'Trái ngọt' sau hơn 20 năm nỗ lực giữ rừng

4 giờ trướcBài gốc

Lực lượng kiểm lâm Khu Bảo tồn Thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai thực hiện nhiệm vụ trong rừng. Ảnh: An Nhơn

Phó Giám đốc Khu Bảo tồn Đinh Thị Lan Hương chia sẻ: Khu Bảo tồn được công nhận Công viên di sản ASEAN không chỉ là niềm vinh dự của tỉnh Đồng Nai mà còn là niềm tự hào chung của Việt Nam. Đây còn là minh chứng khoa học cho những nỗ lực gìn giữ và phát huy đa dạng sinh học (ĐDSH), phục hồi rừng tự nhiên mà lãnh đạo tỉnh Đồng Nai đã kiên trì thực hiện từ năm 1997, đồng thời cũng là thành quả nổi bật trong chặng đường 20 năm hình thành, phát triển của Khu Bảo tồn. Danh hiệu này giúp nâng cao vị thế của Đồng Nai trên bản đồ bảo tồn thiên nhiên và trở thành “viên ngọc xanh” của khu vực.

Thành quả của sự nỗ lực bền bỉ

Năm 2004, tỉnh Đồng Nai có chủ trương sáp nhập 3 Lâm trường: Mã Đà, Hiếu Liêm, Vĩnh An để thành lập Khu Bảo tồn, chuyển từ rừng sản xuất sang rừng đặc dụng với tổng diện tích tự nhiên trên 100 ngàn hécta (hơn 68 ngàn hécta đất lâm nghiệp và hơn 32 ngàn hécta mặt nước hồ Trị An). Từ đó, Khu Bảo tồn đảm nhận nhiều chức năng quan trọng, gồm: bảo tồn các nguồn gen động, thực vật và hệ sinh thái rừng tự nhiên bản địa thuộc lưu vực sông Đồng Nai; phòng hộ hồ Trị An, bảo vệ môi trường nước và bảo tồn các loài thủy sinh; bảo tồn di tích văn hóa, lịch sử nhằm giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ mai sau; khai thác hợp lý, bền vững tài nguyên rừng, đất rừng và hồ Trị An; phát triển du lịch sinh thái, du lịch về nguồn và du lịch cộng đồng; phối hợp tổ chức các hoạt động sản xuất, dịch vụ góp phần tạo công ăn việc làm, ổn định cuộc sống cho nhân dân trong khu vực vùng đệm…

Phó Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Khu Bảo tồn Hồ Thái Nguyên cho biết: Để thực hiện tốt công tác quản lý bảo vệ rừng, Khu Bảo tồn đã phân bố 18 trạm kiểm lâm trong lâm phận nhằm giúp cho việc tuần tra, truy quét được đảm bảo. Tuy nhiên, nhiều trạm nằm sâu trong rừng, điều kiện sinh hoạt rất khó khăn (không điện, không sóng điện thoại, thiếu nước sinh hoạt vào mùa khô...). Đồng thời, kiểm lâm phải phân công nhiệm vụ tuần tra, chốt trực suốt ngày lẫn đêm, đặc biệt là vào mùa mưa vô cùng gian nan, vất vả.

“Trong những đợt truy quét, có những đêm chúng tôi phải canh phục ở giữa rừng, đối diện với những đối tượng manh động có thể gây ra nguy hiểm tính mạng cho đồng đội. Thực tế, máu của nhiều kiểm lâm đã phải đổ xuống trong lúc làm nhiệm vụ. Nhưng chính sự thương yêu, chở che đồng đội cũng như tình yêu với rừng đã giúp chúng tôi vượt qua mọi thử thách để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao” - ông Nguyên bộc bạch.

Không chỉ đẩy mạnh công tác tuần tra bảo vệ rừng, Khu Bảo tồn còn chú trọng truyền thông và gắn kết với cộng đồng.

Giám đốc Trung tâm Sinh thái - Văn hóa - Lịch sử Chiến khu Đ Nguyễn Văn Hà cho hay: Một trong những mô hình tiêu biểu và có sức lan tỏa mạnh mẽ nhất mà Khu Bảo tồn triển khai trong nhiều năm qua là mô hình Câu lạc bộ Xanh. Từ năm 2009 đến nay, đơn vị đã thành lập và duy trì hoạt động 12 câu lạc bộ xanh với hơn 360 thành viên tự nguyện tham gia sinh hoạt, tạo cầu nối kênh thông tin giữa Khu Bảo tồn, địa phương và mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần thay đổi nhận thức và hành vi của người dân trong công tác bảo vệ môi trường, bảo tồn ĐDSH. Mô hình hiện là điểm sáng và được nhiều cơ quan, đơn vị trong cả nước đánh giá cao.

