Đào tạo báo chí, giảng dạy truyền thông trong thời đại số

4 giờ trướcBài gốc

Tiếp cận với AI ở góc độ mới

Sinh viên Khoa Truyền thông và Văn hóa đối ngoại năm thứ nhất, thứ hai của Học viện Ngoại giao vừa có một chuỗi các hoạt động tìm hiểu, thảo luận, tranh biện với các chuyên gia trong mảng nghiên cứu khá mới mẻ liên quan đến AI. “Đây là một đề tài rất mới và chưa được nhiều người biết đến khi nói về AI. Sinh viên Truyền thông Học viện Ngoại giao có thể tiếp cận với những lĩnh vực thời sự, thiết yếu để phát huy vai trò chuyên môn trong truyền thông đem đến những tác động tích cực trong ý thức sử dụng AI của bản thân, bạn bè và rộng hơn tới cộng đồng là điều rất hữu ích cho các em” - Thạc sĩ Đỗ Bạch Dương, giảng viên Khoa Truyền thông và Văn hóa đối ngoại chia sẻ với phóng viên An ninh Thủ đô tại diễn đàn Thế hệ trẻ về AI bền vững 2025 diễn ra đầu tháng 6 này.

Theo Thạc sĩ Nguyễn Đức Vinh, Tổng Thư ký Mạng lưới đối tác hành động về nhựa và sức khỏe tại Việt Nam, hiện có một nghịch lý ngày càng rõ rệt là càng tận dụng AI phục vụ đời sống, con người càng tiêu tốn nhiều tài nguyên thiên nhiên, trong khi ý thức về tác động môi trường của công nghệ vẫn còn nhiều hạn chế. “Một câu lệnh tưởng như đơn giản cũng góp phần vào việc gia tăng lượng phát thải khí nhà kính và tài nguyên tiêu thụ. Do vậy, việc nhận thức sử dụng AI có trách nhiệm và thúc đẩy sự phát triển của AI theo hướng bền vững trở thành một yêu cầu cấp bách” - Thạc sĩ Nguyễn Đức Vinh chia sẻ.

Cụ thể, những hệ thống AI tiên tiến như GPT-4 hay các mô hình học sâu (deep learning) khác yêu cầu hàng triệu đến hàng tỷ tham số, đồng nghĩa với việc cần đến hàng trăm nghìn GPU hoặc TPU để xử lý. Dự đoán của Diễn đàn Kinh tế Thế giới WEF cho biết đến năm 2050, tổng lượng rác thải điện tử sẽ vượt quá 120 triệu tấn nếu không có giải pháp kịp thời và đặt ra yêu cầu phải “xanh hóa” đi đôi với “số hóa”.

Xuất phát từ chia sẻ của các chuyên gia, nhiều sinh viên quan tâm đến vấn đề công nghệ và môi trường đã có những cuộc tranh luận hào hứng truyền thông đóng vai trò dẫn đường trong việc phổ cập kiến thức và xây dựng nhận thức đúng đắn về AI để từ đó thúc đẩy hành động trách nhiệm, hướng đến phát triển bền vững. Sinh viên Nguyễn Thị Ngọc Bích và Phạm Trần Ngọc Linh, Học viện Ngoại giao cho biết, hiện Việt Nam chưa có nhiều chính sách truyền thông rõ ràng về AI, và các bài viết, tài liệu phổ biến vẫn còn mới, chưa tiếp cận được đại đa số công chúng. Đặc biệt, nhóm đối tượng trẻ - học sinh, sinh viên - đang sử dụng AI nhiều nhưng thiếu định hướng đúng đắn. Điều này dẫn tới vấn đề lớn, đó là nhận thức chưa đầy đủ dẫn tới hành động thiếu kiểm soát, gây tác động tiêu cực đến môi trường, xã hội và đạo đức sử dụng AI. Qua đó, nhóm sinh viên đề xuất cần thiết lập bộ hướng dẫn sử dụng AI thông minh và hiệu quả, giúp người dân tối ưu hóa trải nghiệm AI, đặc biệt với các công cụ AI tạo nội dung. Tổ chức Dự án Uni Tour, diễn giải kiến thức về AI tại các trường đại học - nơi sinh viên đang là nhóm sử dụng AI thường xuyên nhưng thiếu định hướng.

