Đằng sau cú Chốt đơn của trí tuệ nhân tạo

12 giờ trướcBài gốc

Biến “nguy” thành “cơ”

Tại buổi họp báo ra mắt phim Chốt đơn ở TPHCM vừa qua, đạo diễn Namcito cho biết, ý tưởng sử dụng AI xuất phát từ chị Đinh Thị Thanh Hương - Tổng Giám đốc Galaxy Studio và là Giám đốc sản xuất bộ phim. “Ban đầu tôi và Bảo Nhân (đồng đạo diễn) đều khá e dè vì nghĩ AI sẽ giả và thiếu cảm xúc. Nhưng khi nhận các bản test từ các công ty, chúng tôi thực sự bất ngờ vì công nghệ AI đã tiến xa hơn tưởng tượng khi có thể giữ được phần nào cảm xúc, sự chân thật và tự nhiên...”, đạo diễn Namcito chia sẻ.

Gương mặt nhân vật nữ chính trong Chốt đơn do AI tạo ra để thay thế Thùy Tiên

Theo ông Hàng Minh Lợi, nhà sáng lập Lumination, đơn vị hỗ trợ công nghệ cho phim: “Đây là một bước đi tiên phong, mở ra những hướng đi mới trong việc ứng dụng công nghệ AI vào điện ảnh Việt Nam”. Để xử lý thay thế hình ảnh nhân vật chính trong phim, ông Hàng Minh Lợi cho biết, ngoài các công nghệ lõi như digital voice, digital human và xử lý dữ liệu dành cho ngôn ngữ lớn, Lumination còn phát triển công nghệ consistent character nhằm đảm bảo sự đồng nhất về hình ảnh của nhân vật xuyên suốt các bối cảnh khác nhau.

Theo ông Lợi, khó khăn lớn nhất chính là làm sao để có thể tái hiện cảm xúc của nhân vật theo đúng kịch bản và phác họa của đạo diễn. Khi được hỏi về chi phí phát sinh cho khâu hậu kỳ này, ông Nguyễn Thế Phong - đại diện HKFilm, một trong các nhà đồng sản xuất của bộ phim, cho biết, đây là điều khoản bảo mật trong hợp đồng. Tuy nhiên, ông hé lộ phía Lumination không chỉ lấy mức giá đặc biệt, mà còn tham gia góp vốn vào phim.

Theo đánh giá của giới chuyên môn, việc ê kíp phim Chốt đơn dùng AI để thay thế toàn bộ hình ảnh vai diễn do Nguyễn Thúc Thùy Tiên từng đảm nhận có phần táo bạo và mạo hiểm. Nhưng cũng có thể xem đây là giải pháp khả thi nhất sau khi nữ chính của bộ phim dính vào vòng lao lý, bị khán giả tẩy chay. Trước đó, phim từng liên tiếp phải dời ngày ra mắt, thậm chí đối mặt với nguy cơ không thể ra rạp chiếu. Chị Đinh Thị Thanh Hương cũng thừa nhận, ê kíp từng nghĩ đến bỏ dự án này do việc quay lại các phân cảnh có sự xuất hiện của Thùy Tiên là điều bất khả về mặt chi phí.

Làm sao để cộng hưởng bền vững?

Những trường hợp như Chốt đơn không hiếm với điện ảnh thế giới. Năm 2015, khi Paul Walker qua đời đột ngột trong lúc Fast & Furious 7 đang ghi hình, ê kíp đã buộc phải dựa vào CGI (công nghệ mô phỏng hình ảnh bằng máy tính), kết hợp cùng 4 diễn viên đóng thế để tái tạo sự hiện diện của Paul. Trong Casino (2022), Choi Min-sik được “trẻ hóa” để xuất hiện ở tuổi 30, bất chấp việc ông đã ngoài 60 tuổi. “Nếu cần quay cảnh quá khứ của một diễn viên lớn tuổi, dùng deepfake để khiến họ trông trẻ hơn hoặc xóa nếp nhăn là chuyện đã thành thông lệ”, nhà phê bình văn hóa đại chúng Jung Duk-hyun (Hàn Quốc) cho biết.

Tuy nhiên, cho đến nay những tranh cãi xoay quanh việc sử dụng AI vẫn chưa đi đến hồi kết, nhất là những vấn đề về mặt pháp lý, đạo đức và nghệ thuật. Duncan Crabtree-Ireland, Giám đốc điều hành Nghiệp đoàn diễn viên màn ảnh (SAG-AFTRA, Mỹ), từng cảnh báo mối lo lớn nhất của các nghệ sĩ hiện nay không nằm ở bản thân công nghệ AI, mà ở cách nó được sử dụng. Ông nhấn mạnh, nghệ sĩ phải có quyền quyết định việc AI sử dụng hình ảnh, giọng nói và chân dung của họ ra sao và phải được trả thù lao xứng đáng. Ở góc độ khác, nhà phê bình Kim Hern-sik (Hàn Quốc) nhìn nhận, deepfake tuy là giải pháp tiết kiệm chi phí cho các đạo diễn độc lập hoặc sản phẩm ngân sách thấp nhưng đồng thời cũng sẽ làm mất cơ hội của những gương mặt mới và thu hẹp không gian sáng tạo về lâu dài.

Với Chốt đơn, theo nhà phê bình Tuấn Larlame, việc sử dụng AI để chỉnh sửa gương mặt diễn viên nhằm đưa phim ra rạp chắc chắn sẽ gây tranh cãi - từ câu hỏi về những vấn đề pháp lý, đạo đức đến việc nghi ngờ AI có thể chuyển tải cái hồn của nhân vật hay không... Ở phương diện pháp lý, nhà sản xuất Chốt đơn cho biết, thay vì chỉ tạo ra khuôn mặt mới, ê kíp đã tạo ra nhân vật mới hoàn toàn để không vi phạm quy định về bảo hộ quyền nhân thân. Bộ phim hiện cũng đã được cấp phép phổ biến và gắn nhãn T16 (phim chỉ dành cho khán giả từ 16 tuổi trở lên).

Việc ứng dụng AI hay công nghệ mới là xu thế tất yếu và cần thiết. Tuy nhiên, điều quan trọng nằm ở cách triển khai sao cho vừa tối ưu chi phí, vừa giữ được chất lượng và cảm xúc nguyên bản dành cho khán giả, đồng thời luôn đặt sự sáng tạo của nhà làm phim ở vị trí trung tâm. Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, công nghệ chỉ là công cụ hỗ trợ, không thể thay thế vai trò con người.

VĂN TUẤN

Nguồn SGGP : https://sggp.org.vn/dang-sau-cu-chot-don-cua-tri-tue-nhan-tao-post807178.html