'Bầu trời mở' với nhà đầu tư hàng không

11 giờ trướcBài gốc

Thực tiễn cho thấy, hàng không là lĩnh vực hội nhập quốc tế từ rất sớm và sâu rộng, là động lực tăng trưởng kinh tế quan trọng, có tác động lan tỏa đến nhiều ngành, lĩnh vực khác của nền kinh tế, góp phần mở rộng không gian phát triển của các địa phương, vùng và cả nước. Đây cũng là biểu tượng của hội nhập quốc tế, thể hiện sức mạnh công nghệ và năng lực cạnh tranh quốc gia của Việt Nam, gắn với nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng, an ninh và đối ngoại.

Với nền tảng pháp lý từ Luật Hàng không dân dụng năm 2009 và các quy định sửa đổi năm 2014, ngành hàng không đã từng bước khẳng định vị thế là một hạ tầng kinh tế chiến lược, góp phần đưa Việt Nam hội nhập sâu rộng và nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu.

Gần đây, hàng không dân dụng Việt Nam đứng trước những cơ hội và thách thức mới, trong đó có yêu cầu phải đa dạng hóa mô hình để đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và quốc tế; yêu cầu phải đổi mới phương thức quản lý, quản trị; phải tái cơ cấu nguồn lực, nhất là nhân lực có trình độ cao; đồng thời bảo đảm hài hòa giữa phát triển kinh tế với quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Có nghĩa, hàng không Việt Nam rất cần một “đường băng” pháp lý mới, giúp doanh nghiệp trong ngành tăng tốc, khơi thông các điểm nghẽn và tạo động lực bứt phá trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Mục tiêu đó đã được Chính phủ xác định rõ khi trình Quốc hội xem xét, thông qua Dự thảo Luật Hàng không dân dụng (sửa đổi).

Một trong những điểm nhấn quan trọng nhất của Dự thảo là việc cơ quan soạn thảo đã vận dụng tối đa tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TW, ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân (Nghị quyết 68). Dự thảo đã mở ra cơ chế bình đẳng cho các thành phần kinh tế tham gia đầu tư, xây dựng, khai thác cảng hàng không; khắc phục những vướng mắc trong đầu tư xây dựng tại các sân bay dùng chung giữa quốc phòng, an ninh và dân dụng.

Cơ chế mới không chỉ tạo hành lang pháp lý minh bạch cho phương thức hợp tác công - tư (PPP), mà còn thể hiện rõ tinh thần “huy động mọi nguồn lực xã hội cho phát triển hạ tầng” mà Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội lần thứ XIV của Đảng và Nghị quyết 68 nhấn mạnh. Theo đó, dù Nhà nước vẫn giữ quyền sở hữu công trình, nhưng doanh nghiệp được phép đầu tư, khai thác, thu hồi chi phí theo cơ chế phân bổ minh bạch. Đây chính là mô hình “đầu tư công - quản trị tư”, giúp vốn tư nhân chảy vào hạ tầng, mà không làm suy giảm vai trò chủ đạo của Nhà nước.

Bên cạnh đó, Dự thảo Luật trao quyền chủ động lớn hơn cho doanh nghiệp cảng hàng không trong đầu tư, cải tạo, mở rộng theo quy hoạch, giúp rút ngắn chu trình đầu tư và tăng tính linh hoạt. Như vậy, các doanh nghiệp chủ cảng hàng không hiện hữu, như ACV, cùng các tập đoàn hạ tầng tư nhân có thể huy động vốn và triển khai dự án, mà không phụ thuộc hoàn toàn vào ngân sách.

Với nhu cầu vốn đầu tư giai đoạn 2025 - 2030 ước đạt hơn 420.000 tỷ đồng, thì việc giải phóng năng lực của khu vực tư nhân là điều kiện tiên quyết để tránh điểm nghẽn hạ tầng - nhân tố đang cản trở đà tăng trưởng vận tải và du lịch.

Hiện tại, hệ thống pháp lý chưa có quy định ưu tiên hoặc bảo đảm quyền tiếp cận bình đẳng cho doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là các hãng hàng không trong đầu tư hạ tầng sân bay. Các điều kiện đầu tư chủ yếu tập trung vào doanh nghiệp nhà nước hoặc được chỉ định, chưa tạo điều kiện thuận lợi cho khu vực tư nhân tiếp cận việc phát triển các mô hình trung tâm logistics, nhà ga VIP hay Cơ sở Bảo dưỡng tàu bay (MRO).

Cùng với nỗ lực tháo gỡ các rào cản, nếu có thêm cơ chế ưu đãi tổng thể cho doanh nghiệp đầu tư vào ngành hàng không và công nghiệp phụ trợ (bao gồm tất cả các khâu, từ bảo dưỡng, sản xuất linh kiện, đào tạo nhân lực, đến nghiên cứu công nghệ bay và vật liệu mới), thì Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm dịch vụ và công nghiệp hàng không hàng đầu khu vực.

Nhiều nhà đầu tư kỳ vọng, Dự thảo Luật sẽ tiếp thu thêm các ý kiến chất lượng của đại biểu Quốc hội, đặc biệt là về cơ chế thu hút đầu tư hạ tầng hàng không, nhằm tạo môi trường bình đẳng, hấp dẫn hơn cho nhà đầu tư tư nhân trong và ngoài nước. Nếu được thông qua và thực thi nhất quán, Luật Hàng không dân dụng mới chắc chắn sẽ tạo ra làn sóng đầu tư tư nhân trị giá hàng chục tỷ USD vào mạng lưới cảng hàng không, trung tâm logistics, nhà ga hàng hóa, khu kỹ thuật, dịch vụ phụ trợ.

Đây sẽ là minh chứng sống động cho tinh thần Nghị quyết 68, nơi kinh tế tư nhân được bảo đảm, khuyến khích và phát triển bình đẳng trước pháp luật, nhất là khi hàng không được ví như “đường bay vật chất” của nền kinh tế.

Anh Minh

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/bau-troi-mo-voi-nha-dau-tu-hang-khong-d423087.html