Xung đột Nga-Ukraine: Xuất hiện sự kết hợp có thể phá vỡ thế cân bằng mong manh

8 giờ trướcBài gốc

Thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất (UAV FPV) điều khiển bằng cáp quang của Ukraine. Ảnh: Bộ Quốc phòng Ukraine/X

Chuyên trang quân sự TWZ cho biết thiết bị bay không người lái (UAV) điều khiển bằng cáp quang của Liên bang Nga giờ đã vươn tới các thành phố sâu trong lãnh thổ Ukraine.

Cuộc tấn công vào thành phố Kramatorsk là dấu hiệu báo trước cho những gì sắp diễn ra ở những nơi khác, khi các thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất (FPV) có độ bền cao này đang mở rộng tầm hoạt động.

Theo Hội đồng thành phố Kramatorsk, vào ngày 5/10 vừa qua, lần đầu tiên một thiết bị bay không người lái FPV điều khiển bằng cáp quang của Liên bang Nga đã thực hiện một cuộc tấn công chính xác trong phạm vi thành phố. Mặc dù không có thương vong, nhưng việc một thiết bị như vậy tấn công vào một trong những thành phố lớn nhất miền Đông đã làm dấy lên hồi chuông cảnh báo tại Ukraine.

Không giống như các thiết bị bay không người lái FPV điều khiển bằng sóng vô tuyến, loại thiết bị bay không người lái FPV sử dụng cuộn dây cáp quang dài để kết nối với người điều khiển hoàn toàn miễn nhiễm với việc gây nhiễu điện tử hoặc bị cản trở bởi địa hình. Tuy có nhược điểm là tầm hoạt động bị giới hạn bởi độ dài dây cáp và khả năng cơ động kém hơn, nhưng chúng cực kỳ nguy hiểm nhờ khả năng chống nhiễu, đặc biệt là phạm vi tấn công của chúng đang không ngừng được mở rộng.

Trước khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra vào tháng 2/2022, thành phố Kramatorsk có khoảng 200.000 dân, nhưng nay chỉ còn một nửa. Thành phố này nằm cách tiền tuyến gần 20 km và đã nhiều lần hứng chịu các cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái FPV điều khiển bằng sóng vô tuyến. Việc Liên bang Nga mở rộng tầm hoạt động của các thiết bị bay không người lái FPV điều khiển bằng cáp quang khiến tuyến sau trở nên mong manh hơn và tạo ra mối đe dọa ngày càng lớn đối với dân thường.

“Chỉ một vụ tấn công và một chiếc xe bị phá hủy không làm thay đổi cục diện an ninh, nhưng nó lại thể hiện một xu hướng”, đài Radio Liberty của Ukraine nhận định.

Theo Radio Liberty, thông qua vụ việc xảy ra ngày 5/10, quân Nga đã chứng minh được khả năng tấn công và sự dễ tổn thương của một trung tâm hành chính ở tỉnh Donetsk bằng công nghệ cáp quang. Nếu quy mô các cuộc tấn công này được mở rộng, sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến hậu cần quân sự và dân sự, tạo tiền đề cho các đợt tấn công trong tương lai.

Video do thiết bị ghi lại cho thấy hình ảnh cực kỳ rõ nét - đặc điểm nổi bật của thiết bị bay không người lái FPV điều khiển bằng cáp quang. Trong khi đó, tín hiệu video từ thiết bị điều khiển bằng sóng vô tuyến thường bị nhiễu và ngắt quãng, đặc biệt trong khu vực đô thị nhiều tòa nhà cao tầng. Đoạn video còn cho thấy thiết bị bay trên một con phố yên bình, sau đó ngoặt gấp và lao vào một chiếc bán tải đỗ cạnh tòa chung cư – loại xe mà nhiều binh sĩ Ukraine thường sử dụng (xem video bên dưới. Nguồn: X/Serhii Sternenko).

Cả Liên bang Nga và Ukraine đều đã phát triển loại thiết bị bay không người lái FPV điều khiển bằng cáp quang có thể bay xa tới hơn 40 km, dù phần lớn chỉ hoạt động trong phạm vi ngắn hơn. Nỗ lực mở rộng tầm hoạt động vượt 50 km vẫn đang được tiến hành và điều này đặt các lực lượng ở tuyến sau cùng dân thường trước nguy cơ nghiêm trọng.

Liên bang Nga là bên đầu tiên sử dụng công nghệ điều khiển UAV bằng cáp quang, bắt đầu từ mùa xuân năm 2024, và Ukraine đã nhanh chóng làm theo. Việc sử dụng cáp quang để truyền tín hiệu điều khiển đã trở nên phổ biến đến mức nhiều cánh đồng từng dùng cho nông nghiệp nay bị phủ kín dây cáp.

Ông Serhii Sternenko – một trong những người dẫn đầu các nỗ lực phát triển công nghệ quốc phòng của Ukraine – cảnh báo rằng phạm vi hoạt động ngày càng xa của thiết bị bay không người lái FPV điều khiển bằng cáp quang là “đáng lo ngại”.

Trong một bài viết trên nền tảng mạng xã hội X, ông Sternenko nhấn mạnh: “Không còn vùng an toàn nào trong phạm vi 30 km tính từ tiền tuyến. Các quan chức địa phương cần hiểu rõ điều này”.

Ông Sternenko đã lên tiếng kêu gọi các thành phố ở Ukraine lập tức triển khai biện pháp bảo vệ dân thường với đề xuất: “Tất cả các khu dân cư trong vùng cần dựng lưới chống thiết bị bay không người lái để chặn đường bay của chúng”.

