Theo bà Nga, tội phạm và vi phạm pháp luật về trật tự xã hội vẫn tăng cả về số vụ và số người bị thương. Một số loại tội phạm tăng mạnh như: tội phạm có tổ chức tăng 46,08%, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản tăng 83,36%, tham ô tài sản tăng 45,61%, đánh bạc trên mạng Internet tăng 105,22%. Xảy ra một số vụ giết người với tính chất man rợ, liều lĩnh, gây tâm lý phẫn nộ, lo lắng, bất an trong Nhân dân.
Bà Nga đánh giá, công tác quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực còn bất cập. Cụ thể, một số quy định của pháp luật hiện hành trong lĩnh vực kinh tế, tài chính, doanh nghiệp còn chưa cụ thể, chặt chẽ dẫn đến việc đơn vị, người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng, “móc nối, hướng dẫn” doanh nghiệp thực hiện “lách luật” hoặc bỏ qua sai phạm của doanh nghiệp.
Bà Lê Thị Nga báo cáo trước Quốc hội (Ảnh: Quang Vinh)
Bên cạnh đó, công tác quản lý nhà nước về công nghệ thông tin còn nhiều sơ hở, bất cập. Tình trạng các nhóm thanh, thiếu niên tụ tập thông qua mạng xã hội, sử dụng hung khí, vũ khí nóng giải quyết mâu thuẫn, gây rối trật tự công cộng diễn biến phức tạp, tội phạm và vi phạm pháp luật do người chưa thành niên thực hiện tiếp tục có chiều hướng gia tăng. Số vụ xâm hại trẻ em tiếp tục gia tăng và diễn biến phức tạp. Công tác quản lý nhà nước trong phát hành trái phiếu, cổ phiếu doanh nghiệp còn nhiều bất cập.
"Nhiều vụ vi phạm đấu thầu, đấu giá, đền bù giải phóng mặt bằng trong hoạt động đầu tư, xây dựng, khai thác tài nguyên, đất đai. Tai nạn giao thông mặc dù giảm về số người chết nhưng tăng về số vụ tai nạn, số người bị thương và số trường hợp vi phạm bị xử lý, đã xảy ra một số vụ tai nạn giao thông đường bộ đặc biệt nghiêm trọng. Số vụ cháy, số thiệt hại về cháy tiếp tục gia tăng, một số vụ gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng"-bà Nga cho hay.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp đánh giá rằng: Năm 2024, công tác phát hiện và xử lý vi phạm pháp luật và tội phạm đã đạt được nhiều kết quả tích cực, như: tổng số vụ án/bị can được phát hiện, khởi tố tăng, về cơ bản các vụ án rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng được khẩn trương điều tra làm rõ. Tội phạm về tham nhũng, chức vụ phát hiện 956 vụ, tăng 20,55%. Kết quả này cho thấy công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực dưới sự lãnh đạo của Đảng ngày càng quyết liệt, mạnh mẽ, không có vùng cấm, không có ngoại lệ. Đã phát hiện nhiều phương thức, thủ đoạn mới của tội phạm kinh tế, tham nhũng, buôn lậu trong một số lĩnh vực và trong đấu tranh với tội phạm ma túy.
Tuy nhiên bà Nga đề nghị, kết quả phát hiện vi phạm pháp luật và tội phạm trên một số lĩnh vực vẫn còn có mặt cần lưu ý, cụ thể như trong một số trường hợp, cơ quan chức năng vẫn chưa kịp thời phát hiện, xử lý và có giải pháp ngăn chặn hiệu quả dẫn đến tình trạng tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy tại một số cơ sở kinh doanh có điều kiện vẫn diễn biến phức tạp.
Chưa kể, công tác phát hiện, xử lý vi phạm pháp luật và tội phạm về môi trường chưa tương xứng với tình hình thực tế, số vụ việc được phát hiện giảm so với năm 2023. Công tác điều tra, xử lý tội phạm vẫn còn một số hạn chế như: tỷ lệ giải quyết tin báo, tố giác tội phạm mới đạt 86,05%, chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội giao. Việc áp dụng biện pháp ngăn chặn bắt, tạm giữ, tạm giam vẫn còn vi phạm.
Về báo cáo công tác của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, liên quan đến công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát các hoạt động tư pháp trong lĩnh vực hình sự, theo bà Nga vẫn còn trường hợp phải đình chỉ điều tra bị can do không có sự việc phạm tội, hành vi không cấu thành tội phạm hoặc hết thời hạn điều tra không chứng minh được bị can phạm tội, liên quan đến trách nhiệm của Viện kiểm sát. Tỷ lệ kháng nghị phúc thẩm các vụ án hành chính và tỷ lệ kháng nghị giám đốc thẩm các vụ, việc dân sự được Tòa án chấp nhận chưa đạt chỉ tiêu của Quốc hội.
Đối với Báo cáo của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, bà Nga chỉ rõ trong xét xử, giải quyết các vụ án hình sự thì các vụ án kinh tế, tham nhũng, chức vụ được các Tòa án phối hợp với Viện kiểm sát đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh. Tuy nhiên, công tác xét xử các vụ án hình sự vẫn còn một số hạn chế, như: một số trường hợp định tội danh chưa đúng, áp dụng hình phạt chưa đúng tính chất, mức độ của hành vi phạm tội.
Quang Vinh, Việt Thắng