Trung thu là Tết của niềm tin, của hành trình gieo ước mơ. (Ảnh: Phương Anh)
Mỗi độ Thu về, trẻ em khắp mọi miền lại náo nức rước đèn, phá cỗ, gửi theo vầng trăng tròn những ước nguyện hồn nhiên của tuổi thơ. Trung thu không chỉ là Tết của thiếu nhi, mà còn là dịp để người lớn chúng ta lắng lại, nhìn vào ánh mắt trong veo của con trẻ mà thấy niềm tin vào ngày mai.
Những chiếc đèn ông sao, đèn cá chép, đèn kéo quân lung linh sắc màu không chỉ thắp sáng đêm rằm mà còn tượng trưng cho những ước mơ, khát vọng đầu đời của mỗi đứa trẻ. Trong thế giới hồn nhiên ấy, các em mơ làm cô giáo, bác sĩ, kỹ sư, hay đơn giản chỉ mong cha mẹ luôn khỏe mạnh. Dưới ánh trăng, những ước mơ nhỏ bé ấy được gieo mầm và nếu được nuôi dưỡng, có thể trở thành nguồn năng lượng bền bỉ nâng bước các em trên con đường học tập, trưởng thành và cống hiến.
Mỗi ước mơ của trẻ thơ là một hạt giống tốt lành. Nhưng hạt giống chỉ nảy mầm khi được gieo trên mảnh đất màu mỡ, được chăm bón bằng tình yêu thương, giáo dục và sự tin tưởng. Xã hội hôm nay với những thay đổi nhanh chóng của công nghệ, của nền kinh tế thị trường, càng đòi hỏi chúng ta phải biết giữ gìn và nuôi dưỡng thế giới nội tâm của con trẻ, để các em vẫn giữ được sự hồn nhiên, trung thực, đầy lòng nhân ái.
Ngành Giáo dục mang trong mình sứ mệnh đặc biệt ấy, không chỉ dạy tri thức mà còn bồi dưỡng tâm hồn. Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã từng căn dặn trong Lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục và khai giảng năm học 2025-2026: Đổi mới giáo dục phổ thông theo hướng toàn diện. Không chỉ truyền thụ tri thức, mà còn nuôi dưỡng nhân cách – rèn luyện thể chất – bồi dưỡng tâm hồn, khơi dậy tinh thần công dân, ý thức kỷ luật và trách nhiệm xã hội; hình thành lớp người "vừa giỏi giang, vừa nhân ái, vừa kiên cường".
Đó không chỉ là mục tiêu của giáo dục, mà còn là khát vọng của cả dân tộc. Và hành trình ấy, có lẽ bắt đầu từ những điều tưởng chừng giản dị như việc thắp sáng một ước mơ tuổi thơ của trẻ.
Trung thu không chỉ là niềm vui của trẻ thơ, mà còn là dịp để người lớn soi mình. Trăng tròn là biểu tượng của đoàn viên, trọn vẹn như nhắc nhở mỗi chúng ta về trách nhiệm tạo dựng môi trường để con trẻ được lớn lên toàn vẹn cả về tri thức, nhân cách và ước mơ.
Có những vùng quê, nơi trẻ em chưa biết đến một đêm Trung thu đúng nghĩa; những ngôi trường vùng sâu, vùng xa còn thiếu ánh điện. Nhưng cũng chính ở đó, người ta dễ dàng bắt gặp những khoảnh khắc xúc động như thầy cô tự tay làm bánh nướng, bánh dẻo, làm đèn lồng, cùng học trò chia sẻ niềm vui nhỏ bé. Ánh sáng của những ngọn nến trong chiếc đèn ông sao nơi miền núi hay hải đảo xa xôi đôi khi không rực rỡ như phố thị nhưng lại ấm áp đến lạ kỳ.
Trung thu năm nay rất khác, khi miền Trung và các tỉnh miền Bắc vừa trải qua mất mát do cơn bão số 10 gây ra và đang chịu ảnh hưởng bởi cơn bão số 11. Nhiều ngôi nhà bị cuốn trôi, nhiều đứa trẻ không đến trường, không còn sách vở. Nhiều đứa trẻ sẽ không được đón Trung thu trọn vẹn. Hôm nay, học sinh Hà Nội nghỉ học, chuyển sang hình thức học tuyến...
Có người nói, "Trung thu năm nay, trăng có thể bị che khuất nhưng ánh sáng của yêu thương chưa từng lụi tắt". Thật vậy, Trung thu mùa bão lũ, nhiều đứa trẻ sẽ không có bánh nướng bánh dẻo, không có đèn ông sao, không được rước đèn trông trăng nhưng chắc hẳn niềm tin và ước mơ trẻ thơ vẫn tồn tại.
