TP.HCM công bố lộ trình đổi mới công nghệ 2035: Tham vọng nghìn tỉ

2 ngày trướcBài gốc

UBND TP.HCM vừa ban hành kế hoạch xây dựng lộ trình đổi mới công nghệ đối với các ngành kinh tế mũi nhọn của TP đến năm 2035.

Lộ trình đổi mới công nghệ của TP.HCM đến năm 2035 được ví như “cuộc đại phẫu” toàn diện nhằm tái cấu trúc năng lực sản xuất, hiện đại hóa các ngành kinh tế mũi nhọn và đặt nền móng cho những trụ cột mới có sức cạnh tranh quốc tế. Điều khiến kế hoạch này đặc biệt chính là thái độ “không khoan nhượng” với sự trì trệ. Thành phố xác định rõ mọi chính sách, hạ tầng, nhân lực và mô hình hợp tác phải được thúc đẩy đồng thời, không được phép đứng yên dù chỉ một năm. Bởi trong thế giới công nghệ, đứng yên đồng nghĩa với tụt lại.

Bản đồ công nghệ - “ tấm gương soi” quyết định thành bại

Trọng tâm lớn nhất của lộ trình là mục tiêu nâng cao năng lực cạnh tranh công nghệ ở cấp thành phố, điều chưa từng được đưa ra với mức độ rõ ràng như vậy. TP.HCM muốn nhìn lại toàn bộ hiện trạng sản xuất, đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, xác định các ngành có thể vươn lên trở thành trụ cột kinh tế trong 10 năm tới và nhận diện những lĩnh vực sẽ bị thay thế nếu không đổi mới.

TP.HCM đặt mục tiêu thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới công nghệ với tốc độ từ 5 đến 10% mỗi năm - Ảnh: minh họa

Chủ trương đó cho thấy một điều: TP.HCM không còn so sánh mình với các địa phương trong nước, mà đang đặt mình vào cùng đường đua với những trung tâm trong khu vực như Singapore, Bangkok hay Jakarta – những nơi đã bắt đầu dịch chuyển mạnh mẽ vào công nghệ cao và đổi mới sáng tạo. Chính vì vậy, lộ trình 2035 không chỉ là một kế hoạch quản lý nhà nước mà là chiến lược sống còn để quyết định liệu thành phố có giữ được vị thế đầu tàu kinh tế của Việt Nam trong tương lai hay không.

Một trong những thành phần quan trọng nhất của chiến lược là việc xây dựng bản đồ công nghệ cho toàn thành phố. Đây không phải bản đồ theo nghĩa địa lý truyền thống, mà là bản đồ năng lực công nghệ, thể hiện chính xác trình độ sản xuất, mức độ sẵn sàng đổi mới, khả năng tiếp nhận công nghệ mới và những khoảng trống cần lấp đầy trong từng ngành.

Để làm được điều đó, thành phố phải khảo sát gần như toàn bộ các doanh nghiệp trong những ngành kinh tế trọng yếu. Điều đáng nói, đây sẽ là lần đầu tiên TP.HCM có một “hệ quy chiếu” chuẩn xác để đưa ra chính sách, thay vì dựa vào dự báo hoặc các thông số không đồng nhất như trước đây. Một chuyên gia thuộc nhóm xây dựng bản đồ công nghệ cho biết, việc nắm rõ hiện trạng sẽ giúp thành phố tránh được sai lầm trong phân bổ nguồn lực – điều từng khiến không ít dự án hỗ trợ doanh nghiệp trước đây không đạt hiệu quả.

Theo các chuyên gia, nếu bản đồ công nghệ hoàn thiện đúng tiến độ, TP.HCM sẽ làm chủ được thông tin chiến lược mà nhiều đô thị khác trong khu vực đã phải đầu tư hàng chục năm mới xây dựng được. Điều đó đồng nghĩa với việc thành phố có thể đưa ra quyết định đầu tư nhanh hơn, chính xác hơn và hiệu quả hơn so với trước đây.

Tăng tốc đổi mới công nghệ 5- 10% mỗi năm

Trong lộ trình, TP.HCM tiếp tục khẳng định 4 ngành công nghiệp trọng yếu gồm cơ khí, điện tử – công nghệ thông tin, hóa dược – cao su nhựa và chế biến lương thực – thực phẩm. Đây là những lĩnh vực đã đóng góp lớn cho tăng trưởng kinh tế nhưng đang đối diện áp lực đổi mới mạnh mẽ khi thế giới liên tục thay đổi tiêu chuẩn công nghệ và quy trình sản xuất.

Song song đó, TP.HCM cũng đặt trọng tâm vào các lĩnh vực mới như trí tuệ nhân tạo, vi mạch – bán dẫn, công nghệ sinh học và công nghệ xanh. Việc xác định hai nhóm này cho thấy TP không chấp nhận lựa chọn giữa quá khứ và tương lai, mà muốn nắm cả hai. Tuy nhiên, các chuyên gia đánh giá đây chính là thách thức lớn nhất, bởi nguồn lực về tài chính, nhân lực và hạ tầng hiện chưa đủ mạnh để phát triển đồng thời cả hai mảng.

