Vận hành chính quyền 2 cấp, người dân là “người kiểm thử” đầu tiên cho bộ máy mới. Thủ tục hành chính nhanh hơn, cán bộ gần gũi hơn, nhiều hồ sơ được xử lý trực tuyến, minh bạch, tiết kiệm thời gian… Đó là những phản hồi tích cực từ thực tiễn. Tuy nhiên, người dân cũng thẳng thắn góp ý: vẫn còn những xã chưa đồng bộ công nghệ thông tin, phần mềm, cán bộ còn lúng túng với công nghệ số… Những phản hồi ấy không chỉ là ghi nhận mà còn là động lực để chính quyền cơ sở điều chỉnh, hoàn thiện. Sự hài lòng của dân là thước đo thực chất nhất cho hiệu quả vận hành của chính quyền xã, phường mới.
Những phản hồi tích cực
Sau sáp nhập, tinh gọn tỉnh Cao Bằng từ 161 đơn vị hành chính cấp xã, phường giảm xuống còn 56 xã, phường. Điều này không chỉ thay đổi ranh giới địa lý mà còn đặt ra thách thức về cách tổ chức vận hành mới. Hệ thống chính quyền cấp xã buộc phải chuyển mình, tinh gọn hơn, chuyên nghiệp hơn, công nghệ hóa hơn. Và người dân, với vai trò trung tâm phục vụ - là người cảm nhận rõ nhất mọi thay đổi, từ nhỏ nhất đến sâu sắc nhất.
Không khó để bắt gặp sự hài lòng từ người dân tại các điểm tiếp dân, bộ phận một cửa, khu dân cư sau khi chính quyền mới đi vào vận hành. Tại xã Trường Hà, anh Nông Văn Thái, chủ cơ sở kinh doanh vật liệu xây dựng nhỏ ở Sóc Hà vừa hoàn thành thủ tục đăng ký hộ kinh doanh cá thể lần đầu thông qua hệ thống dịch vụ công trực tuyến, bày tỏ: Trước kia tôi tưởng đăng ký phải lên tỉnh. Nay xã làm được hết, nộp hồ sơ online xong đến ký là xong, có mã tra cứu luôn. Thủ tục rõ ràng, cán bộ xã gọi điện hỏi bổ sung cũng rất nhiệt tình.
Ở xã Đức Long, chị Hoàng Thị Mai, công nhân may về quê lập nghiệp cho biết: Trước kia muốn xin xác nhận lý lịch phải lên xã hai lần, giờ cán bộ scan hồ sơ gửi qua Zalo, báo trước thời gian đến lấy. Tiết kiệm được thời gian mà vẫn đúng quy định.
Nhiều người dân đánh giá cao việc rút ngắn thời gian xử lý thủ tục, cải thiện phong cách phục vụ, ứng dụng công nghệ để giảm tiếp xúc trực tiếp và chờ đợi. Đặc biệt, việc sử dụng chữ ký số, phần mềm điều hành tác nghiệp, hệ thống phản ánh hiện trường đã giúp tăng tính minh bạch, giảm đáng kể tình trạng “chờ đợi mòn mỏi” như trước.
Ông Phan Văn Cường, người cao tuổi ở phường Tân Giang nhận xét: Tôi thấy cán bộ trẻ giờ làm việc nhanh nhẹn, trả lời đúng hẹn. Nhiều thủ tục giờ làm được tại xã, không phải lên tỉnh nữa, dân chúng tôi đỡ vất vả.
Lãnh đạo Đảng ủy, UBND xã Trường Hà lắng nghe phản hồi, góp ý của bà con về vận hành mô hình chính quyền 2 cấp. Ảnh: Tiến Dũng
Doanh nghiệp nhỏ và thanh niên là “người kiểm thử hiện đại”
Không chỉ người cao tuổi hay cán bộ hưu trí, những người trẻ, doanh nghiệp nhỏ, nhóm công dân năng động nhất đang góp phần tích cực vào việc “kiểm thử” và thúc đẩy vận hành chính quyền số.
Anh Đàm Minh Tuấn, chủ quán cà phê ở xã Đông Khê cho biết: Tôi đăng ký kinh doanh hộ cá thể online, nhận kết quả qua gmail. Mọi thứ minh bạch, không phải gặp nhiều người. Trước còn e ngại làm giấy phép, giờ thấy đơn giản hơn nhiều.
