Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu trong một cuộc họp báo tại Kiev. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Theo hãng tin Reuters, động thái này đánh dấu một sự thay đổi lớn trong lập trường của Ukraine, quốc gia lâu nay coi việc gia nhập NATO là lá chắn an ninh trước các mối đe dọa từ Nga. Bước đi này cũng đáp ứng một trong những mục tiêu chính trong chiến dịch quân sự của Moskva, dù Kiev đến nay vẫn kiên quyết không nhượng bộ lãnh thổ.
Phát biểu ngày 14/12, Tổng thống Zelensky cho rằng việc Ukraine nhận các đảm bảo an ninh từ Mỹ, châu Âu và các đối tác khác thay cho tư cách thành viên NATO là một sự nhượng bộ đáng kể từ phía Kiev.
“Ngay từ đầu, mong muốn của Ukraine là gia nhập NATO, bởi đây là những đảm bảo an ninh thực sự. Tuy nhiên, một số đối tác tại Mỹ và châu Âu đã không ủng hộ hướng đi này. Do đó, các đảm bảo an ninh song phương giữa Ukraine và Mỹ, những cam kết tương tự như Điều 5 từ phía Mỹ, cùng với các đảm bảo an ninh từ các đồng minh châu Âu và các quốc gia khác như Canada, Nhật Bản, là cơ hội để ngăn chặn Nga. Và đó đã là một sự thỏa hiệp từ phía chúng tôi”, ông Zelensky nói khi trả lời câu hỏi của phóng viên qua ứng dụng WhatsApp, đồng thời nhấn mạnh rằng các đảm bảo an ninh này cần có tính ràng buộc pháp lý.
Trước đó, Tổng thống Zelensky đã kêu gọi một nền hòa bình “đáng trân trọng” và bảo đảm rằng Nga sẽ không tiến hành thêm các cuộc tấn công nhằm vào Ukraine. Tuyên bố được đưa ra khi ông chuẩn bị gặp các phái viên Mỹ và các đồng minh châu Âu tại Berlin, trong nỗ lực chấm dứt cuộc xung đột đẫm máu nhất tại châu Âu kể từ Thế chiến thứ hai.
Mặc dù thành phần chính xác của các cuộc đàm phán trong hai ngày 14 - 15/12 chưa được công bố, một quan chức Mỹ cho biết phái viên của Tổng thống Donald Trump, ông Steve Witkoff, cùng ông Jared Kushner, con rể của Tổng thống, sẽ tới Đức để đàm phán với Ukraine và các đối tác châu Âu. Việc lựa chọn ông Witkoff, người đã dẫn dắt các cuộc trao đổi với Ukraine và Nga về đề xuất hòa bình của Mỹ, được xem là tín hiệu cho thấy Washington nhận thấy cơ hội đạt được tiến triển, gần bốn năm sau khi xung đột Nga - Ukraine bùng phát.
Tổng thống Zelensky cho biết Ukraine, các nước châu Âu và Mỹ đang xem xét một kế hoạch hòa bình được rút gọn từ 28 điểm ban đầu xuống còn 20 điểm. Ông nhấn mạnh rằng Kiev hiện không tiến hành bất kỳ cuộc đàm phán trực tiếp nào với Nga.
Nhà lãnh đạo Ukraine cũng cho rằng một lệnh ngừng bắn dọc theo các tuyến giao tranh hiện tại có thể là một lựa chọn công bằng. Trong khi đó, Nga yêu cầu Kiev rút lực lượng khỏi các khu vực phía Đông Donetsk và Luhansk mà Ukraine vẫn đang kiểm soát.
“Ukraine cần hòa bình trên cơ sở tôn trọng chủ quyền, và chúng tôi sẵn sàng làm việc một cách xây dựng nhất có thể. Những ngày tới sẽ tràn ngập các hoạt động ngoại giao, và điều cực kỳ quan trọng là các nỗ lực này phải mang lại kết quả”, ông Zelensky viết trên mạng xã hội X.
Thủ tướng Đức Friedrich Merz dự kiến sẽ tiếp đón Tổng thống Zelensky cùng các nhà lãnh đạo châu Âu tại một hội nghị thượng đỉnh ở thủ đô Berlin vào ngày 15/12. Đây được xem là bước đi mới nhất trong loạt động thái thể hiện sự ủng hộ công khai của các đồng minh châu Âu đối với Ukraine.
Anh, Pháp và Đức cũng đang phối hợp chặt chẽ nhằm hoàn thiện các đề xuất hòa bình do Mỹ đưa ra. Các đồng minh châu Âu mô tả đây là “thời điểm then chốt” có thể định hình tương lai của Ukraine, đồng thời tìm cách củng cố năng lực tài chính của Kiev bằng việc sử dụng các tài sản bị phong tỏa của ngân hàng trung ương Nga để tài trợ cho ngân sách quân sự và dân sự của Ukraine.
Bảo Hà/Báo Tin tức và Dân tộc