Xuất khẩu cá ngừ Việt Nam trước thách thức thuế quan Mỹ

5 giờ trướcBài gốc

Ngành cá ngừ Việt Nam ghi nhận kim ngạch xuất khẩu gần 1 tỷ USD trong năm 2024

Ngành cá ngừ Việt Nam cán mốc xuất khẩu ấn tượng

Theo Hiệp Hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (Vasep), năm 2024, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam ghi nhận bước tiến đáng kể với kim ngạch đạt 989 triệu USD, tăng 17% so với năm 2023. Trong đó, Mỹ tiếp tục là thị trường nhập khẩu (NK) lớn nhất, chiếm hơn 39% tổng giá trị xuất khẩu (XK). Tuy nhiên, chính sách thương mại từ phía Mỹ, đặc biệt là khả năng áp thuế quan mới của chính quyền Donald Trump, đang khiến các doanh nghiệp Việt Nam lo ngại. Những thay đổi này có thể ảnh hưởng lớn đến hoạt động XK cá ngừ trong thời gian tới.

Theo số liệu từ Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC), Việt Nam hiện là nguồn cung cá ngừ lớn thứ hai tại Mỹ, chỉ đứng sau Thái Lan. Trong nhiệm kỳ trước, ông Donald Trump từng áp thuế NK 10% lên cá ngừ Trung Quốc vào năm 2018, sau đó tăng lên 25% vào năm 2019. Khi đó, Trung Quốc là một trong năm quốc gia cung cấp cá ngừ hàng đầu cho Mỹ, đặc biệt nắm giữ thị phần lớn ở phân khúc loin cá ngừ hấp đông lạnh (mã HS16) nhờ giá rẻ. Việc tăng thuế đã buộc các nhà NK Mỹ phải tìm kiếm nguồn thay thế có mức giá cạnh tranh hơn, giúp Việt Nam gia tăng XK mạnh mẽ.

Dù chịu tác động từ đại dịch Covid-19 và khủng hoảng kinh tế toàn cầu, XK cá ngừ của Việt Nam sang Mỹ trong năm 2024 vẫn ghi nhận mức tăng trưởng 72% so với cách đây 8 năm. Trong đó, thịt/loin cá ngừ đông lạnh tiếp tục tăng trưởng ổn định, trong khi cá ngừ chế biến và đóng hộp lại có dấu hiệu suy giảm, đặc biệt là từ nửa cuối năm.

Nguồn: Vasep

Ở phân khúc cá ngừ đóng hộp, Việt Nam hiện là nhà cung cấp lớn thứ ba cho Mỹ, sau Thái Lan và Mexico. Trong năm qua, NK từ Mexico giảm trong khi NK từ Việt Nam tăng lên đáng kể. Đáng chú ý, với sản phẩm cá ngừ đóng hộp phục vụ ngành dịch vụ thực phẩm như nhà hàng, căng tin, dịch vụ ăn uống…, Việt Nam đã vượt qua Trung Quốc để trở thành nguồn cung lớn nhất của Mỹ.

Đối với phân khúc thịt/loin cá ngừ đông lạnh (mã HS030487), Việt Nam đứng thứ hai, sau Indonesia và trước Thái Lan. Mỹ đang giảm NK từ Thái Lan nhưng lại tăng NK từ Việt Nam và Indonesia, mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp cá ngừ Việt Nam.

Chính sách thuế quan mới của Mỹ và tác động đến cá ngừ Việt Nam

Vasep cho biết, ngày 1/2/2025, ngay sau khi nhậm chức, Tổng thống Donald Trump đã ký sắc lệnh áp thuế bổ sung lên hàng hóa NK từ ba đối tác thương mại lớn của Mỹ là Trung Quốc, Canada và Mexico. Cụ thể, Mỹ áp thêm 10% thuế đối với hàng nhập từ Trung Quốc từ ngày 4/2, trong khi mức thuế 25% lên hàng hóa từ Mexico và Canada đang tạm hoãn trong 30 ngày.

Quyết định này có thể đẩy giá cá ngừ đóng hộp tại Mỹ lên cao, ảnh hưởng đến sức mua của người tiêu dùng khi các nhà bán lẻ phải điều chỉnh giá bán. Hiện tại, cá ngừ vằn ngâm dầu đóng hộp nhập vào Mỹ chịu thuế từ 12,5% đến 35%, trừ khi quốc gia xuất khẩu có thỏa thuận ưu đãi thuế quan. Hiệp định Thương mại Mỹ - Mexico - Canada (USMCA) do ông Trump ký năm 2020 vẫn đang có hiệu lực, giúp Mexico và Canada được hưởng mức thuế ưu đãi đối với nhiều mặt hàng, bao gồm cá ngừ. Nếu các cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ với Mexico và Canada thất bại, XK cá ngừ của hai nước này có thể suy giảm đáng kể.

Tương tự, Trung Quốc cũng sẽ gặp khó khăn khi XK cá ngừ sang Mỹ do chịu thuế bổ sung. Điều này có thể mở ra cơ hội cho các nhà XK cá ngừ Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường Mỹ, tận dụng lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh các đối thủ lớn đang gặp bất lợi.

Theo ông Phạm Quang Vinh, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Mỹ, thâm hụt thương mại giữa Mỹ và Việt Nam là một vấn đề mang tính tương hỗ khách quan trong thương mại quốc tế. Nếu Mỹ hạn chế NK từ Trung Quốc, nước này sẽ phải tăng cường NK từ các thị trường khác, trong đó Việt Nam là một trong những quốc gia có lợi thế. Đây có thể là thời điểm quan trọng để doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh XK cá ngừ sang Mỹ và củng cố vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Cẩm Vân

Nguồn Thị Trường Tài Chính : https://thitruongtaichinh.kinhtedothi.vn/tai-chinh/xuat-khau-ca-ngu-viet-nam-truoc-thach-thuc-thue-quan-my-136602.html