Xã hội hóa giám định tư pháp: Tăng cạnh tranh, giảm áp lực cho cơ quan Nhà nước

5 giờ trướcBài gốc

Mở rộng phạm vi thành lập văn phòng giám định tư pháp

Dự thảo Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) đang được Bộ Tư pháp, cơ quan chủ trì soạn thảo lấy ý kiến các cơ quan, đơn vịgồm 7 chương, 42 điều, sửa đổi, bổ sung 28 điều, bổ sung 6 điều.

Theođó, Bộ Tư pháp đề xuất sửa đổi toàn diện Luật Giám định tư pháp theo 6 nhóm vấn đề chính. Một trong những vấn đề được dư luận quan tâm là việc mở rộng phạm vi thành lập Văn phòng giám định tư pháp đối với một số lĩnh vực giám định tư pháp mà tổ chức, cá nhân trong xã hội có nhu cầu lớn, thường xuyên (ADN, kỹ thuật số và điện tử) bảo đảm chủ trương xã hội hóa hoạt động giám định tư pháp khả thi, phù hợp với thực tiễn, từng bước hình thành và phát triển nghề giám định tư pháp (Điều 16 dự thảo Luật).

Chuyên gia cho rằng, đây là bước đi vừa nhằm đáp ứng nhu cầu giám định ngày càng tăng, vừa mở ra cơ hội hình thành một thị trường dịch vụ giám định tư pháp đa dạng và chuyên nghiệp.

Dự thảo sửa đổi Luật Giám định Tư pháp lỳ vọng sẽ giảm áp lực cho cơ quan nhà nước. Ảnh minh họa

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, Luật sư Diệp Năng Bình, Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh Thông Luậtchia sẻ, với quy định này, phạm vi thành lập văn phòng giám định tư pháp đã được mở rộng đáng kể so với Luật Giám định tư pháp năm 2012, không chỉ giới hạn trong chuyên môn về pháp y, pháp y tâm thần và định giá tài sản mà còn bao gồm nhiều lĩnh vực chuyên sâu như ADN, kỹ thuật số và điện tử, tài chính, ngân hàng, xây dựng, cổ vật di vật, bản quyền tác giả…

Đây là những lĩnh vực mà nhu cầu giám định trong xã hội đang gia tăng nhanh, đặc biệt trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh và các tranh chấp kinh tế, dân sự, hình sự ngày càng phức tạp.

Tăng cạnh tranh, thúc đẩy chất lượng dịch vụ

Luật sư Diệp Năng Bình chorằng: “Từ đề xuất này, chúngta hoàn toàn có cơ sở để kỳ vọng hình thành một thị trường dịch vụ giám định tư pháp đa ngành. Khi pháp luật cho phép nhiều lĩnh vực cùng tham gia, các tổ chức, cá nhân có chuyên môn sẽ có động lực mở văn phòng, đầu tư trang thiết bị, nhân sự, công nghệ.

Sự tham gia của khu vực ngoài công lập không chỉ tạo ra tính cạnh tranh lành mạnh, thúc đẩy chất lượng dịch vụ, mà còn giúp thị trường giám định tư pháp đa dạng hóa sản phẩm, đáp ứng nhu cầu từ các tranh chấp dân sự, thương mại...”.

Luật sư này cũng phân tích thêm, cạnh tranh lành mạnh sẽ buộc các tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ giám định phải liên tục nâng cao năng lực chuyên môn, đầu tư công nghệ hiện đại, áp dụng quy trình kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt.

Bởilẽ, một đơn vị chỉ cần để xảy ra sai sót, kết quả giám định thiếu khách quan, uy tín sẽ bị tổn hại nghiêm trọng và khó có cơ hội lấy lại. Chính vì vậy, cạnh tranh lành mạnh tạo ra áp lực tích cực để mọi chủ thể nâng chuẩn dịch vụ, từ đó mang lại lợi ích thiết thực cho người sử dụng và toàn hệ thống pháp luật.

Tuy nhiên, để cạnh tranh thực sự lành mạnh, cần một khung pháp lý rõ ràng và cơ chế giám sát nghiêm minh. Nhà nước phải bảo đảm sân chơi công bằng, không phân biệt đối xử giữa đơn vị công lập và tư nhân, đồng thời công bố công khai danh sách tổ chức, cá nhân đủ điều kiện hành nghề, lĩnh vực chuyên môn và lịch sử hoạt động. Bên cạnh đó, chế tài xử lý vi phạm phải đủ mạnh để răn đe các hành vi như hạ giá phá chuẩn chất lượng, làm sai lệch kết quả, hay quảng cáo sai sự thật về năng lực giám định.

Giảmáp lực cho cơ quan Nhà nước

Vị luật sư này cũng cho hay, việc thúc đẩy xã hội hóa trong lĩnh vực giám định tư pháp chắc chắn sẽ đóng góp tích cực vào định hướng giảm tải công việc, áp lực cho cơ quan Nhà nước. Hiện nay, nhiều cơ quan giám định công lập đang chịu áp lực lớn, thời gian chờ đợi kết quả giám định kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết vụ án và quyền lợi của các bên.

“Hệ thống giám định tư pháp hiện nay đang phải gánh một khối lượng công việc rất lớn, đa dạng từ hình sự, dân sự, kinh tế cho tới môi trường, y tế. Hệthống giám định tư pháp công lập vừa phải đảm bảo tính pháp lý, vừa đáp ứng tiến độdẫn tới tình trạng quá tải”, luật sư này cho hay.

Xã hội hóa giám định tư pháp đa ngành, nếu được triển khai với khung pháp lý đầy đủ, sẽ là giải pháp chiến lược để giảm áp lực cho Nhà nước. Khi có sự tham gia của các tổ chức, cá nhân đủ điều kiện, lượng hồ sơ giám định sẽ được phân tán, giúp các đơn vị công lập tập trung xử lý những vụ việc đặc biệt quan trọng hoặc đòi hỏi chuyên môn cao. Điều này vừa rút ngắn thời gian giải quyết, vừa hạn chế tình trạng “nghẽn” trong hệ thống tố tụng.

“Khi có thêm nhiều văn phòng giám định tư pháp ngoài công lập, các tổ chức, cá nhân, cơ quan tiến hành tố tụng có thể chủ động lựa chọn đơn vị giám định, từ đó rút ngắn đáng kể thời gian giám định, giảm tình trạng ùn tắc hồ sơ, đồng thời vẫn bảo đảm chất lượng chuyên môn nếu được kiểm soát tốt theo quy định pháp luật”, luật sư Bình khẳng định.

Điều 16 dự thảo Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) quy định:Văn phòng giám định tư pháp là tổ chức giám định tư pháp ngoài công lập, được thành lập trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, xây dựng và các chuyên ngành cổ vật, di vật, bản quyền tác giả, ADN, kỹ thuật số và điện tử.Văn phòng giám định tư pháp do 1 giám định viên tư pháp thành lập thì được tổ chức và hoạt động theo loại hình doanh nghiệp tư nhân. Văn phòng giám định tư pháp do 2 giám định viên tư pháp trở lên thành lập thì được tổ chức và hoạt động theo loại hình công ty hợp danh.Người đại diện theo pháp luật của Văn phòng giám định tư pháp là Trưởng văn phòng. Trưởng văn phòng giám định tư pháp phải là giám định viên tư pháp.

An Bình

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/xa-hoi-hoa-giam-dinh-tu-phap-tang-canh-tranh-giam-ap-luc-nha-nuoc-414791.html