Đào tạo gắn với thực tế và kiến thức nền tảng

Buổi tranh biện, thảo luận của diễn đàn phát triển AI bền vững của Học viện Ngoại giao chỉ là một trong những hoạt động đào tạo theo hướng đổi mới tiếp cận các vấn đề thực tế. Thông qua những hoạt động này, sinh viên được trải nghiệm và rèn luyện cả về kiến thức và kỹ năng cũng như phát huy năng lực chuyên môn theo chuyên ngành đào tạo truyền thông của mình. “Các em chủ động và nỗ lực thể hiện năng lực bản thân qua cách trình bày quan điểm cá nhân, lập luận, lên phương án làm việc nhóm và tranh biện. Đây là cách học tốt nhất để các em có cái nhìn toàn diện hơn về những ảnh hưởng từ AI, đồng thời với đó là vai trò, cách thức làm truyền thông với một lĩnh vực rất thời sự là AI” - Thạc sĩ Đỗ Bạch Dương cho biết.

Đưa ra quan điểm về đổi mới đào tạo với hơn 30 năm đào tạo chuyên sâu về báo chí - truyền thông, lãnh đạo Viện Báo chí và Truyền thông, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, quan điểm đào tạo về người làm báo của Viện là phải được trang bị tốt về kiến thức nền tảng khoa học xã hội và nhân văn. Bởi để làm nghề nhanh, sinh viên có thể chú trọng vào kỹ năng tức thời. Nhưng để đi đường dài, bạn phải có vốn kiến thức nền tảng. Nói như vậy không phải xem nhẹ kỹ năng nghề nghiệp mà để thấy vai trò quan trọng của tri thức nền tảng đối với nghề nghiệp của một nhà báo. Cùng với đó, ngành đào tạo báo chí phải bắt kịp với các xu hướng của thời đại, đặc biệt là các xu hướng công nghệ. Bởi vậy, chương trình đào tạo đại học của Viện đã đưa các kiến thức, kỹ năng như truyền thông đa phương tiện, truyền thông xã hội, truyền thông hội tụ… vào giảng dạy cho người học.

Việc đào tạo gắn với thực hành cũng là yêu cầu tất yếu của ngành truyền thông hiện nay. Tiến sĩ Vũ Anh Tuấn, Trưởng khoa Truyền thông và Văn hóa đối ngoại, Học viện Ngoại giao cho biết, sinh viên ngay từ năm thứ nhất của khoa đã được gửi đến các tòa soạn. “Có những em chỉ trong năm học đầu tiên đã có mấy chục bài báo. Các em có cơ hội trải nghiệm rất sớm với công việc và có sự điều chỉnh, định hướng trong suốt quá trình học. Đến năm thứ tư, sinh viên sẽ có những định hướng rõ ràng về nghề nghiệp là đi theo truyền thông quốc tế hay truyền thông marketing. Tuy nhiên, điều mà tôi cần chỉ rõ đối với các em muốn vào ngành truyền thông chúng tôi là những kiến thức đào tạo của khoa chỉ là cơ bản, tùy theo năng lực, sở trường các em sẽ phải tự học tập, đào tạo chuyên sâu hơn ví dụ như đi theo truyền thông số, thiết kế số thì phải học các khóa đào tạo kỹ năng… Việc tiếp cận với công việc thực tế sớm sẽ giúp các em hiểu được mình phải trang bị những kiến thức gì để có thể cạnh tranh với thị trường lao động luôn biến động”.

Vinh Hương

Nguồn ANTĐ : https://anninhthudo.vn/dao-tao-bao-chi-giang-day-truyen-thong-trong-thoi-dai-so-post615299.antd