LTS: Chỉ đạo quyết liệt từ Chính phủ là phải hoàn thành việc xóa nhà tạm, nhà dột nát trên toàn quốc trước ngày 31-8-2025, riêng với người có công là trước ngày 27-7-2025. Đây không chỉ là chỉ tiêu hành chính, mà còn là chương trình hành động đậm tính nhân văn, thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” và tinh thần sẻ chia của dân tộc. Xây lại mái nhà cũng góp phần bồi đắp niềm tin vào tình người, vào sức mạnh đoàn kết, sự sẻ chia, đồng hành của cộng đồng và của cấp ủy, chính quyền các cấp.
Những mảnh đời được an cư
Đến căn nhà nhỏ ở ấp 3, xã Hưng Long, cách trung tâm TPHCM gần 30km, như trở về một miền quê yên tĩnh, nơi nhịp sống lặng lẽ trôi qua bên những đồng lúa xanh mát. Trên con đường đá nhỏ, căn nhà của ông Phạm Hồng Nhân nổi bật giữa xóm: tường mới sơn xanh, nền lát gạch sạch bóng, mái tôn chắc chắn. Ông Nhân đang lom khom lau từng ô gạch trước cửa. Dù mang căn bệnh thận giai đoạn 4, ông vẫn tỉ mỉ chăm chút tổ ấm của mình. Nó chính là giấc mơ suốt đời của vợ chồng ông, một mái nhà không còn dột nát, được xây mới vào tháng 1-2025 nhờ chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát của thành phố.
Niềm vui của bà Nguyễn Thu Hồng, ngụ đường Âu Dương Lân (phường Chánh Hưng, TPHCM) khi nhận căn nhà mới. Ảnh: THÁI PHƯƠNG
Khi phát hiện mắc bệnh thận nặng, ông Nhân buộc phải chạy thận đều đặn vào các ngày thứ ba, thứ năm, thứ bảy mỗi tuần tại Bệnh viện Bình Tân. Mọi gánh nặng mưu sinh dồn lên đôi vai người vợ - bà Nguyễn Thị Hồng Nhung, trong khi con trai vẫn còn đi học. Mỗi ngày, bà Nhung thức dậy từ 3 giờ sáng, phụ bán hàng tại chợ Cây Trôm.
Lúc chúng tôi ghé thăm nhà, bà Nhung ở chợ, ông Nhân vừa dọn dẹp nhà cửa, vừa ngóng vợ về ăn cơm trưa. Trong ánh mắt hạnh phúc, ông kể về cái tết đầu tiên trong ngôi nhà mới, về những bữa cơm quây quần của gia đình bên nền gạch bóng mát. Lúc mới phát hiện bệnh, nghĩ cảnh vợ con khổ sở sống trong mái nhà xiêu vẹo, lòng ông đau như cắt. Trong một lần về nhà sau ca chạy thận, ông viết đơn gửi Ủy ban MTTQ Việt Nam xã, xin được hỗ trợ sửa nhà: “Tôi chỉ mong, lỡ có chuyện gì xảy ra, vợ con vẫn có chỗ ở đàng hoàng mà không phải nơm nớp lo toan như mình từng trải qua”.
Tâm nguyện ấy được chính quyền địa phương ghi nhận, hỗ trợ kịp thời. Chỉ sau vài tháng, căn nhà mới đã thành hình, không chỉ là nơi che nắng che mưa, mà còn là tia sáng mở ra cho cả gia đình một tương lai vững chãi hơn. Dù mỗi tuần vẫn ba buổi lặn lội đi chạy thận, dù cuộc sống còn nhiều vất vả, nhưng nụ cười ông Nhân mỗi khi nhắc đến “ngôi nhà ước mơ” khiến chúng tôi thêm hiểu: An cư là khởi đầu của mọi động lực.
