Đo hiệu quả cải cách phải bằng trải nghiệm của doanh nghiệp chứ không phải báo cáo hành chính

7 giờ trướcBài gốc

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Như So (đoàn Bắc Ninh) phát biểu thảo luận hội trường về kinh tế xã hội sáng 29/10

Sáng 29/10, tiếp chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về nội dung: Đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 và dự kiến kế hoạch năm 2026; kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021-2025 phát triển kinh tế - xã hội; cơ cấu lại nền kinh tế.

Nhiều đại biểu Quốc hội (ĐBQH) bày tỏ quan điểm cần chú trọng hơn nữa cải cách thể chế, tháo gỡ điểm nghẽn pháp luật, làm cho quá trình cải cách ngày càng thực chất, hiệu quả hơn.

Vấn đề không nằm ở thiết kế chính sách mà ở "nút thắt" thực thi

Đại biểu Nguyễn Như So (đoàn Bắc Ninh) đánh giá, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động mạnh với thuế quan và địa chính trị, kinh tế Việt Nam vẫn vươn lên như "ngọn hải đăng" kinh tế khi GDP quý III/2025 tăng 8,23%, xuất siêu 16,82 tỷ USD, FDI kỷ lục 28,54 tỷ USD... chứng minh cho niềm tin quốc tế vào sức bật của Việt Nam.

Song để biến thành tựu ngắn hạn thành năng lực bền vững, đại biểu cho rằng, chúng ta cần có một chiến lược phát triển nền kinh tế tư nhân làm "động cơ phản lực", là mũi nhọn sáng tạo, lực đẩy của sản xuất và nền tảng tự chủ quốc gia.

Để hiện thực hóa chiến lược này, đại biểu đoàn Bắc Ninh nêu 4 giải pháp trọng tâm. Trong đó, ông nhấn mạnh giải pháp đầu tiên là phải đột phá thực chất cải cách thể chế với trọng tâm là khâu thực thi chính sách, nút thắt của mọi nút thắt trong phát triển kinh tế hiện nay.

"Nhiều chủ trương đúng đắn như "Bộ tứ trụ cột": các Nghị quyết 57, 59, 66, 68 của Bộ Chính trị hay Nghị quyết 198 đã mở hướng khơi thông nguồn lực, song kết quả thực thi lại cho thấy khoảng cách rất lớn giữa chính sách trên giấy và đời sống của doanh nghiệp.

Chỉ trong 9 tháng đầu năm 2025, có 175.000 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, con số này phản ánh rõ độ vênh của ý chí chính sách và hiệu quả thực thi. Vấn đề không nằm ở thiết kế chính sách mà nút thắt thực thi", ông So nói.

Nêu dẫn chứng, gói hỗ trợ 2% của Nghị quyết 43 là ví dụ điển hình, đại biểu nói rằng mặc dù được thiết kế đúng mục tiêu nhưng gói này chỉ giải ngân được khoảng 3% vì quy trình phức tạp, tiêu chí mập mờ, ngân hàng sợ rủi ro, khiến cho vốn không đến với nền kinh tế thực, doanh nghiệp kiệt quệ, còn chính sách thì coi là không hiệu quả.

Vì vậy, theo ông So, đột phá về thể chế phải bắt đầu từ cải cách thực thi. Quan trọng hơn cần đo hiệu quả cải cách bằng trải nghiệm của doanh nghiệp không chỉ bằng báo cáo hành chính.

Giải pháp thứ hai, đại biểu Nguyễn Như So cho rằng, cần tái cơ cấu mạnh mẽ cơ chế vốn, đưa dòng vốn trở lại nền kinh tế thực thay vì cuốn vào những chu kỳ đầu cơ ngắn hạn, không tạo ra giá trị bền vững.

"Thị trường vốn phải trở thành mạch máu của sản xuất, không chỉ là sân chơi của đầu cơ", ông nói và đề nghị, Chính phủ cần phát triển các kênh dẫn vốn dài hạn như quỹ đầu tư trái phiếu doanh nghiệp, thị trường vốn mạo hiểm (nơi các quỹ đầu tư chấp thuận rủi ro để tài trợ cho đổi mới công nghệ, khởi nghiệp và sáng tạo, sản xuất giá trị cao...); đồng thời thiết lập một cơ chế tái cấp vốn ưu đãi 2-5% cho các dự án đổi mới công nghệ, sản xuất xanh, chuyển đổi số...

Quốc hội dành cả ngày 29/10 để thảo luận hội trường về phát triển kinh tế xã hội, điều hành ngân sách, tái cơ cấu nền kinh tế

Ngoài ra, đại biểu đề nghị tái cấu trúc mạnh mẽ sản xuất và xuất khẩu theo hướng nâng cao giá trị gia tăng nội địa, coi đây là nhiệm vụ chiến lược để xây dựng một nền kinh tế độc lập, tự chủ trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ lan rộng và thương mại toàn cầu thu hẹp.

Đại biểu dẫn chứng, hiện tỉ lệ nội địa hóa của Việt Nam mới đạt 36,3%, thấp hơn đáng kể so với Trung Quốc 67,1%; Thái Lan 58,4%; Ấn Độ 53,3%… Tỉ lệ nội địa thấp khiến Việt Nam dễ bị lệ thuộc hoặc nguy cơ bị đánh thuế cao.