Việc triển khai đồng bộ nhiều giải pháp đã giúp cho công tác quản lý, bảo vệ rừng của Khu Bảo tồn có nhiều sự đổi thay rõ nét. Những khu rừng nghèo kiệt đã được phục hồi, phát triển thành rừng tự nhiên xanh tốt. Giá trị tài nguyên rừng ngày càng được nâng cao và trở thành nơi có hệ sinh thái vô cùng phong phú với hơn 2,2 ngàn loài động vật và gần 1,6 ngàn loài thực vật, trong đó có nhiều loài có nguy cơ tuyệt chủng nằm trong Sách đỏ Việt Nam và Danh lục Đỏ IUCN thế giới.

Công viên di sản ASEAN là danh hiệu được ASEAN công nhận cho các khu bảo tồn thiên nhiên thuộc các nước thành viên trong khối ASEAN. Khi được công nhận các danh hiệu này, các vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên sẽ được nhiều tổ chức, cá nhân biết đến hơn và sẽ được ưu tiên hơn trong các hoạt động tài trợ, hỗ trợ về tài chính và kỹ thuật để thực hiện nhiệm vụ duy trì, gìn giữ và phát huy các giá trị ĐDSH, các hệ sinh thái, sinh cảnh của mình.

Đầu tư phát triển theo hướng bền vững

Khi đề cập đến Công viên di sản ASEAN, Phó Trưởng phòng Bảo tồn Thiên nhiên và Hợp tác (Khu Bảo tồn) Võ Quang Trung cho biết: Theo quy định hồ sơ đề cử Vườn di sản ASEAN, Khu Bảo tồn phải đáp ứng đầy đủ 12 tiêu chí (10 tiêu chí của Hội đồng ASEAN và 2 tiêu chí của quốc gia). Tất cả tiêu chí đều rất quan trọng và được thế giới quan tâm, trong đó đáng chú ý nhất là tính toàn vẹn về sinh thái, bảo tồn ĐDSH và tính hợp pháp, kế hoạch quản lý của Khu Bảo tồn được đề cử. Đặc biệt, hồ sơ đề cử của Khu Bảo tồn đã được đánh giá rất cao đối với 12 tiêu chí và các tiêu chí đều đạt từ 85% trở lên.

Theo Phó Giám đốc Khu Bảo tồn Đinh Thị Lan Hương, Việt Nam hiện có 15 công viên di sản ASEAN, trong đó có Khu Bảo tồn. Điều này góp phần khẳng định cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong công tác bảo tồn, phát triển bền vững và hội nhập quốc tế. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để Khu Bảo tồn tăng cường hợp tác, thu hút nguồn lực, quảng bá hình ảnh đất nước xanh - giàu bản sắc, gắn bảo tồn với phát triển du lịch sinh thái và sinh kế cộng đồng.

Khu Bảo tồn thời gian tới xác định định hướng phát triển du lịch sinh thái là “Phát triển nhưng không đánh đổi, khai thác gắn liền với bảo tồn”. Theo đó, đơn vị sẽ tập trung xây dựng các sản phẩm du lịch sinh thái đặc trưng, dựa trên giá trị rừng, hồ và di sản văn hóa - lịch sử; giữ rừng, giữ nước, giữ ĐDSH; đồng thời quản lý theo hướng bền vững, hạn chế tác động tiêu cực đến hệ sinh thái, dùng năng lượng tái tạo khi có thể. Đơn vị sẽ chú trọng phát triển du lịch cộng đồng, tăng cường giáo dục môi trường, nâng cao nhận thức của du khách và người dân về bảo tồn thiên nhiên. Bên cạnh đó, đơn vị mở rộng hợp tác trong nước và quốc tế, thu hút nguồn lực để vừa quảng bá hình ảnh Công viên di sản ASEAN tại Đồng Nai, vừa gìn giữ lâu dài các giá trị đa dạng sinh học và văn hóa của Khu Bảo tồn.

“Chúng tôi kỳ vọng cộng đồng và doanh nghiệp sẽ đồng hành tích cực trong việc gìn giữ danh hiệu, gìn giữ lá phổi xanh của miền Đông Nam Bộ, Công viên di sản ASEAN Đồng Nai. Sự chung sức của cộng đồng và doanh nghiệp chính là chìa khóa để Đồng Nai vừa bảo tồn được di sản quý giá vừa khai thác hợp lý để mang lại lợi ích lâu dài cho thế hệ hôm nay và mai sau”- bà Hương chia sẻ.

Rừng của Khu Bảo tồn nằm trong vùng lõi của Khu Dự trữ sinh quyển Đồng Nai - là một trong những khu sinh quyển đặc biệt nhất Việt Nam, có rừng, đất ngập nước nội địa, di tích văn hóa lịch sử cấp quốc gia (Trung ương Cục miền Nam, Khu ủy miền Đông Nam Bộ, Địa đạo Suối Linh…) và có nhiều cảnh quan thiên nhiên đẹp (thác Ràng, hồ Trị An…). Nơi đây vừa có giá trị bảo tồn vừa mang ý nghĩa lịch sử, giáo dục truyền thống cách mạng.

Thành Nhân - Quỳnh Giang

Nguồn Đồng Nai : https://baodongnai.com.vn/xa-hoi/202510/trai-ngot-sau-hon-20-namno-luc-giu-rung-e8407e5/