Khu tái định cư Thủ Thiêm. Ảnh: Hoàng Dương
Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh vừa có Văn bản số 10582 báo cáo UBND TP. Hồ Chí Minh về giải pháp quản lý, sử dụng quỹ nhà ở, đất ở thuộc tài sản công phục vụ tái định cư cho các dự án đầu tư công trên địa bàn thành phố, sau khi áp dụng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Sở Xây dựng cho hay, thực tiễn hiện nay cho thấy việc bố trí sử dụng nhà ở và nền đất phục vụ tái định cư còn những hạn chế như một bộ phận quỹ nhà, đất tái định cư chưa được đưa vào sử dụng kịp thời; việc bố trí tái định cư chưa đồng bộ giữa các khu vực, dẫn đến nơi thì dư thừa, nơi lại thiếu hụt; cơ chế khai thác, xử lý quỹ nhà đất chưa linh hoạt, còn vướng mắc về pháp lý và thủ tục.
Trước đây, UBND TP. Thủ Đức và các quận, huyện đăng ký quỹ nhà ở, đất ở phục vụ tái định cư cho 8.359 trường hợp có nhu cầu tái định cư trên địa bàn.
Căn cứ trên số lượng quỹ nhà ở, đất ở thuộc tài sản công phục vụ tái định cư hiện có, UBND Thành phố phân bổ 5.785 căn hộ và nền đất (3.994 căn hộ và 1.791 nền đất) cho UBND TP. Thủ Đức và các quận, huyện phục vụ tái định cư, tạm cư cho các dự án đầu tư công trên địa bàn. Dự kiến cần thêm khoảng 2.215 căn hộ, nền đất để phục vụ tái định cư cho các dự án giao thông trọng điểm.
Trong dài hạn, sẽ phát sinh nhiều nhu cầu nhà ở và nền đất phục vụ tái định cư để đáp ứng nhu cầu đầu tư công trên địa bàn thành phố. Như vậy, trong tình huống này, quỹ nhà ở, nền đất phục vụ tái định cư được xem là thiếu.
Tuy nhiên, theo báo cáo tới thời điểm hiện nay mới chỉ bàn giao 624 căn hộ và nền đất cho người dân (tỷ lệ 11%), đồng thời có kế hoạch sửa chữa để tiếp tục sử dụng trong 6 tháng tới khoảng 657 căn hộ. Như vậy, trong tình huống này, quỹ nhà ở, nền đất phục vụ tái định cư được xem là thừa.
Sở Xây dựng nhận định, nguyên nhân dẫn đến việc trên là do khi khảo sát, điều tra xã hội học để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư, người dân có nhiều lựa chọn về phương thức bồi thường. Thực tế, người dân bị giải tỏa được bồi thường theo giá thị trường trong khi các khu tái định cư hiện nay ở xa nơi đang sinh sống của người dân khu vực bị giải tỏa dẫn đến người dân bị thay đổi điều kiện sống.
Đồng thời, một số căn hộ xuống cấp không tạo sự hấp dẫn nên có tình trạng người dân ít chọn phương án tái định cư bằng căn hộ mà chọn phương án nhận tiền. Thậm chí, có trường hợp người dân đăng ký tái định cư, nhưng khi ban hành Quyết định bố trí tái định cư, người dân vẫn xin đổi lựa chọn qua phương án nhận tiền nên số lượng nhận nhà ở, nền đất phục vụ tái định cư ít hơn số lượng khảo sát nhu cầu ban đầu.
Ngoài ra, nhu cầu tái định cư sử dụng bằng nền đất cao hơn căn hộ dẫn đến quỹ nhà chung cư còn trống nhiều.
“Mặc dù chưa đưa quỹ nhà, đất này vào phương án bồi thường hỗ trợ, tái định cư, hoặc đã đưa vào phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nhưng sử dụng không hết nhưng địa phương không báo hoàn trả lại, mà vẫn đề nghị giữ nguyên quỹ nhà, đất được phân bổ để có thể thực hiện ngay khi hoàn thành công tác tuyên truyền, vận động”, Sở Xây dựng cho biết
Kỳ Phương