Mỗi năm, vào tháng 7 âm lịch, ông Đỗ Khắc Hùng, 70 tuổi ở thôn Tân An 1, xã Bảo Hà lại háo hức chờ những quả hồng trong vườn chín để hái bán cho các thương lái đã đặt mua từ trước.
Năm nay, khi vào mùa hồng chín, gia đình ông Hùng rất phấn khởi vì được đón người dân và du khách dự Lễ hội đền Bảo Hà đến thăm, trải nghiệm hái hồng và thưởng thức những quả hồng chín ngay tại vườn. Khu vườn hồng cổ thụ trở thành điểm đến hấp dẫn, để lại nhiều cảm xúc cho những người đến trải nghiệm.
Chị Trần Thị Hoài Thu không khỏi ngỡ ngàng trước những cây hồng cổ thụ hàng chục năm tuổi sai trĩu quả. Là người dân xã Bảo Hà, nhưng chị Thu bảo ít thấy ở đâu có vườn hồng cổ thụ đẹp như vậy.
Chị Thu cho biết: Nhiều năm nay, vào mùa hồng chín, chúng tôi thường đi mua hồng để làm quà gửi cho bạn bè ở các tỉnh. Khi được thưởng thức những quả hồng giòn Bảo Hà, ai cũng khen ngon. Từ xưa, hồng không hạt của Bảo Hà đã rất nổi tiếng, đây là loại hồng giòn, ngọt, nên đặt làm quà cho du khách rất thích hợp.
Ông Đỗ Khắc Hùng - chủ nhân của vườn hồng cổ thụ rất phấn khởi vì mùa hồng chín năm nay có nhiều người dân, du khách đến tham quan. Ông Hùng bảo khu vườn hồng cổ thụ của gia đình có những cây trồng từ năm 1972, đến nay đã hơn 50 năm tuổi, những cây trồng sau cũng 25 năm tuổi. Nhìn bằng mắt thường có thể thấy những cây hồng già có thân và gốc to gần 1 người ôm, cây vươn cao, tán lá sum suê, trĩu nặng quả trên cành.
Ông Đỗ Khắc Hùng chia sẻ: Vườn hồng cổ thụ của gia đình tôi có diện tích hơn 1 ha, vào những năm được mùa quả, thu hoạch được 7 - 8 tấn hồng. Giá hồng ngâm trung bình từ 10 - 12 nghìn/1 kg, cuối vụ thì khoảng 15 - 20 nghìn. Hồng Bảo Hà chín vào mùa Thu, từ tháng 7 âm lịch trở đi. Khi quả chín hẳn sẽ có màu đỏ, vỏ căng mọng, nhìn rất hấp dẫn. Tuy nhiên, thời điểm hồng có thể thu hoạch được lại là từ khi vỏ quả từ màu xanh chuyển sang màu vàng. Khi đó, người dân sẽ hái quả hồng về ngâm nước khoảng 3 ngày, 3 đêm để loại bỏ bớt chất chát. Lúc này, hồng có vị giòn, ngọt, ăn một lần là nhớ mãi.
Không chỉ gia đình ông Hùng, tại xã Bảo Hà hiện nay còn có hàng trăm hộ dân khác trồng hồng. Xác định đây là loại cây ăn quả đem lại thu nhập ổn định cho người dân, chính quyền xã khuyến khích người dân bảo tồn, chăm sóc tốt các vườn hồng cổ và mở rộng diện tích trồng hồng mới gắn với phát triển du lịch, đồng thời cử cán bộ khuyến nông xuống hướng dẫn người dân thu hái quả, chăm sóc cây hồng đảm bảo kỹ thuật.
Anh Nguyễn Ngọc Huân, khuyến nông viên xã Bảo Hà cho biết: Quả hồng không hạt đạt tiêu chuẩn cao nhất là khi quả chuyển sang màu vàng. Vì thế, chúng tôi hướng dẫn người dân bắt đầu vào tháng 7 âm lịch mới thu hái quả. Trong quá trình thu hoạch, không thu hết một loạt mà thu dần dần vì hồng chín thành nhiều đợt khác nhau. Sau khi thu hái xong, cán bộ khuyến nông và cán bộ nông nghiệp sẽ hướng dẫn người dân đốn tỉa, tạo tán lại cho cây, sau đó bón phân để cây phát triển. Phân bón chủ yếu là phân hữu cơ đảm bảo đất đủ dinh dưỡng cho cây.
Trong khoảng 10 năm trở lại đây, cây hồng không hạt ở Bảo Hà đã đem lại nguồn thu nhập ổn định cho nhiều hộ dân và được địa phương xác định là loại cây ăn quả góp phần giúp người dân phát triển kinh tế. Hồng không hạt là một trong những cây ăn quả cho giá trị dinh dưỡng và giá trị kinh tế cao, được ngành nông nghiệp lựa chọn là sản phẩm đưa vào chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” cấp tỉnh.
Mỗi năm, vào tháng 7 âm lịch, xã Bảo Hà tổ chức Lễ hội đền Bảo Hà, thu hút hàng vạn du khách đến tham quan, chiêm bái. Đây cũng là dịp xã giới thiệu các sản phẩm đặc sản của địa phương để du khách thưởng thức. Những quả hồng không hạt Bảo Hà là món quà quý của vùng đất này, theo du khách đến mọi miền. Được biết, riêng năm 2024, Nhân dân xã Bảo Hà (cũ) đã thu hơn 2 tỷ đồng từ loại quả này.
Theo ông Nguyễn Thành Công, Phó Chủ tịch UBND xã Bảo Hà, hiện nay, hồng không hạt Bảo Hà đã được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao và được Cục Sở hữu trí tuệ công nhận nhãn hiệu tập thể “Hồng không hạt Bảo Hà”, khẳng định uy tín, chất lượng, góp phần đưa sản phẩm đến với người tiêu dùng. Trong thời gian tới, chính quyền xã Bảo Hà tiếp tục tuyên truyền, vận động Nhân dân bảo tồn, chăm sóc, nâng cao chất lượng sản phẩm hồng không hạt gắn với phát triển du lịch của địa phương.
Trần Tuấn Ngọc - Tất Đạt