Ảnh minh họa: health.harvard.edu.
Theo nghiên cứu của Trường Y khoa Yale (Đại học Yale) năm 2021, khoảng 30% bệnh nhân nhập viện vì COVID-19 đã phát triển tình trạng tổn thương thận cấp tính (AKI) - một dạng suy thận xảy ra đột ngột và có thể phục hồi nếu được điều trị kịp thời. Bệnh nhân nhập viện vì COVID-19 có khả năng cần chạy thận nhân tạo (CRRT) cao gấp đôi so với bệnh nhân nhập viện vì những lý do khác, NBC News đưa tin.
Trong nghiên cứu mới công bố của Hệ thống Y tế UCLA (Mỹ), các nhà khoa học đã phân tích hồ sơ bệnh án điện tử của khoảng 3.500 bệnh nhân từ 18 tuổi trở lên, nhập viện vì COVID-19 tại một bệnh viện học thuật lớn từ tháng 3/2020 đến tháng 3/2022.
Nhóm nghiên cứu chia bệnh nhân thành hai nhóm: nhóm đã tiêm ít nhất hai liều vaccine mRNA (Pfizer hoặc Moderna) hoặc một liều Johnson & Johnson, và nhóm chưa tiêm bất kỳ loại vaccine nào.
Kết quả cho thấy, khoảng 16% bệnh nhân chưa tiêm vaccine phải chạy thận nhân tạo (CRRT), so với 11% bệnh nhân đã tiêm vaccine. Bên cạnh đó, nhóm chưa tiêm vaccine có tỷ lệ tử vong sau xuất viện cũng cao hơn đáng kể.
Chạy thận nhân tạo (CRRT), hay còn gọi là lọc máu liên tục, là phương pháp điều trị được sử dụng phổ biến trong các khoa hồi sức tích cực (ICU), sử dụng khi thận mất chức năng lọc và điều hòa dịch thể, thường gặp ở bệnh nhân nguy kịch.
Tiến sĩ Niloofar Nobakht - phó giáo sư lâm sàng về thận tại Đại học California (UCLA - Mỹ) và là tác giả chính của nghiên cứu - cho biết: “Khi phân tích sâu hơn, chúng tôi nhận thấy mối liên hệ rõ ràng giữa việc tiêm vaccine và việc giảm nhu cầu lọc máu, điều này phản ánh khả năng bảo vệ toàn diện của vaccine”.
Tiến sĩ Scott Roberts - chuyên gia phòng chống dịch tại Đại học Yale (Mỹ) - cũng nhận định: “Dù chưa hoàn hảo, nghiên cứu vẫn cung cấp bằng chứng quan trọng cho thấy lợi ích của tiêm chủng không chỉ dừng lại ở việc bảo vệ đường hô hấp, mà còn giúp ngăn ngừa tổn thương ở nhiều cơ quan khác”.
Theo các chuyên gia, vaccine COVID-19 không trực tiếp bảo vệ tế bào thận, nhưng giảm thiểu mức độ nặng của bệnh, từ đó hạn chế nguy cơ suy đa cơ quan nội tạng, bao gồm thận. “Tiêm vaccine không bảo vệ trực tiếp tế bào thận, nhưng giúp ngăn ngừa diễn biến nặng, từ đó giảm nguy cơ suy đa cơ quan - trong đó có thận”, Giáo sư Yong Chen - Giám đốc Trung tâm AI và Tổng hợp bằng chứng Y tế tại Đại học Pennsylvania (Mỹ) - nhận định.
Các chuyên gia cũng cho rằng nguy cơ biến chứng thận sau khi nhiễm COVID-19 được ghi nhận cao hơn ở người cao tuổi, người suy giảm miễn dịch hoặc có bệnh nền. Tuy nhiên, theo giới chuyên môn, tổn thương chủ yếu liên quan đến mức độ tổn thương có xu hướng liên quan đến tình trạng bệnh ban đầu hơn là do bản thân virus.
“Chẳng hạn, nếu so sánh bệnh nhân COVID-19 với những người nhập viện vì cúm, cả hai đều có nguy cơ tổn thương thận tăng cao, và điều này phản ánh mức độ nặng của bệnh trong quá trình điều trị nội trú. Trong cùng một nhóm người mắc COVID-19, tôi cho rằng nhóm đã tiêm vaccine thường có triệu chứng nhẹ hơn, do đó ít gặp biến chứng về thận hơn”, F. Perry Wilson - chuyên gia dịch tễ học tại Đại học Yale (Mỹ) - nhận định.
Tiến sĩ Jeffrey Berns - bác sĩ chuyên khoa thận tại Bệnh viện Đại học Pennsylvania (Mỹ) - cho biết: "Chúng tôi ghi nhận một số ca tái phát hoặc khởi phát viêm cầu thận sau khi tiêm vaccine hoặc sau khi nhiễm virus. Đây là nhóm cần được theo dõi kỹ".
Dù nghiên cứu của UCLA chỉ tập trung vào người trưởng thành, các chuyên gia cảnh báo rằng trẻ em cũng có thể gặp tổn thương thận cấp tính sau khi mắc COVID-19. Một nghiên cứu khác cho thấy trẻ từng mắc COVID-19 có nguy cơ phát triển bệnh thận mạn tính mới cao hơn 35% trong vòng 6 tháng.
Tháng 5/2025, Bộ trưởng Y tế Mỹ Robert F. Kennedy Jr. tuyên bố rằng Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) sẽ không còn khuyến nghị tiêm vaccine COVID-19 định kỳ cho trẻ khỏe mạnh và phụ nữ mang thai. Nhiều chuyên gia lo ngại, quyết định này có thể khiến nhóm trẻ chưa tiêm vaccine dễ gặp biến chứng nặng hơn nếu mắc bệnh.
UCLA là một cơ sở trong hệ thống trường học công lập hàng đầu tại Mỹ. Hệ thống y tế UCLA bao gồm Trường Y học David Geffen, Trường Điều dưỡng, Trường Nha khoa và Trường Y tế Cộng đồng.
Nhật Lê