Triển khai văn bằng số từ năm 2026: Tạo thuận lợi cho người học, ngăn ngừa tình trạng giả mạo văn bằng

3 giờ trướcBài gốc

Bên cạnh những tiện ích đối với người học và đơn vị tuyển dụng do văn bằng số mang lại, việc cấp văn bằng số còn được kỳ vọng sẽ hạn chế tình trạng giả mạo văn bằng gây bức xúc.

Bộ GD&ĐT cho biết sẽ cấp văn bằng số đồng thời với văn bằng giấy. Ảnh minh họa

Theo dự thảo Thông tư ban hành quy chế văn bằng, chứng chỉ của hệ thống giáo dục quốc dân do Bộ GD&ĐT đang xây dựng, dự thảo thông tư đã bổ sung khái niệm văn bằng, chứng chỉ (VBCC) số cùng các quy định cụ thể về cấp, lưu trữ, xử lý và khai thác cơ sở dữ liệu VBCC điện tử. Theo đó, sẽ cấp văn VBCC số đồng thời với văn bằng giấy. Điều này sẽ giúp hiện đại hóa quy trình quản lý, tiết kiệm thời gian, chi phí, đồng thời đáp ứng yêu cầu công khai, minh bạch và số hóa theo chỉ đạo của Đảng và Chính phủ.

Bên cạnh đó, dự thảo cũng hướng đến thay việc cấp bằng tốt nghiệp THCS bằng xác nhận hoàn thành chương trình THCS trong học bạ; bổ sung bằng trung học nghề; bổ sung hình thức VBCC số; bổ sung phạm vi, đối tượng điều chỉnh bao gồm VBCC của giáo dục nghề nghiệp. Dự thảo thông tư đồng thời cũng bỏ nội dung quy định về in phôi bằng tốt nghiệp, chứng chỉ của Bộ GD&ĐT, phân cấp cho Sở GD&ĐT hoặc giao cơ quan có thẩm quyền cấp VBCC đối với VBCC giấy.

Đặc biệt, thời hạn cấp bằng tốt nghiệp THPT giấy sẽ giảm từ 75 ngày xuống còn 30 ngày; thời hạn cấp VBCC số chỉ còn 5 ngày kể từ ngày có quyết định công nhận tốt nghiệp. Dự thảo cho phép ủy quyền cấp phó ký VBCC để giảm tải khối lượng công việc, quy định rõ cách xử lý trong các trường hợp đặc biệt (sáp nhập, chia tách, giải thể cơ quan cấp phát hoặc không còn người có thẩm quyền theo quy định). Bộ GD&ĐT cho biết, các điều chỉnh này không chỉ tháo gỡ khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn mà còn bảo đảm quyền lợi của người học, giảm thiểu khiếu nại, kiến nghị, đồng thời nâng cao tính minh bạch, hiệu quả trong quản lý nhà nước về VBCC…

Nhiều ý kiến ủng hộ chủ trương số hóa VBCC, đồng thời cho rằng đây là cách làm cần thiết để minh bạch và chống giả mạo VBCC bởi văn bằng dù là “đầu ra” nhưng sẽ gắn với những dữ liệu liên quan đến “đầu vào” và quá trình đào tạo. Theo một số chuyên gia, việc cấp VBCC số sẽ được gắn mã định danh duy nhất, mã QR hoặc blockchain nên gần như không thể làm giả. Các đơn vị tuyển dụng, doanh nghiệp, trường học, cơ quan nhà nước có thể xác thực trực tuyến, kiểm tra bằng cấp thật, giả chỉ trong vài giây; giảm chi phí, đơn giản hóa thủ tục.

Mặt khác, người học cũng không còn lo thất lạc bản gốc, có thể truy cập hồ sơ học tập trọn đời qua cổng dữ liệu cá nhân. Ngoài ra, VBCC số còn giúp hình thành hồ sơ năng lực học tập cá nhân, ghi nhận toàn bộ quá trình học, tích hợp vào hệ sinh thái học tập suốt đời. Điều này rất phù hợp với xu thế của các nước tiên tiến đang chuẩn hóa VBCC số, tăng khả năng liên thông công nhận bằng cấp quốc tế thông qua chuẩn dữ liệu mở…

Ông Huỳnh Văn Chương, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ GD&ĐT cho biết: Bộ GD&ĐT đang được Chính phủ giao chủ trì, phối hợp với các bộ ngành, cơ quan liên quan và địa phương triển khai nhiều nhiệm vụ quan trọng liên quan đến công tác quản lí VBCC như: Xây dựng cơ sở dữ liệu học bạ số, văn bằng số cho người học trên toàn quốc theo mã định danh cá nhân, hoàn thành trong năm 2025; ban hành quy định và số hóa dữ liệu bằng cấp, chứng chỉ ưu tiên dữ liệu của công dân sinh từ năm 1970 trở lại đây, hoàn thành trước ngày 15/12/2025; đề xuất giải pháp sử dụng mã định danh công dân để định danh bằng cấp.

Đặc biệt, Bộ GD&ĐT đang đặt mục tiêu đến ngày 31/12/2025 sẽ hoàn thành việc cấp hơn 1 triệu văn bằng số đối với bằng tốt nghiệp THPT. Đây là bước đi quan trọng để từ năm 2026 sẽ triển khai đồng bộ văn bằng số cho tất cả các bậc học, gồm THPT, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học và sau đại học. Việc số hóa cần bảo đảm bốn tiêu chí cốt lõi là “đúng-đủ-sạch-sống”, nhằm xây dựng hệ thống dữ liệu văn bằng có độ tin cậy cao, đáp ứng yêu cầu quản lí hiện đại và phục vụ hiệu quả cho người học.

Bên cạnh đó, Bộ GD&ĐT đang chủ trì sửa đổi, bổ sung ba dự án luật: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Luật Giáo dục đại học sửa đổi; Luật Giáo dục nghề nghiệp sửa đổi. Trong các dự án luật này có nhiều quy định mới, mang tính đột phá về quản lí VBCC đã được luật hóa như quy định về VBCC số; thay bằng tốt nghiệp THCS bằng xác nhận học bạ hoàn thành chương trình THCS; giao thẩm quyền cấp bằng tốt nghiệp THPT cho Hiệu trưởng; bổ sung bằng tốt nghiệp trung học nghề; quy định cấp chứng chỉ giáo dục đại học cho người học sau khi hoàn thành học phần hoặc một phần chương trình đào tạo.

Huyền Thanh

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/giao-duc/trien-khai-van-bang-so-tu-nam-2026-tao-thuan-loi-cho-nguoi-hoc-ngan-ngua-tinh-trang-gia-mao-van-bang-i788195/