Chia sẻ gánh nặng của cấp xã/phường

8 giờ trướcBài gốc

Hôm 9/8, Bộ Nội vụ đã tổ chức tập huấn trực tuyến toàn quốc về quản lý nhà nước cho cán bộ, công chức, viên chức cấp xã. Đây là việc làm thiết thực nhằm kịp thời bồi dưỡng, nâng cao năng lực công chức cấp xã trong bộ máy chính quyền địa phương hai cấp hiện nay.

Chúng tôi có dịp đến một số xã, phường tìm hiểu quá trình “khởi động” bộ máy chính quyền mới, điều chưa từng có tiền lệ trong 80 năm qua, nhận thấy, có ba vấn đề nổi lên, đang là những hạn chế, những “nút thắt” cần tháo gỡ. Một là, ở nhiều nơi cán bộ chưa hiểu rõ nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Trưởng ban HĐND cấp xã; trưởng phòng chuyên môn thuộc UBND cấp xã và công chức cấp xã; Hai là, chưa nắm vững các nội dung về phân cấp, phân quyền, lúng túng trong hướng dẫn trình tự, thủ tục giải quyết các thủ tục hành chính; Ba là, chưa rõ các nội dung về tổ chức bộ máy, chức năng, nhiệm vụ của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp xã.

Ba hạn chế này đang là điểm nghẽn, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả của chính quyền cấp xã trong mô hình chính quyền hai cấp. Muốn đáp ứng yêu cầu của một chính quyền kiến tạo, phục vụ nhân dân, nhiều địa phương đã kiến nghị cần triển khai đồng thời một số việc.

Công việc cấp bách là bồi dưỡng và đào tạo lại có trọng tâm, trọng điểm. Đó là, đào tạo chuyên sâu về nhiệm vụ, quyền hạn của từng vị trí Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Trưởng Ban HĐND, trưởng các phòng chuyên môn, công chức chuyên trách… để mọi người biết rõ “mình được làm gì, phải làm gì, và không được làm gì”.

Về việc bồi dưỡng kỹ năng thực thi công vụ thì tập trung vào phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực nội vụ; quy trình giải quyết thủ tục hành chính theo hướng “một cửa” và “một cửa liên thông”; chuyển từ đào tạo dàn trải sang đào tạo tình huống, mô phỏng các tình huống công vụ thực tế.

Chẳng hạn, tại một xã ở đồng bằng sông Hồng có người dân đến UBND xã xin xác nhận “chưa từng có tiền án, tiền sự” để bổ sung hồ sơ xin việc. Cán bộ tư pháp - hộ tịch rất lúng túng, vì theo quy định pháp luật: việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp thuộc thẩm quyền của Sở Tư pháp, chứ UBND xã không được phép xác nhận “không có tiền án, tiền sự”. Trong thực tế lâu nay người dân vẫn tin rằng xã có thể xác nhận và nhiều xã trước đây vẫn... hồn nhiên ký cho loại giấy này theo kiểu “xác nhận nhân thân”. Nay cán bộ lâm vào tình huống khó xử. Nếu từ chối, người dân bức xúc, cho rằng xã “làm khó” vì trước kia vẫn được ký. Nhưng nếu ký, cán bộ sẽ vi phạm thẩm quyền, có thể bị kiểm điểm khi thanh tra.

Đó là một trong rất nhiều “tình huống” xảy ra tại cơ sở, đòi hỏi cán bộ phải nắm vững pháp luật và xử lý một cách bình tĩnh, tỉnh táo, giải quyết có lý có tình.

Sắp tới, theo Bộ Nội vụ, cần sớm chuẩn hóa và sàng lọc đội ngũ. Tổ chức đánh giá năng lực định kỳ, dựa trên kết quả thực hiện công việc, kỹ năng xử lý tình huống và phản hồi của người dân, doanh nghiệp. Với những cán bộ không đạt yêu cầu, xây dựng cơ chế hỗ trợ chuyển đổi vị trí hoặc tuyển dụng thay thế. Đồng thời, tiếp tục tuyển chọn đầu vào một cách minh bạch, chú ý đánh giá năng lực thực tiễn, ưu tiên kỹ năng phục vụ nhân dân và khả năng sử dụng công nghệ.

