Trạm sạc công cộng - động lực phát triển xe điện

4 giờ trướcBài gốc

Khi xe điện đang trong giai đoạn bùng nổ tại Việt Nam, những tranh luận liên quan đến mức độ quan trọng của hạ tầng trạm sạc công cộng cũng xuất hiện song hành.

Trên thực tế, xe điện không cần quá phụ thuộc vào các điểm sạc công cộng, nhưng mạng lưới trạm sạc công cộng với các trụ sạc nhanh lại là động lực quan trọng cho sự phát triển của xe điện.

Đi xe điện - sạc chậm hay sạc nhanh?

Tốc độ sạc xe điện được phân làm 3 cấp độ, gồm Level 1, Level 2 và Level 3. Một số thị trường đã có trụ sạc ở mức công suất Level 4, nhưng chưa thật sự phổ biến.

Ở mức thấp nhất, các trụ sạc Level 1 sở hữu thời gian sạc đầy gói pin có thể lên đến 6-8 tiếng. Các trụ sạc loại này thường được lắp đặt ở hầm xe chung cư, bãi đỗ xe, bến xe hoặc nhà dân, nơi ôtô thường được đỗ trong thời gian dài.

Các trụ sạc chậm công suất thấp được bố trí tại bãi đỗ xe hoặc nhà dân. Ảnh: Phúc Hậu.

Các trạm sạc nhanh Level 2 khá phổ biến tại Việt Nam bởi sở hữu công suất đủ lớn để nạp đầy pin xe điện trong khoảng thời gian ngắn. Với các trụ sạc Level 2 công suất 30-60 kW, ôtô điện có thể nạp lại 10-70% dung lượng pin trong 30-60 phút tùy dòng xe.

Một số điểm sạc thuộc mạng lưới V-GREEN có trang bị trụ sạc siêu nhanh công suất 150 kW hoặc 250 kW. Trạm sạc của nhiều bên thứ ba cũng có loại sạc siêu nhanh Level 2, chẳng hạn EV One với các trụ sạc công suất 160 kW.

Các trụ sạc này cung cấp nhanh dung lượng pin khá lớn cho xe điện với chỉ vài chục phút cắm sạc. Thậm chí một số nơi trên thế giới đã phát triển và cho thử nghiệm những trụ sạc công suất 350-500 kW, được xem là giải pháp giúp xóa nhòa ranh giới giữa xe điện và xe xăng nhờ thu hẹp khoảng cách về thời gian giữa sạc điện so với đổ xăng.

Theo Pod Point, sạc nhanh với công suất đến 22 kW không gây ra những ảnh hưởng quá xấu đến "sức khỏe" của pin cao áp.

Tuy nhiên, việc sử dụng sạc nhanh một cách quá thường xuyên cũng được chứng minh có thể làm gia tăng nhẹ tốc độ xuống cấp của bộ pin. Chuyên trang Pod Point dẫn nghiên cứu thử nghiệm trên 2 chiếc Nissan Leaf cho thấy sạc nhanh DC làm pin xuống cấp nhanh hơn khoảng 16% so với khi được kết nối với sạc AC.

Sạc nhanh quá thường xuyên có thể ảnh hưởng đến "sức khỏe" pin cao áp, tuy không quá đáng kể. Ảnh: Phúc Hậu.

Về nguyên nhân, Pod Point lý giải điện áp và dòng điện từ trụ sạc nhanh khiến pin cao áp của ôtô điện phải đối diện nhiều áp lực hơn. Theo thời gian, điều này có thể khiến pin bị hao mòn nhanh hơn so với các giải pháp sạc chậm. Sự xuống cấp làm giảm khả năng hoạt động hiệu quả của bộ pin, nghĩa là xe sẽ hết điện nhanh hơn so với khi bộ pin cao áp còn mới.

Chuyên trang InsideEVs dẫn một quan điểm được chấp nhận rộng rãi trong ngành, rằng tốc độ sạc nhanh hơn sẽ làm tăng tốc độ suy giảm khả năng tiếp nhận điện của pin EV.

InsideEVs cũng dẫn kết quả do Phòng thí nghiệm quốc gia Idaho (Mỹ) thực hiện cho thấy pin xe điện sẽ chỉ nhanh hỏng hơn khi nguồn cấp điện duy nhất là trụ sạc Level 3 - một điều gần như không bao giờ xảy ra, nhưng sự khác biệt này nhìn chung cũng không quá rõ rệt.

Vai trò của sạc nhanh với ôtô điện

Phần lớn trụ sạc Level 1 được lắp đặt tại nhà, trong khi các trụ sạc nhanh Level 2 và sạc siêu nhanh Level 3 ở Việt Nam chỉ xuất hiện ở các trạm sạc công cộng.

Các kết quả nghiên cứu đề cập phía trên cho thấy sạc chậm qua đêm mới là giải pháp cần được ưu tiên khi nạp năng lượng cho xe điện, trong khi sạc nhanh không nên được sử dụng quá thường xuyên.

Tuy nhiên, môi trường sử dụng xe điện tại Việt Nam - đặc biệt tại các thành phố lớn - khiến cho việc sạc chậm qua đêm không phải là lựa chọn lý tưởng với phần đông người dùng.

