Trung thu và tinh thần nhập thế của Phật giáo

5 giờ trướcBài gốc

Khi ánh trăng thành ngọn đèn từ bi

Mỗi độ tháng Tám âm lịch, trong khi khắp nơi rộn ràng đèn lồng, bánh nướng, thì khắp các ngôi chùa trên cả nước lại vang lên tiếng cười của trẻ thơ. Ở đó, tinh thần nhập thế của Phật giáo được thể hiện một cách sinh động, gần gũi và nhân văn nhất: gieo mầm thiện lành trong tâm hồn con trẻ.

Những ngày đầu tháng 10 năm nay, hàng loạt chương trình “Đêm hội trăng rằm” và khóa tu dành cho thiếu nhi được tổ chức từ Nam chí Bắc: tại TPHCM, Đồng Nai, Đồng Tháp, Lâm Đồng, Đà Nẵng, Hà Nội và tận Điện Biên… Hàng trăm ngàn phần quà trung thu được gửi đi, hàng trăm ngàn em nhỏ được vui chơi, học tập trong không khí đoàn viên, ấm áp tại nhiều tự viện.

Chẳng hạn, tại Quan Âm tu viện (TPHCM), khóa tu Gieo hạt từ tâm kỳ 81 mang chủ đề “Trăng yêu thương” giúp trẻ nhỏ học cách lễ Phật, chắp tay, cúi đầu và biết nói lời cảm ơn.

Những bài học đạo đức giản dị, hòa cùng tiếng trống lân và sắc màu đèn lồng, trở thành những hạt giống đầu tiên của lòng hiếu kính.

Còn tại tu viện Như Giác (Củ Chi, TPHCM), chương trình “Trung thu quê em” không chỉ có quà bánh, mà còn là dịp kỷ niệm 9 năm mô hình “Bé học Phật” - lớp học giúp trẻ nuôi dưỡng tâm từ, học điều hay lẽ phải qua những câu chuyện nhân quả, thiện lành.

Thượng tọa Phước Huệ, trụ trì chùa Quê Hương (Đồng Tháp) trao học bổng dịp Trung thu 2025 cho học sinh vượt khó. Ảnh: Thích Minh Nhân

Tại Đồng Nai, đêm hội “Vui hội trăng rằm lần thứ 14” do chùa Thanh Lâm tổ chức đã mang ánh sáng trung thu đến với 500 học sinh nghèo ở vùng sâu.

Ở miền Tây, chùa Vĩnh Tràng, chùa Quê Hương (Đồng Tháp) hay chùa Pháp Lâm (Đà Nẵng) cũng rộn rã tiếng cười trẻ thơ.

Và tận vùng cao Điện Biên, Thượng tọa Thích Đức Thiện, Phó Chủ tịch Hội đồng trị sự cùng Ban Trị sự Phật giáo tỉnh trao 1.500 phần quà trung thu đến các em học sinh người dân tộc…

Và rất nhiều nữa... Từng ngọn đèn, từng chiếc bánh, từng lời động viên - tất cả cùng thắp lên ánh sáng của lòng nhân ái.

Từ ánh trăng rằm đến “ánh sáng của giáo dục thiện tâm”

Nếu nhìn sâu hơn, có thể thấy trong những hoạt động ấy không chỉ là từ thiện mà là một phương thức giáo dục nhân bản mang đậm tinh thần Phật giáo: “gieo hạt” đạo đức ngay từ tuổi thơ.

Các khóa tu, lớp học, đêm hội được tổ chức không nhằm truyền bá tôn giáo mà hướng tới việc giúp trẻ nhận ra những giá trị phổ quát: biết hiếu kính với cha mẹ, yêu thương bạn bè, chia sẻ với người kém may mắn. Chính sự kết hợp giữa giáo lý nhà Phật và tinh thần cộng đồng ấy khiến các hoạt động của chùa trở thành một phần thiết yếu trong đời sống văn hóa xã hội.

Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh, mạng xã hội chi phối thời gian của trẻ, những sân chùa trở thành “không gian xanh” hiếm hoi, nơi các em tạm rời khỏi màn hình, trở về với những trò chơi dân gian, học cách lắng nghe, cúi đầu và cảm nhận lòng biết ơn. Đó cũng là cách Phật giáo thực hiện sứ mệnh giáo dục song hành cùng nhà trường: nuôi dưỡng nhân cách, bồi đắp lòng nhân ái.

Từ một góc nhìn xã hội, có thể nói Phật giáo đang âm thầm gánh vác một phần trách nhiệm của cộng đồng trong công tác bảo vệ và phát triển trẻ em.

Trẻ vui “Trung thu yêu thương - Trăng rằm kết nối” tại chùa Phổ Nguyện (Lâm Đồng).

Những chương trình tặng quà, trao học bổng, tổ chức vui chơi - dù giá trị vật chất không lớn - nhưng mang ý nghĩa tinh thần sâu sắc. Từ đây tạo ra sự kết nối giữa các tầng lớp xã hội, giữa tôn giáo và chính quyền, giữa người cho và người nhận.

Và hơn hết, hoạt động đó truyền đi thông điệp: chăm lo cho trẻ nhỏ không phải chỉ là trách nhiệm của Nhà nước mà là bổn phận của toàn xã hội, trong đó có nhà chùa, tu sĩ vốn chọn hướng xuất thế nhưng vẫn giữ tinh thần nhập thế, sống “ích đạo, lợi đời”.

Tinh thần nhập thế - năng lượng mềm của lòng nhân ái

Phật giáo Việt Nam không chỉ đồng hành cùng dân tộc trong những giai đoạn lịch sử khó khăn, mà trong đời sống hiện đại, tinh thần nhập thế ấy càng được thể hiện rõ qua những hoạt động xã hội, giáo dục, y tế, bảo trợ, thiện nguyện.

Những chương trình Trung thu năm nay là minh chứng cho “năng lượng mềm” của đạo Phật, khi từ bi không dừng lại ở lời kinh mà trở thành hành động thiết thực, lan tỏa tới từng vùng quê, từng mái trường, từng em nhỏ.

Từ chiếc bánh trung thu được trao tận tay học sinh nghèo ở miền núi, đến những lớp học “Bé học Phật” duy trì suốt gần một thập kỷ, tất cả cho thấy Phật giáo không đứng ngoài cuộc sống. Ngược lại, Phật giáo đang cùng chính quyền, đoàn thể, nhà trường góp phần dựng xây một thế hệ biết yêu thương, sẻ chia và sống có trách nhiệm với môi trường, cộng đồng.

Tinh thần nhập thế ấy, nếu nhìn ở góc độ xã hội học, chính là biểu hiện sinh động của “tôn giáo hành động”, nơi đạo không nằm trong kinh sách mà nằm trong những việc làm hướng thiện.

Không gian tự viện tháng Tám - mùa Trung thu - trở thành điểm sinh hoạt cộng đồng đầy rộn ràng. Ảnh: Minh Nhân

Giữa nhịp sống hiện đại đôi khi khô khan, những đêm rằm Trung thu ở chùa - với tiếng trống lân, ánh đèn, nụ cười trẻ nhỏ - chính là lời nhắc dịu dàng rằng xã hội chỉ thật sự phát triển khi biết gieo trồng yêu thương từ những điều giản dị nhất.

Có thể nói, chăm lo cho trẻ em - mầm non đất nước - không chỉ là nghĩa vụ mà còn là thước đo văn minh của một quốc gia. Trong hành trình ấy, ánh trăng từ bi của đạo Phật vẫn đang tiếp tục soi sáng, đồng hành cùng mọi nỗ lực của xã hội, để mỗi mùa Trung thu không chỉ là Tết của trẻ thơ, mà còn là mùa gặt của lòng nhân ái.

Lưu Đình Long

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/trung-thu-va-tinh-than-nhap-the-cua-phat-giao-2449612.html