Một mục tiêu khác được nhắc đến trong kế hoạch là thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới công nghệ với tốc độ từ 5 đến 10% mỗi năm trong giai đoạn 2026–2035. Nhiều chuyên gia gọi đây là mục tiêu mang tính “cách mạng”, bởi rất ít doanh nghiệp Việt Nam hiện nay có thể duy trì tốc độ đầu tư công nghệ nhanh đến vậy.

Trên thực tế, thế giới đang chứng kiến một vòng xoáy cạnh tranh công nghệ khốc liệt chưa từng có. Nhiều tập đoàn thậm chí thay đổi toàn bộ dây chuyền chỉ trong 2 hoặc 3 năm. Vì vậy, nếu không tăng tốc như mục tiêu đề ra, doanh nghiệp Việt sẽ bị đào thải khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu.

Cuộc đua đã bắt đầu, TP.HCM không có quyền "đi bộ"

Kế hoạch 2035 yêu cầu thành phố xây dựng mạng lưới đổi mới công nghệ, kết nối doanh nghiệp với viện – trường và các tổ chức nghiên cứu. Đây là bước đi mà Singapore và Hàn Quốc đã bắt đầu từ cách đây hàng chục năm, giúp doanh nghiệp vừa và nhỏ có cơ hội tiếp cận công nghệ mới mà không phải tự mày mò.

Nếu mạng lưới này hoạt động đúng kỳ vọng, doanh nghiệp tại TP.HCM sẽ được hỗ trợ từ việc tìm kiếm chuyên gia, phân tích công nghệ phù hợp đến thử nghiệm sản phẩm mới. Điều quan trọng, họ sẽ không phải đổi mới một mình. Theo các chuyên gia, đây là bước tiến chiến lược giúp giảm gánh nặng chi phí và thời gian, đồng thời tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Việt trên thị trường quốc tế.

Kế hoạch yêu cầu nhiều sở, ngành và tổ chức cùng phối hợp. Đây là lần đầu tiên thành phố triển khai chiến lược công nghệ với quy mô rộng và mức độ liên kết sâu như vậy. Một lãnh đạo sở chia sẻ rằng chỉ cần một đơn vị chậm trễ, cả hệ thống sẽ chậm theo, bởi dữ liệu, hạ tầng và chính sách đều phải khớp nhịp mới tạo thành sức mạnh tổng thể.

Thế nhưng, đây cũng chính là cơ hội để TP.HCM lần đầu tiên thử nghiệm mô hình điều hành theo hướng hiện đại, lấy dữ liệu làm trung tâm và công nghệ làm công cụ. Nếu thành công, mô hình này sẽ trở thành nền tảng để thành phố tiến xa hơn trong tương lai.

Một điểm được giới chuyên gia đánh giá rất cao là lộ trình 2035 có tính “mở”, được yêu cầu cập nhật định kỳ hai năm một lần để phù hợp với thay đổi công nghệ toàn cầu. Điều này thể hiện tư duy linh hoạt, hiện đại và phản ứng nhanh – điều mà các chiến lược trước đây thường thiếu.

Ở thời điểm công nghệ thay đổi từng ngày, một kế hoạch cố định kéo dài cả thập kỷ chắc chắn sẽ lỗi thời. Bởi vậy, cơ chế cập nhật liên tục sẽ giữ cho thành phố luôn nằm trong trạng thái thích ứng nhanh và chủ động.

Có thể nói, lộ trình đổi mới công nghệ đến năm 2035 của TP.HCM là thông điệp mạnh mẽ: thành phố không chấp nhận tụt hậu. Khi thế giới đang chạy bằng tốc độ của trí tuệ nhân tạo, bất kỳ sự chần chừ nào cũng phải trả giá bằng năng lực cạnh tranh và tương lai của cả một cộng đồng hàng triệu người.

Thách thức rất lớn, nhưng cơ hội cũng chưa bao giờ rõ ràng đến vậy. Nếu lộ trình được triển khai với sự quyết tâm, đồng bộ và tốc độ như mục tiêu đề ra, TP.HCM hoàn toàn có thể vươn lên trở thành trung tâm công nghệ của khu vực. Ngược lại, nếu thiếu quyết liệt, thành phố sẽ đối mặt với nguy cơ tụt lại sau những đối thủ mà cách đây không lâu vẫn còn đứng sau Việt Nam.

Cuộc đua đã bắt đầu. Và người cán đích sẽ không phải người mạnh nhất, mà là người nhanh nhất và quyết liệt nhất.

Hồ Quang

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/tp-hcm-cong-bo-lo-trinh-doi-moi-cong-nghe-2035-tham-vong-nghin-ti-242211.html