ĐBQH: Ở Hà Nội, có thời điểm bụi mịn vượt ngưỡng 5-7 lần, ảnh hưởng sức khỏe hàng triệu người

12 giờ trướcBài gốc

Trên đây là ý kiến của đại biểu Thạch Phước Bình (đoàn Vĩnh Long) trong buổi thảo luận ở hội trường sáng nay 28-10 đối với Báo cáo của Đoàn Giám sát và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề “việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành.

Theo đại biểu Thạch Phước Bình, sau gần 5 năm, Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã mở ra một chương mới trong quản lý tài nguyên và phát triển bền vững của đất nước. Từ năm 2021 đến nay, hơn 500 văn bản quy phạm pháp luật được ban hành, hình thành hệ thống quản lý môi trường tương đối hoàn chỉnh. Tư duy quản lý đã thay đổi căn bản, từ “xin - cho” hành chính sang “trách nhiệm - nghĩa vụ” kinh tế, khuyến khích doanh nghiệp và người dân cùng tham gia.

Tuy vậy, bên cạnh những kết quả trên, công tác bảo vệ môi trường còn nhiều thách thức. Đó là việc kiểm soát ô nhiễm có tiến bộ nhưng chưa bền vững. Tỷ lệ thu gom rác đô thị đạt 97%, nhưng chỉ 18% nước thải được xử lý; gần 60% rác thải vẫn chôn lấp (chủ yếu ở nông thôn và đô thị nhỏ). Nhiều bãi rác tồn lưu hàng chục năm như Nam Sơn (Hà Nội), Khánh Sơn (Đà Nẵng), Tân Long (Tiền Giang) vẫn là “điểm nóng môi trường”.

Ngoài ra, ô nhiễm không khí và nguồn nước ngày càng nghiêm trọng. Khung pháp lý tuy tiến bộ nhưng vẫn còn “khoảng trống hành động”. Nhiều địa phương phản ánh thủ tục môi trường vẫn phức tạp, chưa tách bạch rõ giữa giai đoạn đầu tư và giai đoạn vận hành, làm chậm hàng trăm dự án đầu tư xanh.

Trong khi đó, ý thức xã hội đã nâng lên, nhưng hành vi chưa thay đổi. Phân loại rác tại nguồn mới đạt khoảng 15% hộ gia đình; nhiều doanh nghiệp vẫn coi chi phí môi trường là “gánh nặng” thay vì “đầu tư cho tương lai”.

Đại biểu Thạch Phước Bình phát biểu thảo luận

Từ những phân tích trên, đại biểu Thạch Phước Bình đã đề xuất một số kiến nghị và giải pháp đột phá, khả thi, đó là:

Một là, cải cách thể chế, kiến tạo tư duy phát triển xanh. Đã đến lúc xem môi trường là chỉ số năng lực điều hành quốc gia, không chỉ là nhiệm vụ kỹ thuật. Đại biểu đề nghị Quốc hội đưa “GDP xanh”, “tăng trưởng cacbon thấp”, “chỉ số sức khỏe môi trường (EPI)” vào hệ thống chỉ tiêu phát triển quốc gia.

Hai là, đảm bảo nguồn lực và tài chính xanh. Đại biểu kiến nghị Quốc hội quy định tỷ lệ chi tối thiểu 1,5% tổng chi ngân sách nhà nước cho môi trường, trong đó ít nhất 30% dành cho cấp xã - nơi đang thiếu hạ tầng xử lý chất thải…

Ba là, đổi mới quản trị, chuyển từ “kiểm soát” sang “giám sát thông minh”. Phân cấp mạnh cho địa phương theo nguyên tắc “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”. Bộ Nông nghiệp và Môi trường tập trung vai trò kiểm chuẩn - giám sát - cảnh báo thay vì chỉ cấp phép. Cần triển khai Hệ thống dữ liệu môi trường quốc gia số hóa, kết nối thời gian thực, công khai chỉ số không khí, nước, rác thải để người dân, báo chí và tổ chức xã hội giám sát.

Bốn là, huy động sức mạnh toàn xã hội. Xây dựng phong trào “Toàn dân tham gia giám sát môi trường”, gắn với tiêu chí thi đua, khen thưởng cụ thể. Hoàn thiện cơ chế trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) bắt buộc đối với bao bì, pin, thiết bị điện tử, xe điện.

Năm là, đột phá trong hợp tác quốc tế và chuyển đổi năng lượng. Chính phủ cần chủ động tham gia thị trường cacbon xuyên biên giới, tận dụng Cơ chế tài chính khí hậu (CFA) và các Quỹ chuyển đổi năng lượng công bằng để Việt Nam không chỉ “giảm phát thải”, mà còn thu hút đầu tư xanh toàn cầu…

Ngọc Minh

Nguồn ANTĐ : https://anninhthudo.vn/dbqh-o-ha-noi-co-thoi-diem-bui-min-vuot-nguong-5-7-lan-anh-huong-suc-khoe-hang-trieu-nguoi-post628163.antd