt.
Không bổ sung sắt, vitamin D đúng cách, gây nguy cơ thiếu máu, chậm phát triển não bộ. Không tăng khẩu phần theo tuổi, làm trẻ không đủ calo để phát triển chiều cao.
Ép trẻ ăn nhiều, mong muốn trẻ bụ bẫm dễ dẫn tới thừa cân, béo phì.

TS.BS Hoàng Thị Đức Ngàn nhấn mạnh: "Thức ăn là công cụ lập trình cho tương lai của con bạn. Chỉ 1000 ngày đầu đời nhưng có thể quyết định đến 100 năm sức khỏe, trí tuệ và tầm vóc. Một chế độ dinh dưỡng hợp lý trong giai đoạn này chính là món quà quý giá nhất cha mẹ có thể trao cho con."

Minh Diễm

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/thuc-pham-vang-trong-1000-ngay-dau-de-be-cao-lon-thong-minh-169250820174459866.htm