Ông Phạm Hồng Nhân (xã Hưng Long, TPHCM) lau từng ô gạch trong căn nhà mơ ước của 2 vợ chồng. Ảnh: CẨM NƯƠNG
Đã qua ngày bàn giao nhà vài tháng, nhưng không khí ấm áp, hân hoan vẫn còn vương vấn trong căn nhà nhỏ số 305/9 Tùng Thiện Vương, phường Phú Định, TPHCM. Chủ nhân của căn nhà ấy là ông Nguyễn Văn Huệ, người cựu chiến binh 87 tuổi. “Từ giờ chẳng còn lo mưa dột, chẳng còn sợ nước ngập tràn vào nhà nữa”, ông rạng ngời niềm vui. Ông Huệ sinh ra ở vùng đất Đồng Khởi kiên cường, tuổi thơ của ông gắn liền với hình ảnh người cha biền biệt nơi chiến trường và người mẹ tần tảo nuôi giấu bộ đội. Những điều đó đã sớm nung nấu trong lòng ông ý chí được cầm súng chiến đấu, nối gót cha. Năm 1968, ông bị địch bắt và trải qua những tháng ngày tù đày khắc nghiệt. Khi đất nước giải phóng, ông đưa gia đình lên TPHCM lập nghiệp, tiếp tục cống hiến với nhiều vai trò khác nhau tại quận 8 (trước đây).
Dù vậy, gia đình 6 người của ông từng thuộc diện hộ nghèo, sống trong căn nhà mái tôn cũ kỹ, nền nhà thấp hơn mặt đường 0,3m. Mỗi khi trời mưa, nước từ ngoài tràn vào, nước từ cống thoát nước cũng trào ngược lên, khiến căn nhà chẳng khác nào một chiếc ao nhỏ. Tường nhà mục nát, gác gỗ mối mọt, xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Khi Ban quản lý Quỹ “Vì người nghèo” phường Phú Định (trước đây là phường Xóm Củi, quận 8) đến thăm, thấu hiểu được hoàn cảnh của gia đình, đã kêu gọi đóng góp 50 triệu đồng để giúp ông sửa chữa nhà. “Được hỗ trợ, chúng tôi mừng lắm. Đây không chỉ là một ngôi nhà được sửa khang trang mà còn là sự quan tâm, là tấm lòng của Đảng, Nhà nước và địa phương”, ông Huệ xúc động. Trong căn nhà mới, ông càng thêm vững tin vào những giá trị tốt đẹp của cuộc sống hôm nay.
Hạnh phúc lan tỏa trong căn nhà mới
“Cô Quí ơi, cô có nhà không?”, tiếng gọi quen thuộc vang lên ngoài cửa. Bà Ngô Nguyệt Quí (hơn 60 tuổi, đồng bào dân tộc Hoa, ngụ phường Phú Định) nhận ra giọng ông Nguyễn Hữu Thống, chuyên viên Văn phòng Đảng ủy phường, từng là Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam phường Xóm Củi, quận 8 trước đây.
Ông Nguyễn Văn Huệ, cựu chiến binh 87 tuổi, bên căn nhà vững chãi vừa được hỗ trợ sửa chữa. Ảnh: THU HOÀI
Bà Quí vồn vã đón ông vào nhà. Trên tay ông Thống là túi quà nhỏ, khiến bà ngại ngùng: “Chú lại mang quà cho dì cháu tôi rồi. Là ân nhân của gia đình, chú đến thăm đã quý lắm rồi…”. Cuối năm 2024, trong một lần đi bàn giao căn nhà được sửa chữa tại tuyến hẻm 87 Phong Phú, ông Thống nhìn thấy căn nhà của bà Quí xuống cấp trầm trọng. Một mái nhà tạm bợ, vách tôn mục, trần gỗ nứt gãy, điện đóm chằng chịt, là chốn nương thân của một người phụ nữ tuổi cao đang chăm sóc 2 cháu khuyết tật. Nếu không có ai giúp, căn nhà tươm tất hơn sẽ mãi nằm ngoài giấc mơ của bà Quí. Vậy là thay vì hỗ trợ quà, ông âm thầm cùng khu phố vận động hỗ trợ bà Quí một “mái nhà mới”. Từ vận động kinh phí, tìm nhà tài trợ, đến tháo gỡ thủ tục pháp lý rối rắm (vì người đứng tên chủ nhà đã mất, bà Quí lại không biết tiếng Việt, không đủ điều kiện xin phép), ông kiên trì từng bước. Đến Tết Nguyên đán 2025, căn nhà mới khang trang đã hoàn thiện, trao tay trong niềm xúc động không nói thành lời của bà Quí.
