Trung Quốc và Nga đặt mục tiêu hoàn thành nhà máy điện trên Mặt trăng vào năm 2036

7 giờ trướcBài gốc

Theo Live Science, dự án đầy tham vọng này dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2036, trong bối cảnh NASA đang phải xem xét lại các mục tiêu Mặt trăng của mình do đề xuất cắt giảm ngân sách.

Bản ghi nhớ được ký ngày 8.5 cho biết lò phản ứng hạt nhân sẽ được Nga phát triển để hỗ trợ hoạt động lâu dài của ILRS, một căn cứ cố định dự kiến được đặt tại cực nam của Mặt trăng. Đây là khu vực được đánh giá giàu tài nguyên và có tiềm năng lớn cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng vũ trụ.

Hình minh họa về căn cứ mặt trăng giả định của Trung Quốc - Ảnh: Getty

Trong thông báo của Cơ quan Vũ trụ Nga (Roscosmos), ILRS sẽ phục vụ cho các nghiên cứu khoa học cơ bản cũng như thử nghiệm công nghệ cho các hoạt động không người lái kéo dài, đồng thời mở đường cho sự hiện diện của con người trên Mặt trăng trong tương lai.

Tổng giám đốc Roscosmos, ông Yury Borisov, chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn năm 2024 với hãng thông tấn TASS rằng việc xây dựng lò phản ứng có khả năng sẽ được tiến hành hoàn toàn tự động, không cần sự hiện diện của con người trên Mặt trăng. Ông cho biết các bước công nghệ để thực hiện điều này “gần như đã sẵn sàng”, mặc dù chi tiết cụ thể về phương thức thi công chưa được công bố.

Hiện tại, ILRS đã thu hút sự tham gia của 17 quốc gia, trong đó có Ai Cập, Pakistan, Venezuela, Thái Lan và Nam Phi. Theo lộ trình, sứ mệnh Chang’e-8 vào năm 2028 sẽ là nền tảng cho việc triển khai ILRS, đồng thời cũng là lần đầu tiên Trung Quốc đưa phi hành gia lên bề mặt Mặt trăng. Đây được xem là bước chuyển mình quan trọng trong chiến lược không gian dài hạn của Bắc Kinh.

Trung Quốc và Nga lần đầu công bố kế hoạch hợp tác xây dựng ILRS vào tháng 6.2021. Theo kế hoạch, hai quốc gia này sẽ phóng ít nhất 5 tên lửa đẩy siêu nặng trong giai đoạn từ năm 2030 đến 2035 để lắp đặt các thành phần cơ bản của căn cứ mặt trăng. Sau giai đoạn xây dựng nền tảng, Trung Quốc sẽ tiếp tục mở rộng ILRS thông qua việc kết nối với một trạm không gian quay quanh Mặt trăng, cũng như thiết lập hai nút liên kết ở khu vực xích đạo và phía xa của Mặt trăng.

Tại một cuộc họp báo năm 2024, ông Wu Yanhua, nhà thiết kế chính của chương trình thám hiểm không gian sâu của Trung Quốc, cho biết mô hình mở rộng của ILRS sẽ là tiền đề cho các sứ mệnh có người lái lên sao Hỏa trong tương lai, với mục tiêu hoàn tất vào năm 2050. Ông cũng tiết lộ rằng hệ thống này sẽ được cung cấp năng lượng từ ba nguồn: năng lượng mặt trời, đồng vị phóng xạ và năng lượng hạt nhân.

Hệ thống cơ sở vật chất của ILRS sẽ bao gồm mạng lưới liên lạc tốc độ cao kết nối Mặt trăng với Trái đất, cũng như các phương tiện di chuyển đa dạng trên bề mặt Mặt trăng như robot phễu, xe không người lái tầm xa và xe tự hành có người lái (gồm cả loại có áp suất và không áp suất).

Thỏa thuận giữa Trung Quốc và Nga được ký kết trong bối cảnh Bắc Kinh đang mở rộng mạnh mẽ chương trình không gian của mình. Kể từ sứ mệnh Chang’e-3 năm 2013, Trung Quốc đã đạt được nhiều bước tiến quan trọng như hạ cánh xe tự hành lên Mặt trăng, đưa tàu thăm dò lên sao Hỏa và thu thập thành công mẫu đất từ cả hai mặt của Mặt trăng. Các hoạt động này cho thấy nỗ lực rõ rệt của Trung Quốc trong việc xây dựng năng lực thăm dò không gian độc lập và dài hạn.

Trong khi đó, Mỹ - đối thủ truyền thống trong cuộc đua không gian, đang đối mặt với những thách thức ngân sách ảnh hưởng đến chương trình Mặt trăng Artemis. Artemis III, sứ mệnh đưa các phi hành gia NASA quay trở lại bề mặt Mặt trăng lần đầu tiên sau hơn 50 năm, ban đầu dự kiến phóng vào năm 2025 nhưng đã bị dời lịch sang khoảng năm 2027.

Không chỉ vậy, một phần quan trọng trong chiến lược Mặt trăng của Mỹ là trạm vũ trụ quỹ đạo Gateway cũng đang bị đe dọa. Trạm này dự kiến sẽ đóng vai trò là trạm trung chuyển giữa Trái đất và Mặt trăng. Tuy nhiên, đề xuất ngân sách năm 2026 từ chính quyền Tổng thống Donald Trump kêu gọi hủy bỏ sứ mệnh Gateway, mặc dù quá trình xây dựng các mô-đun đã đạt được tiến bộ đáng kể.

Việc Trung Quốc và Nga cùng nhau tăng tốc phát triển ILRS, đặc biệt với năng lượng hạt nhân là trọng tâm, cho thấy nỗ lực rõ rệt nhằm thiết lập ưu thế chiến lược lâu dài trên Mặt trăng. Nếu ILRS được triển khai thành công đúng theo lộ trình, hai quốc gia này có thể nắm giữ vai trò dẫn đầu trong việc phát triển các cơ sở hạ tầng dài hạn trên thiên thể gần Trái đất nhất, từ đó mở rộng ảnh hưởng không gian trong thế kỷ 21.

Trong khi Mỹ vẫn giữ vai trò dẫn đầu trong một số công nghệ không gian then chốt, sự phối hợp chặt chẽ và tầm nhìn dài hạn của Trung Quốc và Nga đang đặt ra một thách thức thực sự. Nếu không có sự điều chỉnh kịp thời về chiến lược và ngân sách, Washington có thể sẽ bị tụt lại phía sau trong cuộc cạnh tranh thiết lập sự hiện diện bền vững trên Mặt trăng, điều vốn được xem là bước đệm cho các sứ mệnh thăm dò sâu hơn, bao gồm sao Hỏa và các điểm đến xa hơn trong hệ Mặt trời.

Hoàng Vũ

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/trung-quoc-va-nga-dat-muc-tieu-hoan-thanh-nha-may-dien-tren-mat-trang-vao-nam-2036-232585.html