Cuối cùng, ông So cho rằng cần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, cần coi trí tuệ Việt Nam là lợi thế cạnh tranh cốt lõi trong kỷ nguyên công nghệ và chuyển đổi số. Đại biểu đề nghị cần đầu tư cho trọng tâm giáo dục tinh hoa, xây dựng trung tâm nghiên cứu đào tạo trong các lĩnh vực AI, bán dẫn, năng lượng tái tạo…

Nhanh chóng hoàn thiện văn bản dưới luật, cắt giảm thủ tục hành chính

Cũng góp ý về nội dung này, đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP. Hồ Chí Minh) nêu, liên quan đến việc triển khai Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị, Nghị quyết 198 của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc biệt để phát triển kinh tế tư nhân, hiện nay, chúng ta thấy còn chậm trong việc ban hành các nghị định, thông tư hướng dẫn.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP Hồ Chí Minh)

Điều này khiến doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh không có điều kiện tiếp cận sớm các nguồn lực đất đai, mặt bằng sản xuất kinh doanh, hỗ trợ tài chính, tín dụng, thuế, phí ưu đãi trong lựa chọn nhà thầu, hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, phát triển thương mại điện tử...

Từ đó, đại biểu đề nghị cần nhanh chóng hoàn thiện các văn bản dưới luật về các chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân, nhất là cần sớm thể chế cụ thể Điều 5 Nghị quyết 198 của Quốc hội, trong đó nguyên tắc xử lý vi phạm, giải quyết vụ việc trong kinh doanh cần ưu tiên các biện pháp về dân sự, về kinh tế và hành chính trước tiên.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Đại Thắng (đoàn Hưng Yên) cho rằng, việc hoàn thiện thể chế pháp luật là yêu cầu đặt ra cấp thiết. Đây vẫn được xác định là điểm nghẽn của điểm nghẽn.

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng (đoàn Hưng Yên)

Do vậy, ông đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát toàn bộ hệ thống văn bản luật và dưới luật, tiếp tục rà soát, cắt giảm triệt để thủ tục rườm rà để tạo thủ tục hành chính thông thoáng, thuận lợi nhất cho người dân và doanh nghiệp.

"Cần tăng tính dự báo, ổn định của chính sách, công khai, minh bạch dữ liệu kinh tế - xã hội, đồng thời cần hoàn thiện hơn thể chế để bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, vì lợi ích chung, kết hợp với kỷ luật, kỷ cương hành chính nghiêm minh", đại biểu nói.

Sớm sửa đổi Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa

Đại biểu Lã Thanh Tân (đoàn Hải Phòng) cho rằng, cần tiếp tục hiện thực hóa mục tiêu xây dựng kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế.

Đại biểu cho biết, theo phản ánh của doanh nghiệp và hiệp hội doanh nghiệp thì kinh tế tư nhân hiện vẫn đối mặt với nhiều rào cản, chưa bứt phá về quy mô và năng lực cạnh tranh, chưa đáp ứng được yêu cầu và kỳ vọng.

Hầu hết doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa tiềm lực tài chính và trình độ quản trị hạn chế, năng lực công nghệ, đổi mới sáng tạo thấp, năng suất lao động, hiệu quả hoạt động chưa cao, thiếu tầm nhìn chiến lược trong kinh doanh, đặc biệt là thiếu kết nối với các doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.

Đại biểu Lã Thanh Tân (đoàn Hải Phòng)

Từ đó, đại biểu đề xuất sớm sửa đổi Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa theo hướng mở rộng phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng như hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, doanh nghiệp tham gia liên kết ngành, chuỗi giá trị...; ưu tiên hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, phát triển bền vững và xanh hóa sản xuất.

Bên cạnh đó, cần tiếp tục rà soát để đề xuất bãi bỏ điều kiện kinh doanh không còn cần thiết, nghiên cứu cơ chế chính sách để tạo đột phá về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, không chỉ ưu đãi đầu tư ban đầu mà cần hướng tới khuyến khích các doanh nghiệp lớn có nội lực mạnh.

Cuối cùng, đại biểu đoàn Hải Phòng đề nghị đẩy mạnh phát triển hệ sinh thái, đổi mới sáng tạo quốc gia; xây dựng các chương trình liên kết chuỗi cung ứng giữa FDI và doanh nghiệp nội địa, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp hỗ trợ, chế tạo công nghệ cao; có cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của các hiệp hội ngành nghề, hiệp hội doanh nghiệp; xây dựng các chuỗi liên kết doanh nghiệp theo cụm ngành, chuỗi giá trị; khuyến khích các doanh nghiệp lớn dẫn dắt chuỗi cung ứng nội địa; kết nối các doanh nghiệp vừa, nhỏ và hộ kinh doanh cá thể.

Minh Minh

Nguồn ĐTCK : https://tinnhanhchungkhoan.vn/do-hieu-qua-cai-cach-phai-bang-trai-nghiem-cua-doanh-nghiep-chu-khong-phai-bao-cao-hanh-chinh-post379519.html