Ứng dụng công nghệ số vào giám sát, truy xuất nguồn gốc thủy sản

7 giờ trướcBài gốc

Nhằm khắc phục các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC) liên quan đến quy định về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU), thời gian qua, Trung tâm Quản lý khai thác các công trình thủy sản đã có nhiều hoạt động tuyên truyền pháp luật, kiểm tra, giám sát tại cảng, nhất là chứng nhận sản lượng và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác, từng bước góp phần nâng cao ý thức của ngư dân trong thực hiện các quy định chống khai thác IUU.

Ứng dụng công nghệ số

Ông Nguyễn Kim Long - Giám đốc Trung tâm Quản lý khai thác các công trình thủy sản cho biết: "Hiện nay, toàn tỉnh có 9 cảng cá, trong đó có 3 cảng cá loại II (Hòn Rớ, Cà Ná, Ninh Chử) và 6 cảng cá loại III (Đá Bạc, Vĩnh Lương, Đại Lãnh, Quảng Hội, Đông Hải và Mỹ Tân), với tổng nguồn nhân lực 133 người, là lực lượng chủ công giám sát, truy xuất nguồn gốc thủy sản toàn tỉnh".

Hoạt động tại Cảng cá Đông Hải (phường Đông Hải).

Trong quá trình hoạt động, đơn vị tích cực ứng dụng công nghệ số vào kiểm soát, truy xuất nguồn gốc thủy sản, cụ thể ứng dụng hệ thống phần mềm truy xuất nguồn gốc thủy sản điện tử (eCDT). Đến nay, đơn vị đã bố trí cán bộ phụ trách vận hành, hướng dẫn và hỗ trợ chủ tàu, thuyền trưởng; các doanh nghiệp thu mua, chế biến đăng nhập tài khoản eCDT trên 4 máy tính bảng kiosk cài đặt phần mềm eCDT được lắp đặt tại các văn phòng đại diện thanh tra, kiểm soát nghề cá ở các cảng: Hòn Rớ, Đá Bạc, Vĩnh Lương và Đại Lãnh. Đồng thời, đã chỉ đạo các cảng cá thực hiện kiểm tra và xét duyệt thủ tục xuất, nhập bến của tàu cá, khai báo sản lượng cập cảng, cấp giấy biên nhận bốc dỡ thủy sản qua cảng và giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác trên hệ thống eCDT.

Nhân viên Cảng cá Hòn Rớ (phường Nam Nha Trang) thực hiện kiểm tra và xét duyệt thủ tục xuất, nhập bến của chủ tàu cá.

Đi đầu trong ứng dụng công nghệ số vào kiểm soát, truy xuất nguồn gốc thủy sản là Cảng cá Hòn Rớ (phường Nam Nha Trang). Cảng đang được đầu tư nâng cấp, cải tạo thành cảng cá loại I, trung bình tiếp nhận hơn 13.000 tấn thủy sản qua cảng/năm. Từ tháng 3-2024, cảng đã ứng dụng hệ thống eCDT và đang phát huy hiệu quả tích cực. Ông Nguyễn Văn Ba - Trưởng ban Quản lý Cảng cá Hòn Rớ và Chợ thủy sản Nam Trung Bộ, cho biết, 100% chủ tàu cá, thuyền trưởng đã thực hiện cài app eCDT, xác nhận sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng, truy xuất nguồn gốc thủy sản xuất khẩu mà doanh nghiệp thu mua thông qua cảng. Tại cảng cá, ban quản lý sẽ giám sát sản lượng thủy sản tàu cá bốc dỡ, đối chiếu với nhật ký khai thác điện tử và hệ thống giám sát hành trình, nếu khớp với nhau sẽ lưu số lượng lên hệ thống cơ sở nghề cá quốc gia và xác nhận sản lượng bốc dỡ cho chủ tàu cá. Các doanh nghiệp khi thu mua thủy sản từ các tàu cá bốc dỡ qua cảng sẽ được xác nhận nguồn gốc khi có nhu cầu. Tính đến ngày 3-7, hệ thống eCDT Cảng cá Hòn Rớ đã ghi nhận 2.056 lượt tàu xuất cảng, 2.009 lượt tàu cập cảng; sản lượng thủy sản qua cảng đạt 8.900 tấn; đã cấp 2.183 giấy biên nhận, 211 giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác với sản lượng hơn 5.137 tấn. “Ban đầu, người dân chưa quen sử dụng khai báo trên app nên còn bỡ ngỡ. Tuy nhiên, cán bộ cảng cá, bộ đội biên phòng và chính quyền địa phương đã hướng dẫn cài app, nhập thông tin, sau vài lần thao tác thì ngư dân tự cài đặt thành công, tiến hành khai báo trên app. Phần mềm này không chỉ hỗ trợ ngư dân khai báo xuất, nhập bến nhanh, thuận lợi, chính xác, mà còn khắc phục được lỗi ghi hồi ký đối với những chủ tàu có nhiều tàu cá”, ông Ba cho biết thêm.