Đặc biệt quan tâm cải thiện môi trường làm việc và hạ tầng hỗ trợ. Đầu tư Trung tâm dịch vụ công cấp xã hoặc liên xã với hạ tầng công nghệ thông tin đồng bộ, kết nối với cấp huyện, tỉnh. Triển khai hệ thống quản lý công việc số hóa để giảm thủ tục giấy tờ, giúp cán bộ tập trung vào giải quyết vấn đề thay vì chạy theo hồ sơ. Tạo kênh tiếp nhận phản ánh của người dân.

Trong chặng đường đầu tiên “vừa chạy vừa xếp hàng” có thể nói cái gánh đặt lên vai cấp xã/phường là quá nặng. Xin nêu một dẫn chứng, thành phố Huế đã công khai 2.307 thủ tục hành chính, hoàn thành việc kết nối với Cổng Dịch vụ công Quốc gia. Đây là một bước tiến lớn, nhưng nếu nhìn ở góc độ toàn quốc thì đúng là gánh nặng này dễ trở thành “quá tải”, nếu không có sự tinh giản và hỗ trợ hợp lý.

Vì sao có thể xem là quá nặng với cấp xã/phường? Điều dễ thấy là, khối lượng thủ tục quá nhiều. Mặc dù không phải thủ tục nào cũng thường xuyên phát sinh ở địa phương, nhưng vẫn phải nắm rõ quy trình, hồ sơ, biểu mẫu. Thêm vào đó, nguồn lực hiện nay còn hạn chế. Ở cấp này, số lượng công chức ít, nhiều người kiêm nhiệm, năng lực tin học và pháp lý chưa đồng đều. Yêu cầu cập nhật liên tục - về chính sách, biểu mẫu, quy định thay đổi thường xuyên, gây áp lực đào tạo lại và cập nhật thông tin. Ấy là chưa kể đến hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ, nhiều xã vùng xa chưa đủ đường truyền, thiết bị, phần mềm ổn định.

Vì những lý do nêu trên, Bộ Nội vụ và các ngành liên quan cần xem xét, giảm bớt thủ tục hành chính. Có một số giải pháp là, rà soát và cắt bỏ thủ tục không cần thiết. Áp dụng nguyên tắc “một việc - một thủ tục”, tránh trùng lặp giữa các cấp. Bỏ những giấy tờ cơ quan nhà nước đã có trong cơ sở dữ liệu, không yêu cầu người dân nộp lại.

Từng bước chuẩn hóa và tích hợp thủ tục. Gom nhiều thủ tục có liên quan thành “thủ tục liên thông”, ví dụ: đăng ký khai sinh, nhập hộ khẩu, cấp thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ sơ sinh... Sử dụng mã định danh cá nhân và dữ liệu dân cư để giảm yêu cầu khai báo lặp lại.

Đẩy mạnh số hóa và tự động hóa. Những thủ tục không bắt buộc tiếp xúc trực tiếp nên đưa toàn bộ lên trực tuyến mức độ 3-4, với phương thức nộp hồ sơ và nhận kết quả online. Áp dụng hệ thống tự động kiểm tra hồ sơ để giảm khâu thủ công.

Chúng ta có thể hình dung một cách đơn giản, hiện nay, cấp xã/phường giống một “quầy dịch vụ tổng hợp”, nhưng có quá nhiều mặt hàng, trong khi quầy nhỏ, nhân viên ít và chưa thạo việc. Giảm thủ tục hành chính chính là bớt hàng ít bán, gộp hàng cùng loại, đưa một số hàng về kho lớn để “quầy” xã/phường phục vụ nhanh, gọn và đúng nhu cầu dân nhất.

Chúng ta thường nói chính quyền số, kinh tế số, xã hội số. Bây giờ là lúc việc đã đến tay. Hãy hướng mạnh hơn về cơ sở, cùng chia sẻ gánh nặng của cấp xã/phường.

Hải Đường

Nguồn PetroTimes : https://petrotimes.vn/chia-se-ganh-nang-cua-cap-xaphuong-731028.html