Hình ảnh thiết kế của tòa nhà bằng gỗ cao nhất thế giới - Neutral Edison, Mỹ. (Ảnh: Yankodesign)
Dự án mang tên Neutral Edison, nằm ở Milwaukee, bang Wisconsin, Mỹ do Tập đoàn Neutral phát triển và Michael Green thiết kế. Dự kiến khi hoàn thành, Neutral Edison sẽ cao 114,3m, với 55 tầng, phá kỷ lục tòa nhà bằng gỗ Ascent gần đó, với 25 tầng, cao 86,6m.
Neutral Edison đã trải qua nhiều lần điều chỉnh thiết kế kể từ lần ra mắt đầu tiên vào năm 2020, khiến quá trình phê duyệt bị trì hoãn. Quá trình cấp phép đã kết thúc vào tháng 2 năm nay, và lễ khởi công đã được diễn ra vào ngày 16/6 vừa qua.
Mục tiêu của dự án là hướng đến giảm lượng khí thải carbon. Năm ngoái, nhận định về một tòa nhà gỗ của Australia, Philip Oldfield, phó Giáo sư kiến trúc, Giám đốc trường Môi trường xây dựng thuộc Đại học New South Wales cho biết: "Thông thường, chúng ta xây dựng những tòa nhà cao từ thép và bê tông. Xi măng chịu trách nhiệm cho 8% tổng lượng khí thải CO2. Vì vậy, thay thế bê tông và thép bằng vật liệu sinh học như gỗ sẽ giảm đáng kể tác động tới môi trường của tòa nhà".
Trong khi đó, chủ đầu tư dự án Neutral Edison tuyên bố rằng, việc kết hợp gỗ khối trong tòa nhà giúp giảm lượng khí thải carbon tới 54% so với các phương pháp xây dựng truyền thống.
Bên trong tòa nhà Neutral Edison được thiết kế lấy vật liệu gỗ làm chủ đạo. (Ảnh: Yankodesign)
"Bằng cách kết hợp công nghệ gỗ khối với lớp vỏ carbon thấp, hiệu suất cao, Neutral Edison đang định nghĩa lại "kiến trúc bền vững". Dự án tiến bộ này phù hợp với các mục tiêu bảo vệ môi trường, giảm khí thải hiện nay. Phần lớn nguyên liệu gỗ được sử dụng trong dự án đều được Hội đồng quản lý rừng của Hoa Kỳ chứng nhận và phê duyệt". - Daniel Glaessl, Đối tác và Giám đốc sản phẩm tại Neutral cho biết.
Trả lời về rủi ro hỏa hoạn của tòa nhà, chủ đầu tư cho biết dự án chủ yếu được xây dựng bằng sản phẩm gỗ khối hiện đại như gỗ ép chéo và gỗ dán nhiều lớp (CLT), kết hợp một số loại gia cố bằng bê tông, nhiều khả năng trong lõi cầu thang và thang máy. Gỗ khối (mass timber) hiện đại khác với gỗ thông thường ở chỗ được sản xuất trong nhà máy, bao gồm nhiều lớp gỗ dán lại với nhau để tạo thành thanh dầm bền hơn nhiều, thậm chí tốt hơn thép khi gặp hỏa hoạn do biến thành than chứ không bắt lửa hoàn toàn.
Để nâng cao hơn nữa tính bền vững, tòa nhà sẽ nhận chứng nhận xây dựng xanh Passive House, yêu cầu mức độ kín khí và hiệu quả năng lượng tổng thể rất cao.
Gỗ là "ngôi sao kiến trúc" đột phá trong thế kỷ 21?
Vào những năm 1990, các kiến trúc sư và nhà xây dựng ở Trung Âu bắt đầu thử nghiệm một loại vật liệu mới. Đó là gỗ. Nhưng khác xa so với các loại gỗ truyền thống của nhà thầu, đây là những tấm gỗ dày giống như bánh mì kẹp, các lớp gỗ xếp và dán chồng lên nhau, giúp tăng đáng kể độ bền của chúng. Với tên gọi gỗ nhiều lớp CLT, sản phẩm bắt đầu được sử dụng trong các tòa nhà từ Áo đến vùng Scandinavia ở Bắc Âu, bao gồm Đan Mạch, Na Uy và Thụy Điển. Cuối cùng, CLT đã vượt Đại Tây Dương sang Mỹ.
Các quy tắc xây dựng của Mỹ vốn cấm các cấu trúc bằng gỗ trên một độ cao nhất định, vì có nguy cơ hỏa hoạn. Tuy nhiên, sau khi thử nghiệm an toàn, cách đây vài năm nước này đã nới lỏng các hạn chế về quy tắc xây dựng. Và nhiều công ty đặt ra các mục tiêu về môi trường, xã hội và quản trị (ESG) đã tạo ra sự bùng nổ xây dựng công trình bằng gỗ.
Hiện tại, các tòa nhà cao tầng bằng gỗ đã được thiết kế tại các thành phố trên khắp nước Mỹ. Theo thống kê, có 69 dự án được xây dựng trên khắp nước Mỹ trong năm 2013. Đến tháng 12/2022, con số đó đã tăng lên 755. Cộng thêm các dự án đang trong giai đoạn thiết kế, nâng tổng số công trình lên 1.677.
Ở những nơi khác trên thế giới, gỗ cũng đang đạt đến tầm cao và quy mô mới. Cuối năm 2021, một “nhà chọc trời” 20 tầng được khai trương ở Skelleftea, Thụy Điển.
Với sự bùng nổ trong xây dựng, Grand View Research dự đoán thị trường này sẽ đạt 3 tỉ USD vào năm 2030./.
TRẦN THÚY