Chiều 7/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước (sửa đổi).
Đại biểu Nguyễn Phương Thủy, đoàn Hà Nội (Ảnh: Media Quốc hội).
Tham gia phát biểu, đại biểu Nguyễn Phương Thủy (đoàn Hà Nội) góp ý thêm một số ý kiến liên quan đến phân loại thông tin thuộc phạm vi bí mật nhà nước và cơ chế giải mật.
Theo bà Thủy, có một con số mà không cơ quan thống kê nào có thể xác định chính xác đó là tổng số văn bản, tài liệu đang bị đóng dấu mật hiện nay.
Bởi số lượng này quá lớn và phân tán, trong đó không ít tài liệu bị mật hóa vượt mức cần thiết, làm giảm tính minh bạch quốc gia và hạn chế quyền tiếp cận thông tin của người dân.
Nguyên nhân do quy định pháp luật còn rộng và thiếu tiêu chí cụ thể; thiếu chế tài xử lý hành vi lạm dụng.
"Luật hiện hành chưa quy định hậu quả pháp lý đối với hành vi cố ý đóng dấu mật sai quy định, hay sử dụng dấu "mật" để che giấu thông tin, né tránh giải trình", đại biểu góp ý.
Theo Điều 10 của dự thảo Luật, việc xác định tài liệu là bí mật Nhà nước do người đứng đầu cơ quan quyết định, đây là thủ tục đơn giản, trách nhiệm rõ.
Nhưng khi giải mật, đặc biệt với các trường hợp tại Điểm b Khoản 2 Điều 22, lại phải thành lập hội đồng giải mật, họp, lập biên bản, lưu hồ sơ.
"Điều này khiến mật hóa thì dễ, giải mật lại khó", bà Thủy nói và cho rằng nên cụ thể hóa phạm vi bí mật Nhà nước (Điều 7); rà soát danh mục bí mật thật chặt chẽ, chỉ giới hạn trong trường hợp thực sự cần thiết, có tiêu chí rõ ràng, tránh suy diễn, tránh "mật hóa" quá mức.
Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh, đoàn Lâm Đồng (Ảnh: Media Quốc hội).
Cũng góp ý vào dự thảo Luật, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (đoàn Lâm Đồng) cho rằng, phạm vi bí mật Nhà nước được xây dựng toàn diện, bao quát 13 lĩnh vực từ chính trị, quốc phòng, an ninh, kinh tế đến khoa học công nghệ và y tế.
Tuy nhiên, Điều 7 liệt kê phạm vi rộng, dễ dẫn đến việc lạm dụng đóng dấu "mật". Do đó, đề nghị bổ sung nguyên tắc định hướng ngay trong lời dẫn hoặc trong một khoản mới.
Theo đại biểu Tú Anh, nguyên tắc này sẽ tạo cơ sở pháp lý để các cơ quan chủ động và nghiêm túc thực hiện việc giải mật những thông tin đã cũ hoặc không còn nguy hại, thúc đẩy tính minh bạch.
Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang giải trình làm rõ ý kiến đại biểu. Ảnh: Media Quốc hội.
Giải trình làm rõ ý kiến các đại biểu nêu, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang cho biết, để giảm bớt thủ tục hành chính, tiếp thu ý kiến của đại biểu về việc mang tài liệu bí mật nhà nước ra khỏi nơi lưu trữ phục vụ công tác, dự thảo sẽ bỏ thủ tục xin phép.
Tuy nhiên sẽ bổ sung cơ chế kiểm soát và biện pháp bảo vệ đối với tài liệu khi mang ra ngoài và khi hoàn trả, bảo đảm an toàn tuyệt đối cho bí mật nhà nước.
Cùng đó, cơ quan soạn thảo sẽ chỉnh sửa quy định về thời hạn bảo vệ, gia hạn, giải mật và tiêu hủy tài liệu, vật chứa bí mật nhà nước, bảo đảm vừa phù hợp thực tiễn; vừa đáp ứng yêu cầu bảo vệ bí mật nhà nước, đồng thời tạo thuận lợi cho việc thực hiện công tác chuyên môn.
Trang Trần