Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường:Người gây ô nhiễm môi trường phải chịu trách nhiệm

4 giờ trướcBài gốc

Giảm chôn lấp, tăng tái chế và thu hồi năng lượng

Báo cáo với Đoàn giám sát “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành”, Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng nêu rõ, thời gian qua, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các bộ, ngành đã ban hành các văn bản hướng dẫn Luật Bảo vệ môi trường được Thủ tướng Chính phủ giao.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan phát biểu tại cuộc làm việc. Ảnh: Phạm Thắng

Chính phủ cũng ban hành các Nghị định để phân cấp, phân quyền, cắt giảm 83% thủ tục hành chính về đánh giá tác động môi trường và 87,5% về giấy phép môi trường và phân định thẩm quyền theo chính quyền địa phương 2 cấp.

Đáng lưu ý, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo nhiều giải pháp quyết liệt, kịp thời, linh hoạt, tháo gỡ điểm nghẽn chính sách, bảo đảm hài hòa trong phát triển. Nhờ đó, công tác bảo vệ môi trường đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

Quyền Bộ trưởng dẫn chứng, nội dung bảo vệ môi trường đã được lồng ghép vào quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh theo hướng phát triển bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu; việc đánh giá môi trường chiến lược đã được thực hiện hiệu quả đối với các chiến lược, quy hoạch.

Nhiều dự án xử lý nước thải, cải tạo sông, hồ ô nhiễm đã được thực hiện tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Tỷ lệ thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt ngày càng tăng và áp dụng công nghệ hiện đại. Tính riêng năm 2024, cả nước phát sinh khoảng 69.400 tấn/ngày, thu gom đạt 97,28% ở đô thị và 81,3% ở nông thôn. Các địa phương đang phát triển hạ tầng theo hướng hiện đại, giảm chôn lấp, tăng tái chế và thu hồi năng lượng…

Tuy nhiên, Quyền Bộ trưởng thừa nhận, tình trạng ô nhiễm nước tại một số khu vực chưa được giải quyết triệt để, tỷ lệ nước thải sinh hoạt được thu gom, xử lý còn thấp. Ô nhiễm môi trường không khí tại một số thành phố lớn tiếp tục diễn biến phức tạp, ngày càng gay gắt; chất thải rắn sinh hoạt được xử lý bằng phương pháp chôn lấp trực tiếp vẫn chiếm tỷ lệ cao.

Khẩn trương nghiên cứu đề xuất sửa đổi Luật Bảo vệ môi trường

Cho rằng Chính phủ đã ban hành các Nghị định có liên quan về bảo vệ môi trường, tuy nhiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi chỉ rõ, các Nghị định chưa bao gồm nội dung quy định lộ trình chuyển đổi, loại bỏ phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch, phương tiện giao thông gây ô nhiễm môi trường. Do đó, Bộ Xây dựng chưa có cơ sở để xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt kế hoạch thực hiện lộ trình theo nhiệm vụ được giao. UBND cấp tỉnh chưa có cơ sở để xây dựng, trình HĐND cấp tỉnh ban hành kế hoạch và tổ chức thực hiện kế hoạch chuyển đổi, loại bỏ phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch, phương tiện giao thông gây ô nhiễm môi trường.

Các đại biểu tham dự cuộc làm việc. Ảnh: Phạm Thắng

Nêu thực tế, hiện nay cơ bản các địa phương chưa thực hiện được chính sách phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tạ Đình Thi cho biết, một số địa phương kiến nghị Chính phủ điều chỉnh quy định phân loại chất thải rắn tại nguồn, cho phép địa phương căn cứ điều kiện thực tiễn về hạ tầng kỹ thuật thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt và định hướng công nghệ xử lý chất thải rắn sinh hoạt để xây dựng lộ trình triển khai phân loại phù hợp.

Từ thực tế nêu trên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tạ Đình Thi và các thành viên Đoàn giám sát đề nghị, Chính phủ cần chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát, ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về lò đốt chất thải. Đồng thời, hướng dẫn mô hình xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại đô thị và nông thôn; quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt; hướng dẫn hoạt động đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) lĩnh vực xử lý chất thải rắn sinh hoạt, nước thải để thu hút nguồn lực đầu tư tư nhân.

Chính phủ cũng cần rà soát, sửa đổi, bổ sung Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tiếng ồn, về chất lượng không khí; xây dựng tiêu chuẩn bảo quản và vận chuyển mẫu đối với quan trắc môi trường không khí, khí thải…

Chính phủ cần chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng khẩn trương xây dựng, trình Chính phủ xem xét ban hành “lộ trình chuyển đổi, loại bỏ phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch, phương tiện giao thông gây ô nhiễm môi trường”.

Ghi nhận Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã đưa ra nhiều quyết sách quan trọng, dành sự quan tâm đặc biệt cho công tác bảo vệ môi trường, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đánh giá cao ngay trong năm 2025, khi Đoàn giám sát của Quốc hội đang tiến hành giám sát, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 02/CT - TTg ngày 24/1/2025 về giải pháp cấp bách tăng cường công tác kiểm soát và xử lý ô nhiễm môi trường nước một số lưu vực sông. Mới đây nhất là Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 12/7/2025 về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường.

Trên cơ sở các bất cập đã được thành viên Đoàn giám sát chỉ ra, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp tục quan tâm, chỉ đạo tổ chức thực hiện có hiệu quả chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Chính phủ khẩn trương nghiên cứu đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo vệ môi trường để kịp thời tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc, bất cập, theo sát với tình hình thực tiễn; rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục hành chính về môi trường. Tiếp tục đẩy mạnh phân quyền, phân cấp, phân định trách nhiệm cho địa phương theo phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.

Tập trung hoàn thiện các chính sách hỗ trợ quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế carbon thấp; các quy định về quản lý tín chỉ carbon, hoạt động trao đổi tín chỉ carbon trong nước và ra nước ngoài trên cơ sở bảo vệ lợi ích quốc gia trước mắt và lâu dài.

Khẩn trương nghiên cứu, rà soát việc xây dựng, ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về môi trường, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, có lộ trình phù hợp tương đương với các quốc gia phát triển, trong đó điều kiện tiên quyết là chú trọng nâng cao chất lượng sống và sức khỏe của người dân tiến tới ngang bằng với quốc tế; cập nhật thường xuyên tiến bộ khoa học công nghệ, ngăn chặn có hiệu quả xu hướng chuyển dịch các dòng thải từ nước ngoài vào Việt Nam…

“Chính phủ cần hoàn thiện các hướng dẫn kỹ thuật, định mức, đơn giá phục vụ công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường, bảo đảm thực hiện nguyên tắc người gây ô nhiễm môi trường phải chịu trách nhiệm, tạo nguồn lực đầu tư trở lại cho bảo vệ môi trường”, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Anh Thảo

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/viec-thuc-hien-chinh-sach-phap-luat-ve-bao-ve-moi-truong-nguoi-gay-o-nhiem-moi-truong-phai-chiu-trach-nhiem-10387136.html