Phần lớn trạm sạc nhanh ở Việt Nam trang bị trụ sạc Level 2 trở lên. Ảnh: Phúc Hậu.

Việc trang bị trạm sạc tại nhà gần như bất khả thi với nhóm khách hàng sinh sống tại chung cư. Việc đưa xe ra một trạm sạc công cộng, kết nối trụ sạc chậm và chấp nhận lưu xe qua đêm nhìn chung cũng không phải điều quá dễ dàng với nhiều người Việt.

Vì vậy, sạc nhanh Level 3 hoặc ít nhất kết nối xe với trụ sạc Level 2 là lựa chọn được nhiều người sử dụng xe điện nhắm đến.

Ở một thị trường mà xe xăng, dầu vẫn còn khá phổ biến như Việt Nam, tốc độ nạp năng lượng tương đối nhanh tại những trụ sạc DC công suất 160 kW hay 250 kW cũng cho cảm giác tương tự quá trình đổ xăng tại các điểm kinh doanh nhiên liệu hóa thạch.

Trạm sạc công cộng - động lực phát triển xe điện

Dù sạc chậm vẫn là lựa chọn tốt nhất, sự phát triển ôtô điện tại Việt Nam cũng rất cần các trụ sạc nhanh và rộng hơn là các trạm sạc công cộng.

Mạng lưới trạm sạc công cộng phát triển đủ lớn sẽ giúp khách hàng sử dụng xe điện có thể giảm nỗi lo khi di chuyển đường dài.

Phần lớn xe điện từ cỡ A trở lên tại Việt Nam có phạm vi hoạt động xấp xỉ 300 km hoặc tốt hơn, đảm bảo nhu cầu di chuyển liên tục trên một quãng đường khá lớn.

Dù vậy, việc quen thuộc quá lâu với xe xăng dầu mặt khác lại khiến tâm lý khách hàng có phần e dè trong quá trình sử dụng, và việc biết đến sự hiện diện của các trạm sạc công cộng trên hành trình sắp di chuyển sẽ phần nào giải tỏa nỗi lo này.

Mạng lưới trạm sạc công cộng dày đặc phần nào giảm thiểu nỗi lo khi di chuyển đường dài bằng ôtô điện. Ảnh: Phúc Hậu.

Hiện, mạng lưới trạm sạc công cộng có quy mô lớn nhất tại Việt Nam là V-GREEN với quy hoạch hơn 150.000 cổng sạc đa dạng công suất, trải rộng khắp 63 tỉnh, thành trên cả nước. Các trụ sạc này dành riêng cho xe điện VinFast và đang áp dụng chính sách sạc miễn phí đến hết tháng 6/2027.

Gần đây, V-GREEN và công ty năng lượng xanh eTreego của Đài Loan ký kết hợp tác, hướng đến triển khai 100.000 cổng sạc tại Indonesia, Philippines và Việt Nam. Riêng trong quý II, eTreego sẽ triển khai ngay 200 cổng sạc thí điểm cho khách hàng sử dụng xe điện VinFast tại Việt Nam.

Ngoài V-GREEN, Việt Nam cũng có một số đơn vị phát triển trạm sạc khác bao gồm Eboost, EV One, EverCharge, EVN, DatCharge, Rabbit EVC, VuPhong Energy, SolarEV, Autel... hay mới nhất là PV Power - Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam.

Mạng lưới trạm sạc công cộng ở Việt Nam vẫn cần phát triển hơn để làm động lực cho tăng trưởng xe điện. Ảnh: Phúc Hậu.

Năm ngoái, Porsche và nhà cung cấp giải pháp sạc xe điện Charge+ công bố hợp tác để cung cấp 17 địa điểm sạc nhanh mới trên toàn quốc trong vòng ba năm tiếp theo.

Chín điểm sạc đầu tiên trong giai đoạn một của mạng lưới trạm sạc Charge+ tại Việt Nam sẽ sở hữu công suất lên tới 180 kW, dự kiến sớm đi vào hoạt động. Những điểm sạc này đặt tại các thành phố lớn như TP Hà Nội, TP.HCM và TP Đà Nẵng, hoặc tại điểm dừng nghỉ giữa hành trình như TP Ninh Bình (tỉnh Ninh Bình), TP Phan Thiết (tỉnh Bình Thuận) và TP Bảo Lộc (tỉnh Lâm Đồng).

Lãnh đạo Charge+ chia sẻ mục tiêu triển khai mạng lưới sạc xe điện trên 5.000 km trục đường cao tốc xuyên qua 6 quốc gia, kéo dài từ Singapore đến TP Hà Nội của Việt Nam. Các điểm sạc cũng sẽ xuất hiện trên khoảng 1.700 km đường cao tốc của Việt Nam, nâng cao trải nghiệm xe điện cho khách hàng trong nước.

Có thể thấy trạm sạc đã, đang và sẽ tiếp tục là lợi thế lớn của các hãng trong cuộc đua xe điện tại Việt Nam. Chỉ khi thị trường đủ lớn để các thương hiệu chia sẻ hạ tầng trạm sạc với nhau và coi nó như một nguồn thu, những cạnh trang khác mới bắt đầu.

Phúc Hậu

Nguồn Znews : https://lifestyle.znews.vn/tram-sac-cong-cong-dong-luc-phat-trien-xe-dien-post1528332.html