Góp phần gỡ “thẻ vàng”

Mặc dù các cấp, ngành đã phối hợp tuyên truyền Luật Thủy sản năm 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành luật sâu rộng song hiện nay vẫn còn một bộ phận ngư dân chưa thực hiện đăng ký tàu cá cập cảng, rời cảng và ghi nộp nhật ký, báo cáo khai thác theo quy định, nhất là những tàu cá có chiều dài dưới 15m và các tàu cá ở vùng bãi ngang. Song song với đó, hạ tầng công nghệ thông tin ở một số cảng cá khu vực phía nam Khánh Hòa chưa đồng bộ, đôi lúc đã làm gián đoạn quá trình khai báo eCDT, gây không ít khó khăn cho ngư dân trong việc thực hiện khai báo rời, cập cảng qua hệ thống eCDT…

Ông Nguyễn Kim Long cho biết, xác định việc ghi nhật ký khai thác và truy xuất nguồn gốc thủy sản điện tử là yêu cầu cấp bách để minh bạch hóa sản lượng khai thác, góp phần gỡ “thẻ vàng” IUU theo khuyến nghị của Đoàn kiểm tra EC, cũng như nâng cao hiệu quả quản lý ngành thủy sản, Trung tâm Quản lý khai thác các công trình thủy sản sẽ phối hợp với Chi cục Thủy sản, Biển và Hải đảo, Bộ đội Biên phòng và chính quyền địa phương tiếp tục mở các lớp tập huấn, hướng dẫn sử dụng phần mềm eCDT cho ngư dân, chủ tàu, doanh nghiệp tại các cảng cá; đồng thời mở rộng cho các bến cá địa phương áp dụng phần mềm eCDT để truy xuất nguồn gốc thủy sản.

Vận chuyển hải sản tại Cảng cá Đông Hải (phường Đông Hải).

Bên cạnh đó, để triển khai hệ thống eCDT có hiệu quả, toàn chuỗi và đồng bộ, Trung tâm Quản lý khai thác các công trình thủy sản đã kiến nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường thành lập các văn phòng đại diện thanh tra, kiểm soát nghề cá và đầu tư trang thiết bị hạ tầng công nghệ thông tin tại các cảng cá: Quảng Hội, Cà Ná, Đông Hải, Mỹ Tân và Ninh Chử để kiểm tra, kiểm soát tàu cá rời, cập cảng trên hệ thống theo quy định; có các biện pháp chế tài xử lý nghiêm những tổ chức, cá nhân không thực hiện đúng quy định… phấn đấu 100% tàu cá trên địa bàn tỉnh ứng dụng eCDT. Trung tâm cũng chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tăng cường công tác tuyên truyền trên hệ thống phát thanh nội bộ cảng về những quy định pháp luật liên quan đến các lĩnh vực hoạt động của cảng cá; duy trì các cuộc đối thoại với các tổ chức, cá nhân hoạt động trong cảng để giải đáp vướng mắc kịp thời. Đồng thời, tập trung nguồn lực sớm đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng các cảng cá nhằm đảm bảo vệ sinh môi trường, an toàn vệ sinh thực phẩm và phục vụ tốt cho công tác chống khai thác IUU.

Tính đến đầu tháng 7-2025, toàn tỉnh có 1.295 tàu cá trên 15m đã thực hiện áp dụng eCDT; hệ thống eCDT ghi nhận có 6.893 lượt tàu xuất cảng, 6.678 lượt tàu cập cảng; sản lượng thủy sản qua cảng 16.262 tấn; đã cấp 2.263 giấy biên nhận, 211 giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác (SC) và 18 giấy chứng nhận thủy sản khai thác (CC).

THANH XUÂN

Nguồn Khánh Hòa : http://www.baokhanhhoa.vn/kinh-te/202507/ung-dung-cong-nghe-so-vao-giam-sat-truy-xuat-nguon-goc-thuy-san-7fa1850/