Ông Sternenko đồng thời đăng video về một tuyến đường có mái lưới bảo vệ – biện pháp mà Liên bang Nga khởi xướng và Ukraine hiện đang áp dụng để bảo vệ xe quân sự và tòa nhà khỏi các cuộc tấn công.

Ngoài ra, ông Sternenko cho rằng nên hạn chế việc dân thường di chuyển trên đường phố và tiến hành sơ tán khu vực dân cư không thiết yếu “vì công nghệ không ngừng tiến bộ, làm tình hình sẽ ngày càng tệ hơn”.

Dù có ưu điểm vượt trội về khả năng chống gây nhiễu và mở rộng phạm vi, nhưng thiết bị bay không người lái điều khiển bằng cáp quang vẫn có hạn chế: cuộn dây lớn khiến chúng nặng và kém linh hoạt hơn.

Theo ông Andriy Hyrtseniuk, Giám đốc Trung tâm Công nghệ quốc phòng Brave1 của Ukraine, yếu tố môi trường cũng ảnh hưởng đáng kể: “Chỉ vì dây cáp dài 40km không có nghĩa là thiết bị sẽ bay xa được như vậy, vì gió và chuyển động của dây sẽ làm giảm tầm hoạt động thực tế”.

Ông Hyrtseniuk cho biết cả hai bên đang chạy đua để mở rộng phạm vi điều khiển: “Đây giống như trò mèo vờn chuột, và công nghệ đang tiến bộ rất nhanh”.

Ukraine ban đầu tụt hậu so với Liên bang Nga trong lĩnh vực này, nhưng hiện đang bắt kịp. Ông Hyrtseniuk cho biết: “Hiện nay hơn 35 công ty Ukraine đang sản xuất thiết bị bay không người lái FPV điều khiển bằng cáp quang, và quy mô đã ngang bằng Liên bang Nga. Cả hai bên đều đang thử nghiệm để tăng tầm hoạt động – và đã đạt được mức 40km”.

Mặc dù chiến tuyến ít biến động, nhưng sự xuất hiện của thiết bị bay không người lái FPV điều khiển bằng cáp quang tầm xa – kết hợp với các hệ thống điều khiển dùng mạng viễn thông và trí tuệ nhân tạo – có thể phá vỡ thế cân bằng mong manh hiện tại.

Hiện tại, thành phố Kramatorsk vẫn còn khoảng 100.000 dân, và những thiết bị bay không người lái FPV dẫn bằng cáp đang là mối đe dọa ngày càng rõ rệt. Khi phạm vi của chúng tiếp tục được mở rộng, việc phòng thủ chống lại loại vũ khí này sẽ càng trở nên khó khăn hơn.

UAV điều khiển bằng cáp quang được thiết kế cho Lực lượng vũ trang Ukraine. Ảnh:Getty Images.

Dưới đây là một số loại thiết bị bay không người lái điều khiển bằng cáp quang trong kho vũ khí của Liên bang Nga và Ukraine, theo thông tin của hãng thông tấn Anadolu của Thổ Nhĩ Kỳ.

Thiết bị bay không người lái điều khiển bằng cáp quang trong kho vũ khí của Ukraine

Ukraine đã thử nghiệm nhiều loại thiết bị bay không người lái điều khiển bằng cáp quang, bao gồm:

• HCX (Argus 30): Tầm hoạt động 20 km, trọng lượng 1,2 kg, có camera quang học và nhiệt, mang tải trọng 4 kg.

• Khyzak REBOFF: Thiết bị bay không người lái cảm tử có tầm cáp 5 km, phiên bản nâng cấp đạt 10 km và mang được 2 kg chất nổ.

• E-Banshee: Thiết bị bay không người lái sáu cánh quạt, được thử nghiệm thành công trong việc thả bom, nhưng một cuộn cáp 10 km bị rối trong một lần thử nghiệm.

• Black Widow Web 10: Thiết bị bay không người lái cảm tử có tầm cáp 5 km, mang tải trọng 2 kg chất nổ.

Ngày 2/1, Bộ Quốc phòng Ukraine công bố đã thử nghiệm hơn 12 thiết bị bay không người lái điều khiển bằng cáp quang sản xuất trong nước, mỗi chiếc mang được tối đa 3 kg chất nổ.

Thiết bị bay không người điều khiển bằng cáp quang trong kho vũ khí của Liên bang Nga

Từ năm 2024, Liên bang Nga đã triển khai thiết bị bay không người lái Knyaz Vandal of Novgorod (KVN), do NPC Ushkuy phát triển tại Novgorod. Thiết bị bay không người lái này có tầm hoạt động 20 km, mang được 3,5 kg chất nổ và được trang bị đầu đạn chống tăng PG-7V. Phía Ukraine đã thu giữ được một thiết bị bay không người lái KVN và phát hiện nó được trang bị cáp dài 10,8 km.

Ngoài KVN, Liên bang Nga còn sử dụng thiết bị bay không người lái Piranha-5, mang 1 kg chất nổ, hỗ trợ bộ binh trong phạm vi 1 đến 3 km, và Piranha-13, một thiết bị bay không người lái đa dụng có tải trọng lớn hơn cùng thiết bị bay không người lái cảm tử Product 55, do ZALA phát triển.

Thành Nam/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/xung-dot-ngaukraine-xuat-hien-su-ket-hop-co-the-pha-vo-the-can-bang-mong-manh-20251008205529343.htm