Còn chị Hoàng Thị Hòa, sinh viên mới ra trường, đến làm thủ tục tại UBND xã Đàm Thủy chia sẻ: Tôi là thanh niên được Tổ thanh niên hỗ trợ công nghệ số của xã hướng dẫn ứng dụng phần mềm làm thủ tục hành chính lên UBND xã rất nhanh, gọn, tiết kiệm thời gian. Biết sử dụng công nghệ số, tôi hỗ trợ, hướng dẫn cho bà con ứng dụng các phần mềm trên điện thoại thông minh để gửi thủ tục cần làm qua Trung tâm Phục vụ hành chính công của xã, tiết kiệm thời gian, thúc đẩy chuyển đổi số trong nhân dân.
Lực lượng thanh niên năng động ở cơ sở với năng lực số tốt, khả năng thích ứng nhanh đang trở thành cầu nối giữa công nghệ với người dân. Đồng thời, họ cũng là lực lượng phản biện lành mạnh, thúc đẩy chính quyền đổi mới cách làm việc.
Góp ý của người dân giúp chính quyền hoàn thiện hơn
Trong bất kỳ cuộc cải cách nào, đặc biệt là cải cách hành chính, người dân là trung tâm, là đối tượng được phục vụ, là “người kiểm thử” mô hình chính quyền xã, phường mới. Mô hình chính quyền số xã, phường chỉ thực sự có ý nghĩa khi người dân cảm thấy dễ tiếp cận, được lắng nghe và được phục vụ tận tâm.
Phản hồi của mỗi người dân, xóm bản, tổ dân phố là những góp ý thẳng thắn, những lời cảm ơn nhỏ bé sau mỗi lần giải quyết hồ sơ chính là chứng nhận sống động nhất cho thành công của cuộc chuyển đổi tư duy hành chính tại tỉnh.
Bên cạnh sự hài lòng, người dân cũng không ngần ngại chỉ ra những “điểm nghẽn” ban đầu trong quá trình chuyển đổi mô hình chính quyền số. Những phản hồi này là minh chứng cho tinh thần cầu thị và dân chủ trong xây dựng, kiến tạo chính quyền phục vụ. Tại xã Phục Hòa, ông Dương Văn Hữu, cán bộ hưu trí góp ý: Máy tính thì có, phần mềm cũng chạy, nhưng cán bộ trẻ thì dùng nhanh, cán bộ lớn tuổi chưa quen. Có hôm chờ lâu vì máy lỗi hay chưa biết thao tác. Tôi thấy cần tăng tập huấn cho cán bộ nhiều hơn để cán bộ xử lý nhanh và chính xác.
Chị Hoàng Minh Hương, giáo viên ở xã Nguyễn Huệ chia sẻ: Dịch vụ công trực tuyến thì tốt, nhưng đôi lúc chưa đồng bộ dữ liệu. Tôi đăng ký online rồi, lên xã vẫn phải photocopy lại hồ sơ, nếu tích hợp hoàn toàn thì tốt hơn.
Nhiều người dân mong muốn các phần mềm nên liên thông mạnh mẽ hơn, hệ thống điện, mạng internet, đường truyền ổn định hơn, quan trọng nhất là cán bộ phải luôn sẵn sàng hướng dẫn cho người chưa quen thao tác số hóa.
Sự hài lòng của người dân là thước đo hiệu quả chính quyền mới trong cải cách hành chính, người dân không chỉ là người thụ hưởng, mà còn là người đánh giá, kiểm chứng, phản biện và đồng hành. Thành công của mô hình chính quyền 2 cấp, trong bối cảnh mới được “kiểm định” không phải qua báo cáo thành tích, mà qua chính mức độ hài lòng, phản hồi và niềm tin của nhân dân.
Sự thay đổi lớn nhất không nằm ở thiết bị hay phần mềm, mà ở chuyển biến tư duy phục vụ, từ thụ động sang chủ động, từ cứng nhắc sang linh hoạt, từ “làm cho xong” sang “làm để dân tin”.
Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Nông Thị Thanh Huyền nhận định: Hiện nay, tất cả xã, phường đã có hệ thống đánh giá mức độ hài lòng của người dân. Chúng tôi coi đây là công cụ quản trị, không phải hình thức. Sự hài lòng của dân là thước đo thành công của mô hình chính quyền mới vì dân phục vụ.
Bài cuối: Thầm lặng vững bước vượt khó - Những người kiến tạo chính quyền vì dân từ cơ sở
Trường Hà