Thủy sản Việt đã đủ sức 'bơi' ra biển lớn

3 giờ trướcBài gốc

Chủ động cơ cấu thị trường

Theo tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), tháng 9, xuất khẩu thủy sản đạt gần 991 triệu USD, tăng 7,5% so với cùng kỳ. Lũy kế 9 tháng, kim ngạch xuất khẩu đã cán mốc 8,33 tỷ USD, tăng 15,5% so với năm ngoái.

Trong cơ cấu sản phẩm, mặt hàng tôm vẫn là “quán quân” khi mang về gần 410 triệu USD trong tháng 9, nâng tổng kim ngạch 9 tháng lên hơn 3,38 tỷ USD, tăng tới 20,3% so với cùng kỳ.

Cá tra cũng ghi dấu ấn với kim ngạch tháng 9 đạt gần 191 triệu USD, tăng 11%. Tính đến hết tháng 9, xuất khẩu cá tra đạt hơn 1,6 tỷ USD, tăng gần 10% so với cùng kỳ. Sự trở lại của nhu cầu tại Trung Quốc, Mỹ và một số thị trường Trung Đông đã góp phần củng cố vị thế của cá tra Việt Nam trên bản đồ thủy sản thế giới.

Xét theo thị trường, Trung Quốc và Hồng Kông tiếp tục là điểm sáng. Dù tháng 9 giảm nhẹ, nhưng lũy kế 9 tháng vẫn tăng tới 32,1%, đạt 1,76 tỷ USD, chiếm thị phần lớn nhất. Thị trường này được đánh giá hấp dẫn nhờ nhu cầu dồi dào và chi phí logistics thuận lợi.

Mỹ lại cho thấy sự chững lại khi tháng 9 giảm hơn 6%. Tuy vậy, tính chung 9 tháng, xuất khẩu sang Mỹ vẫn đạt 1,41 tỷ USD, tăng 6,8%.

Nhật Bản và EU duy trì đà tăng ổn định, cụ thể Nhật đạt 1,27 tỷ USD (tăng 15,6%), EU đạt 885 triệu USD (tăng 13,3%). Đáng chú ý, Hàn Quốc trở thành thị trường bứt phá với mức tăng gần 50% trong tháng 9 và hơn 13% trong 9 tháng, đạt 645 triệu USD.

Ngoài ra, ASEAN và Trung Đông cũng nổi lên như những “cửa ngách” tiềm năng cho toàn ngành. ASEAN đạt 536 triệu USD (tăng 23,3%), Trung Đông gần 295 triệu USD (tăng 7,6%), riêng tháng 9 tăng tới hơn 50%.

Bà Lệ Hằng, Phó Tổng thư ký VASEP, đánh giá đằng sau kết quả ấn tượng này là sự linh hoạt của doanh nghiệp trong việc đẩy mạnh xuất hàng, tận dụng thời điểm trước khi một số chính sách thuế và rào cản kỹ thuật được áp dụng. Nhiều doanh nghiệp chủ động cơ cấu lại thị trường, tăng xuất khẩu sang châu Á, đồng thời củng cố vị thế tại các thị trường truyền thống.

"Bên cạnh đó, xu hướng đầu tư vào sản phẩm chế biến giá trị gia tăng, đáp ứng các yêu cầu cao về chất lượng, an toàn và truy xuất nguồn gốc cũng đã giúp thủy sản Việt Nam giữ được sức cạnh tranh, đặc biệt ở phân khúc trung và cao cấp", bà Hằng nhấn mạnh.

Vượt thách thức, chạm mục tiêu

Mặc dù kết quả xuất khẩu 9 tháng của ngành thủy sản khá khả quan, phản ánh sự phục hồi vững chắc trong bối cảnh nhiều biến động của thị trường thế giới. Tuy nhiên, thách thức cũng không ít.

Có thể kể đến một số rào cản chính như: thuế chống bán phá giá và thuế đối ứng tại Mỹ và một số thị trường khiến biên lợi nhuận của doanh nghiệp bị thu hẹp. Hay Đạo luật Bảo vệ thú biển của Mỹ (MMAP) với với các quy định khắt khe về khai thác đang gây áp lực lớn cho nhóm sản phẩm hải sản.

Ngoài ra, thẻ vàng IUU của EU vẫn chưa được gỡ bỏ, ảnh hưởng đến uy tín cũng như chi phí xuất khẩu của doanh nghiệp. Chưa hết, áp lực cạnh tranh từ các đối thủ trong khu vực như Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia, Ecuador… ngày càng lớn, đặc biệt ở mặt hàng tôm và cá tra.

Nói thêm về MMPA, ngày 10-9, VASEP đã có công văn gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Ngoại giao, Bộ Công Thương, Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính, Cục Thủy sản và Kiểm ngư về việc Cục Quản lý đại dương và Khí quyển (NOAA) thuộc Bộ Thương mại Mỹ (DOC) thông báo gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam về việc từ chối công nhận tương đương 12 nghề khai thác hải sản của Việt Nam theo MMPA.

Theo đó, các loài hải sản khai thác theo các nghề cá này sẽ bị dừng nhập khẩu vào Mỹ kể từ ngày 1-1-2026.

Đây là biện pháp tương đương với cấm nhập khẩu, ảnh hưởng rất lớn đến xuất khẩu nhiều loài hải sản chủ lực của Việt Nam sang Mỹ như: cá ngừ, cá kiếm, cá mú, cá thu, cá đối, ghẹ, mực, cá nục…

Ngay sau đó, ngày 15-9, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có thư gửi Bộ trưởng Thương mại Mỹ (DOC) Howard Lutnick, đề nghị DOC và NOAA cân nhắc lại quyết định này, nhằm tránh những gián đoạn nghiêm trọng đối với thương mại song phương và bảo vệ sinh kế của hàng trăm nghìn ngư dân và người lao động Việt Nam.

Cũng trong thư, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng đề nghị Bộ trưởng Howard Lutnick quan tâm, xem xét khách quan để đảm bảo kết quả hợp lý đối với các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam, vốn là những đối tác đáng tin cậy, kinh doanh công bằng tại thị trường Mỹ trong vụ việc rà soát hành chính lần thứ 19 thuế chống bán phá giá tôm nhập khẩu từ Việt Nam đang diễn ra.

Với đà tăng trưởng như 3 quý vừa qua và bước vào giai đoạn quý IV nhu cầu tiêu thụ sản phẩm tăng cao hơn thì khả năng cán đích 10 tỷ USD cho năm 2025 của ngành thủy sản là khả thi. Nhưng những thách thức nói trên sẽ khiến ngành đối diện nhiều khó khăn trong năm 2026.

Thanh Lâm

Nguồn SGĐT : https://dttc.sggp.org.vn/thuy-san-viet-da-du-suc-boi-ra-bien-lon-post126815.html