Tại tọa đàm “Giải pháp tăng trưởng xuất khẩu cao và bền vững” do Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương tổ chức sáng 16/12 tại Hà Nội, ông Nguyễn Anh Sơn, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho biết, dự kiến cả năm 2025, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam có thể vượt mốc 470 tỷ USD, tăng 16% so với năm 2024. Kết quả này tiếp tục khẳng định Việt Nam là một trong những nền kinh tế có độ mở cao, là điểm sáng trong bức tranh thương mại khu vực và toàn cầu.
Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam có thể vượt mốc 470 tỷ USD, tăng 16% so với năm 2024.
Tuy nhiên, lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu thẳng thắn nhìn nhận, bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận, xuất khẩu Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức mới.
Trên bình diện quốc tế, kinh tế thế giới phục hồi chậm, xung đột địa chính trị kéo dài, phân mảnh thương mại, xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng cùng với chủ nghĩa bảo hộ gia tăng dưới nhiều hình thức đang làm thu hẹp dần các dư địa tăng trưởng truyền thống.
Đặc biệt, các tiêu chuẩn mới về phát triển bền vững, giảm phát thải, truy xuất nguồn gốc, trách nhiệm xã hội và “xanh hóa” chuỗi cung ứng ngày càng trở thành điều kiện bắt buộc, tạo sức ép lớn đối với doanh nghiệp xuất khẩu, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Ngoài ra, hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam còn nhiều yếu tố chưa thực sự bền vững. Tăng trưởng xuất khẩu phụ thuộc đáng kể vào khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Khu vực doanh nghiệp trong nước chưa tham gia sâu vào các khâu có giá trị gia tăng cao trong chuỗi sản xuất và phân phối toàn cầu.
Nhiều ngành hàng còn phụ thuộc lớn vào nguồn nguyên liệu, linh kiện nhập khẩu, khiến hoạt động sản xuất và xuất khẩu dễ bị tổn thương trước các cú sốc bên ngoài và nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng.
Năng lực thiết kế, marketing quốc tế, xây dựng thương hiệu của doanh nghiệp còn hạn chế; khả năng đáp ứng đồng bộ các tiêu chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn xanh và tiêu chuẩn thị trường cao cấp của một bộ phận doanh nghiệp vẫn gặp nhiều khó khăn.
Trong bối cảnh Đảng và Nhà nước đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số trong những năm tới, ông Nguyễn Anh Sơn cho rằng xuất khẩu cần tiếp tục phát huy vai trò là động lực then chốt của nền kinh tế, song phải chuyển mạnh từ tăng trưởng theo chiều rộng sang chiều sâu, hiệu quả và bền vững. Trọng tâm là nâng cao giá trị gia tăng, hàm lượng công nghệ, tỷ lệ nội địa hóa và năng lực tự chủ của nền kinh tế, giảm dần sự phụ thuộc vào các lợi thế chi phí truyền thống.
Tại tọa đàm, các Bộ, ngành, hiệp hội ngành hàng, cộng đồng doanh nghiệp, các chuyên gia và nhà khoa học đã thảo luận phân tích tình hình xuất nhập khẩu thời gian qua, đặc biệt là những xu hướng mới đang định hình thương mại quốc tế và tác động trực tiếp đến doanh nghiệp Việt Nam.
Các đại biểu cũng trao đổi về yêu cầu nâng cao giá trị nội địa trong sản phẩm xuất khẩu, mở rộng dư địa tăng trưởng thông qua các hiệp định thương mại tự do (FTA), tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế, logistics và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
Trên cơ sở đó, Cục Xuất nhập khẩu sẽ tham mưu cho lãnh đạo Bộ Công Thương và Chính phủ các chính sách, giải pháp đột phá, khả thi và có thể triển khai ngay.
Đỗ Kiều