Tác giả Nông Văn Kim với chiếc máy ảnh quen thuộc trong mỗi chuyến đi.
Tác giả Nông Văn Kim sinh năm 1944, năm nay đã bước sang tuổi 81. Ông sống bình dị trong căn nhà nhỏ ngập tràn sách vở ở xã Nà Phặc. Trước khi gặp gỡ tác giả Nông Văn Kim, chúng tôi đã có dịp đọc những truyện ngắn đặc sắc của ông như: Đắng lình; Đáo tiên đỏ thắm; Người thợ săn cuối cùng ở Bản Giang… Vậy nên, chúng tôi khá bất ngờ khi biết ông chưa từng qua bất kỳ lớp đào tạo sáng tác chuyên nghiệp nào về sáng tác và ông cũng mới đến với văn học nghệ thuật sau khi nghỉ hưu vào năm 2003.
Ngay từ những ngày còn là học sinh cấp III, môn học yêu thích nhất của tác giả Nông Văn Kim là Ngữ văn. Ở những năm tháng ấy, thư viện nhà trường là nơi ông gắn bó và thường xuyên ngồi lại đến khi hết giờ. Các tác phẩm văn học trong nước, những cuốn tiểu thuyết kinh điển của văn học nước ngoài đều được ông chăm chú đọc từng trang. Để đáp ứng yêu cầu thực tế cuộc sống thời điểm ấy, sau khi tốt nghiệp THPT ông tạm gác lại đam mê, lựa chọn theo học ngành Nông nghiệp…
Thời gian làm ở ngành Nông nghiệp là hàng chục năm gắn bó với cơ sở, đó chính là kho tư liệu thực tiễn phong phú đối với ông. Ban đầu chỉ là những dòng ghi chú trong sổ công tác, không ngờ lại trở thành chất liệu sống động cho văn chương sau này.
Tác phẩm đầu tay Người thợ săn cuối cùng ở Bản Giang đánh dấu bước rẽ đặc biệt của ông với văn chương. Đây là truyện ngắn viết về những dòng cảm xúc của người thợ săn kỳ cựu, tài năng của Bản Giang, mang chủ đề về bảo vệ môi trường.
Qua ngòi bút sống động, tác giả Nông Văn Kim đưa đến người đọc nhiều chi tiết đắt về miền núi, như câu thoại bằng tiếng dân tộc, hay những thói quen của bà con vùng cao…Tác phẩm đã Giải Nhất trong cuộc thi “Sáng tác thơ, văn và ca khúc về Bắc Kạn lần thứ hai năm 2006 - 2009”.
Từ đó, ông liên tục đoạt nhiều giải thưởng văn học ở cấp tỉnh và Trung ương. Viết với tinh thần tri ân cuộc sống, ông dành toàn bộ thời gian, công sức và cả kinh phí cá nhân để rong ruổi khắp nơi tìm nhân vật. Có chuyến ông vào tận TP. Hồ Chí Minh chỉ để nghe một câu chuyện. Về đến nhà, ông lại cặm cụi bên chiếc máy ảnh cũ, mở sổ tay, lặng lẽ sống cùng nhân vật cho đến mờ sáng.
Cuối năm 2024 tác giả Nông Văn Kim ra mắt độc giả cuốn tiểu thuyết Những người con của núi do Nhà xuất bản Hồng Đức ấn hành. Tiểu thuyết được xây dựng trên ba nguyên mẫu có thật, phản ánh đời sống gian khổ của đồng bào dân tộc thiểu số vùng núi Hoa (Phja Bjoóc) trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
Không tô hồng hiện thực, ông khắc họa chân thực những hủ tục, sự nghèo khó, bóng tối phủ lên đời sống người dân vùng cao. Họ bị bóc lột bởi quân giặc, họ khổ sở vì những hủ tục lâu đời, nhưng từ bóng tối, họ đã can đảm đi qua chông gai để bước về phía ánh sáng. Mỗi nhân vật đều mang đến một góc nhìn cuộc sống khác nhau, tác giả đã tinh tế khắc họa nên những con người rất thật, gần gũi với cuộc sống đời thường.
Tiểu thuyết Những người con của núi đã vinh dự đoạt giải B, Giải thưởng sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học, báo chí về chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, đợt II, giai đoạn 2021-2025.
Hơn 80 tuổi, cụ ông người dân tộc Tày vẫn miệt mài bên chiếc bàn nhỏ cạnh cửa sổ. Thỉnh thoảng, ông lại cùng chiếc xe máy vượt qua đèo dốc để tìm tư liệu. Với ông, từng chuyến đi, từng câu chuyện là một cách để “trí còn xanh”, để văn chương vẫn tiếp tục nảy mầm trong lòng núi rừng quê hương...
Bích Phượng