Sinh ra và lớn lên tại khu vực đông đồng bào dân tộc Hoa, từng sống trong hoàn cảnh nghèo khó và nhận được sự giúp đỡ từ cộng đồng, ông Thống thấu hiểu những chật vật thầm lặng mà người dân nơi đây phải vượt qua mỗi ngày. Chính sự thấu cảm ấy đã thôi thúc ông gắn bó với công tác an sinh, quan tâm tới từng hoàn cảnh, từng mái nhà. “Khi một công trình xây, sửa nhà được bàn giao, nhìn ngôi nhà khang trang hơn, gia đình người nhận nhà vui vẻ cùng ăn bữa cơm ấm cúng và hứa phấn đấu vươn lên trong cuộc sống, tôi thấy niềm hạnh phúc đó lan tỏa đến mình. Từ đó, tôi thêm động lực để tiếp tục cố gắng thực hiện tốt nhiệm vụ của mình”, ông Thống bày tỏ.
Quả ngọt nghĩa tình từ lòng dân
Cuối năm 2024, TPHCM ghi nhận 129 hộ nghèo và 196 hộ cận nghèo có nhu cầu cấp thiết cần xây dựng, sửa chữa nhà. Thành phố khi đó đặt mục tiêu hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát cho các đối tượng này vào cuối năm 2025. Chỉ chưa đầy nửa năm sau, TPHCM đã về đích sớm, trước ngày 30-4-2025, hoàn tất xây mới, sửa chữa 1.222 căn nhà cho người nghèo, cận nghèo và gia đình có công gặp khó khăn về nơi ở. Tổng kinh phí thực hiện hơn 70 tỷ đồng, hoàn toàn được vận động từ nguồn xã hội hóa, thông qua hệ thống MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội, ngân hàng và đơn vị, doanh nghiệp đồng hành trên địa bàn.
Theo bà Dương Thị Huyền Trâm, Trưởng Ban Công tác xã hội, Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM, đây là kết quả từ một chiến lược lâu dài và quyết liệt trong công tác an sinh xã hội. Với tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau”, TPHCM xác định việc chăm lo nhà ở cho người nghèo là nhiệm vụ cốt lõi, gắn với quá trình chỉnh trang đô thị và xây dựng một thành phố phát triển bền vững, nghĩa tình. Trong đó, 323 căn nhà được hỗ trợ sửa chữa từ nguồn kinh phí vận động của MTTQ Việt Nam TPHCM; 899 căn nhà do MTTQ các quận, huyện, phường, xã trước đây và các đoàn thể phối hợp thực hiện. Phong trào “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát” không chỉ là một chiến dịch xây dựng nhà ở, mà còn là hành trình kết nối hàng ngàn tấm lòng, hàng trăm tổ chức cùng chung một mục tiêu nhân văn: nâng chất lượng sống cho người dân, lan tỏa tình người trong cộng đồng.
Hơn cả những con số, đó là minh chứng rõ nét cho sức mạnh đoàn kết, cho khả năng quy tụ nguồn lực của cả hệ thống chính trị và cho tấm lòng nghĩa tình đặc trưng của TPHCM - luôn tiên phong bằng hành động cụ thể, thiết thực.
NHÓM PV