Đổi mới mạnh mẽ ngành Giáo dục có thể bắt đầu từ việc thắp lên những ước mơ của con trẻ. Bởi mọi đổi mới thực chất đều phải bắt đầu từ con người. Một nền giáo dục đổi mới không chỉ nằm ở chương trình, sách giáo khoa hay phương pháp giảng dạy, mà nằm ở việc giáo dục biết lắng nghe, khơi gợi và nuôi dưỡng ước mơ của học sinh. Khi mỗi đứa trẻ được học để hiểu chính mình, để dám ước mơ và được khuyến khích thực hiện ước mơ đó, thì khi ấy giáo dục mới thực sự đổi mới từ gốc.
Trẻ em có thể học nhanh hơn, hiểu sâu hơn khi các em được học trong niềm vui, trong cảm giác được tôn trọng và được thấu hiểu. Một giờ học có thể bắt đầu từ câu chuyện nhỏ về chiếc đèn Trung thu, hoặc câu chuyện kể về những đứa trẻ trong vùng bão lũ mất nhà cửa, mất sách vở nhưng mang thông điệp về tình bạn, về chia sẻ và trách nhiệm. Đó là khi giáo dục biết chạm đến trái tim, chứ không chỉ truyền đạt kiến thức.
Cô trò làm bánh Trung thu. (Ảnh: Nguyễn Trang)
Nhìn vào những thế hệ học sinh hôm nay, chúng ta dễ dàng nhận ra, các em thông minh, tự tin, năng động. Mỗi người thầy, người cô, mỗi bậc phụ huynh và mỗi chính sách giáo dục đều có thể góp phần thắp lên ước mơ của các em. Một lời động viên kịp lúc, một bài học truyền cảm hứng, hay một chương trình học giúp học sinh được thể hiện năng lực bản thân, tất cả đều có thể trở thành ánh trăng soi đường cho các em.
Trung thu vì thế, không chỉ là Tết thiếu nhi, mà còn là Tết của niềm tin, của hành trình gieo ước mơ. Từ những ước mơ hồn nhiên dưới ánh trăng Trung thu hôm nay, sẽ có những kỹ sư, bác sĩ, những nhà giáo gieo chữ nơi vùng xa... Bởi mọi ước mơ vĩ đại đều khởi đầu từ những khát vọng nhỏ bé.
Trách nhiệm của ngành Giáo dục và của toàn xã hội là không để những ước mơ ấy bị lụi tàn. Đó là lý do vì sao lời căn dặn của Tổng Bí thư Tô Lâm lại chạm đến trái tim bao người: “Phải xây dựng lớp người vừa giỏi giang, vừa nhân ái, vừa kiên cường”.
Ba phẩm chất ấy – trí tuệ, lòng nhân và ý chí như soi sáng hành trình đổi mới giáo dục. Giỏi giang để hội nhập và phát triển, nhân ái để biết sẻ chia và gìn giữ bản sắc dân tộc, kiên cường để đứng vững trước những biến động của thời cuộc. Và tất cả, bắt đầu từ ước mơ nhỏ, giản dị từ đêm trăng rằm nơi mỗi đứa trẻ.
Trong Thư chúc Tết Trung thu 2025 gửi các cháu thiếu niên, nhi đồng Việt Nam, Chủ tịch nước Lương Cường viết: "Tết Trung thu từ bao đời nay đã trở thành nét đẹp không thể thiếu trong đời sống văn hóa của người Việt Nam. Đây là dịp để các cháu vui chơi, sum họp, quây quần bên gia đình và bạn bè. Tuy nhiên, bác biết rằng, năm nay nhiều địa phương trên đất nước ta đang phải gồng mình chống chọi với bão lũ, mưa lớn kéo dài, gây thiệt hại to lớn về người và tài sản, ảnh hưởng nặng nề tới đời sống, sinh hoạt và học tập của các cháu. Bác xin chia sẻ và gửi lời thăm hỏi sâu sắc nhất đến các cháu và các gia đình đang chịu ảnh hưởng của thiên tai.
Bác tin rằng với sự quan tâm, chăm lo của Đảng, Nhà nước và tinh thần đoàn kết, yêu thương, sự đùm bọc của cả dân tộc, các cháu cùng gia đình sẽ vượt qua khó khăn, sớm ổn định cuộc sống, tiếp tục học tập, vui chơi và nuôi dưỡng ước mơ của mình".
Có lẽ trong mỗi người, ánh trăng không còn là điều xa xôi mà trở thành lời nhắc nhở gần gũi: Hãy biết lắng nghe ước mơ của con trẻ, cùng các em biến ước mơ ấy thành hiện thực. Để mỗi năm, khi trăng tròn, ta không chỉ thấy niềm vui, mà còn thấy tương lai đất nước đang tỏa sáng trong nụ cười của các em. Đúng như lời nhấn mạnh của Chủ tịch nước Lương Cường: "Bác mong các cháu không được may mắn, các cháu ở vùng lũ sẽ luôn cố gắng, không lùi bước trước khó khăn; các cháu hãy giữ mãi nụ cười hồn nhiên, trong sáng, thắp lên những ước mơ thật tươi đẹp, để sau cơn mưa bão cuộc sống lại tràn ngập ánh sáng và niềm vui!".
Nguyệt Hà