Trong chuyến thăm Paris hôm 17-11, Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky đã ký với người đồng cấp Pháp Emmanuel Macron thỏa thuận hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng. Theo đó Kiev đặt mục tiêu mua 100 tiêm kích Rafale và hệ thống phòng không SAMP/T mới, tờ Kyiv Independent đưa tin.
Thỏa thuận này cho phép Ukraine mua sắm trang thiết bị từ ngành công nghiệp quốc phòng Pháp, bao gồm 100 tiêm kích Rafale F4 cho lực lượng không quân chiến đấu của Ukraine, hệ thống phòng không SAMP/T, radar cho hệ thống phòng không, tên lửa không đối không và bom trên không, Tổng thống Zelensky chia sẻ trên mạng xã hội.
"Đây là một thỏa thuận mang tính lịch sử. Việc Pháp thực hiện một bước tiến như vậy hướng tới việc đạt được an ninh thực sự và được đảm bảo ở châu Âu có giá trị to lớn" - ông Zelensky nhấn mạnh.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (trái) gặp nhau ngày 17-11 tại Căn cứ không quân Villacoublay (Pháp). Ảnh: Christophe Ena/POOL/AFP
Pháp đã trở thành đồng minh quan trọng của Ukraine kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt vào năm 2022. Paris cung cấp máy bay chiến đấu Mirage 2000, pháo binh, tên lửa tầm xa SCALP cùng nhiều vũ khí khác cho Kiev.
Tác động tới cục diện chiến sự
Không quân Ukraine đã phải đối đầu đội bay lớn hơn và vượt trội hơn về mặt công nghệ của Nga trong gần bốn năm qua.
Dù là dòng máy bay đã cũ hơn, Rafale vẫn đủ khả năng đối đầu các chiến đấu cơ của Nga và sẽ tăng cường sức mạnh cho lực lượng Ukraine bất cứ khi nào chúng được đưa vào hoạt động. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn phụ thuộc vào tiến độ giao hàng và số lượng nhân sự có khả năng chiến đấu.
Dù vậy, việc bổ sung thêm máy bay không phải là giải pháp tối ưu cho Ukraine, và chắc chắn sẽ không đến nhanh chóng. Việc đào tạo phi công cho từng loại máy bay cụ thể cũng cần thời gian, khiến ngày Ukraine có thể sử dụng những máy bay này trên bầu trời bị kéo lùi lại, theo tờ Newsweek.
Tuy nhiên theo Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại quốc hội Ukraine - ông Oleksandr Merezhko, trước mắt việc đặt mục tiêu mua các máy bay này gửi thông điệp mạnh mẽ tới Nga. "Thỏa thuận giữa Pháp và Ukraine là một đòn giáng chính trị vào Nga" - ông Merezhko nói với Newsweek.
Bình luận về thương vụ này, ngày 18-11, người phát ngôn Điện Kremlin - ông Dmitry Peskov nói rằng việc Ukraine có thể mua các tiêm kích Rafale do Pháp sản xuất sẽ không thay đổi tình hình trên chiến trường theo hướng có lợi cho Kiev.
Tương lai bộ ba không quân Ukraine
Rafale là máy bay thế hệ thứ tư do công ty hàng không vũ trụ Dassault Aviation của Pháp sản xuất. Pháp đã đạt được thành công đáng kể trong việc xuất khẩu máy bay này sang các quốc gia khách hàng như Qatar và Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE).
Đây là máy bay chiến đấu một chỗ ngồi, hai động cơ, có khả năng cơ động cao, có thể thực hiện các nhiệm vụ chiếm ưu thế trên không, tự hộ tống, ngăn chặn sâu, yểm trợ trên không tầm gần, tấn công hạt nhân và chống hạm, theo tờ Kyiv Post.
Tiêm kích Rafale của Pháp. Ảnh: AFP
Ukraine luôn đặt các hệ thống phòng không ở vị trí ưu tiên hàng đầu trong danh sách mong muốn khi đề nghị hỗ trợ từ các đồng minh. Thỏa thuận mua 100 máy bay Rafale sẽ bổ sung cho các cam kết khác nhằm giúp Ukraine sở hữu tiêm kích F-16 do Mỹ sản xuất và Gripen của Thụy Điển, khiến bộ ba này trở thành xương sống tiềm năng của lực lượng không quân Ukraine trong tương lai.
Tổng thống Zelensky vào tháng 8 nói rằng Kiev đang hướng tới việc sở hữu đội máy bay chiến đấu thế hệ tiếp theo sẽ hoàn toàn là dòng do phương Tây sản xuất để đạt “hội nhập NATO đầy đủ”, theo tờ Business Insider. Hiện không quân Ukraine chủ yếu vận hành các máy bay chiến đấu do Liên Xô thiết kế, được bổ sung một số lượng hạn chế máy bay phương Tây kể từ khi năm 2022.
Kiev cũng đã ký một thỏa thuận với Thụy Điển vào ngày 22-10 để mua tới 150 máy bay chiến đấu JAS 39 Gripen E. Trong khi đó, các phi công Ukraine hiện đang lái những chiếc Lockheed Martin F-16 Fighting Falcon do các thành viên NATO ở châu Âu tài trợ, cùng với một số máy bay chiến đấu Dassault Mirage 2000 của Pháp. Cả hai đều là máy bay thế hệ thứ tư được nâng cấp.
Tuy nhiên, Rafale và Gripen sẽ là một bước tiến vượt bậc về năng lực hiện đại cho Ukraine. Những máy bay này được trang bị hệ thống điện tử hàng không, cảm biến và tác chiến điện tử tiên tiến nhưng lại thiếu khả năng tàng hình hoàn toàn mạnh mẽ của F-35 Lightning II và F-22 Raptor thế hệ thứ 5.
THẾ VINH