Nội dung
1. Thực phẩm siêu chế biến và đồ ăn nhanh
2. Thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ
3. Đồ uống có cồn và đồ uống chứa caffeine
4. Thực phẩm quá cay nóng không tốt cho người bệnh lao
5. Ngũ cốc tinh chế và đồ uống nhiều đường
Khi mắc bệnh lao, cơ thể người bệnh thường suy yếu, hệ miễn dịch cần được tăng cường tối đa để chống lại vi khuẩn. Đồng thời, các loại thuốc điều trị lao có thể gây ra nhiều tác dụng phụ như chán ăn, buồn nôn, tổn thương gan và rối loạn tiêu hóa.
Để quá trình điều trị đạt hiệu quả cao nhất và giảm thiểu các tác dụng phụ của thuốc, người bệnh lao nên biết rõ những loại thực phẩm nào nên ăn và những món nào cần kiêng kỵ.
Theo ThS.BS. Đặng Ngọc Hùng - Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng, mặc dù bệnh nhân lao phổi cần được bổ sung nhiều loại thực phẩm nhưng không phải loại thực phẩm nào cũng là tốt cho người bệnh. Mọi người cần nắm rõ người bệnh lao phổi nên ăn gì và kiêng gì để việc điều trị bệnh hiệu quả hơn.
Việc kiêng khem đúng cách sẽ giúp giảm gánh nặng cho gan, giảm nguy cơ tổn thương gan. Ăn đúng loại thực phẩm sẽ giúp giảm các triệu chứng khó chịu như đầy bụng, tiêu chảy, buồn nôn do thuốc, hạn chế tác dụng phụ của thuốc chống lao. Giúp cơ thể hấp thu tốt hơn các dưỡng chất cần thiết cho quá trình phục hồi.
Dưới đây là những nhóm thực phẩm người bệnh lao cần lưu ý hạn chế tối đa hoặc loại bỏ hoàn toàn khỏi chế độ ăn của mình trong thời gian điều trị:
1. Thực phẩm siêu chế biến và đồ ăn nhanh
Các loại thực phẩm như xúc xích, thịt nguội, đồ hộp, mì ăn liền, hamburger, khoai tây chiên, bánh kẹo đóng gói sẵn... thường chứa rất nhiều muối, đường và chất béo không lành mạnh, gây tăng gánh nặng cho tim mạch và hệ tiêu hóa.
Những thực phẩm này chứa rất ít dinh dưỡng, không cung cấp đủ vitamin, khoáng chất và chất xơ cần thiết cho quá trình phục hồi. Hơn nữa, chúng còn chứa nhiều chất phụ gia, chất bảo quản, có khả năng gây kích ứng đường tiêu hóa, làm tăng viêm và suy yếu hệ miễn dịch của người bệnh lao.
2. Thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ
Các món ăn được chế biến bằng cách chiên, xào ngập dầu như gà rán, thịt ba chỉ chiên giòn, nem rán... thường chứa rất nhiều chất béo không lành mạnh gây đầy bụng, khó tiêu, làm tăng gánh nặng cho dạ dày và đường ruột vốn đang nhạy cảm do thuốc. Các loại dầu mỡ chiên ở nhiệt độ cao có thể tạo ra các hợp chất gây viêm, không tốt cho cơ thể suy yếu.
3. Đồ uống có cồn và đồ uống chứa caffeine
Đây là nhóm đồ uống người bệnh cần tránh xa khi đang điều trị lao. Rượu, bia và đồ uống có cồn là "kẻ thù" số một của gan. Gan là cơ quan chính chuyển hóa thuốc điều trị lao. Uống rượu bia sẽ làm tăng gánh nặng cho gan, gây tổn thương gan nghiêm trọng và có thể làm giảm hiệu quả của thuốc.
Người bệnh nên hạn chế tiêu thụ các loại đồ uống như cà phê, trà đặc, nước tăng lực do chúng chứa caffeine có thể gây mất ngủ, căng thẳng thần kinh, làm người bệnh mệt mỏi hơn.
4. Thực phẩm quá cay nóng không tốt cho người bệnh lao
Người bệnh lao nên kiêng thực phẩm cay nóng, tránh làm kích ứng đường hô hấp.
Các loại gia vị cay nồng như ớt, tiêu, mù tạt, sa tế... có thể gây kích ứng mạnh đến niêm mạc đường tiêu hóa và đường hô hấp. Đối với người bệnh lao phổi, đồ cay nóng có thể làm tình trạng ho và khó chịu ở cổ họng trở nên trầm trọng hơn. Đồ ăn cay làm tăng cảm giác nóng rát, khó chịu ở dạ dày, đặc biệt nếu bệnh nhân có kèm các vấn đề về tiêu hóa.
ThS. BS. Đặng Ngọc Hùng - Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng:
Bệnh lao phổi liên quan đến đường hô hấp vì vậy những thực phẩm có tính cay nóng có thể khiến tình trạng bệnh trở nên xấu đi, triệu chứng ho trầm trọng hơn.
5. Ngũ cốc tinh chế và đồ uống nhiều đường
Ngũ cốc tinh chế bao gồm các sản phẩm từ bột mì trắng như bánh mì trắng, mì ống trắng, gạo trắng đã mất đi nhiều chất xơ và vitamin quan trọng trong quá trình chế biến.
Đồ uống có đường như nước ngọt có gas, nước ép trái cây đóng hộp nhiều đường... cung cấp lượng calo rỗng lớn mà ít dinh dưỡng, có thể làm tăng đường huyết đột ngột, không có lợi cho sức khỏe tổng thể.
Để nhanh chóng bình phục, người bệnh lao cần ưu tiên một chế độ ăn giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa và tăng cường sức đề kháng. Khi người bệnh đang ở giai đoạn cấp, cần cung cấp thực phẩm dễ tiêu hóa cùng với lượng nước từ 2-3l/mỗi ngày. Khi ở giai đoạn phục hồi, bệnh nhân lao phổi cần được cung cấp thêm thực phẩm chứa chất xơ và đạm.
Chế độ ăn của người bệnh lao nên tập trung vào các loại thực phẩm tươi, nguyên chất như rau xanh, trái cây tươi, thịt nạc, cá, trứng, sữa không đường và các loại ngũ cốc nguyên hạt. Nên chia nhỏ bữa ăn trong ngày để cơ thể hấp thu tốt nhất. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có được lời khuyên cá nhân hóa phù hợp nhất với tình trạng sức khỏe của mình.
Thiên Châu